Σονέτα της Αγάπης

Ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1564-1616)  θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους, αν όχι ο μεγαλύτερος συγγραφέας της Αγγλικής Γλώσσας. Έγραψε 37 θεατρικά έργα που τα πιο γνωστά έχουν παιχθεί χιλιάδες φορές στα θέατρα για αιώνες. Έγραψε επίσης 154 σονέτα και 5 μεγαλύτερα αφηγηματικά ποιήματα. 

Τα πρώτα 126 από τα 154 σονέτα του Σαίξπηρ είναι αφιερωμένα σ' έναν νεαρό άνδρα, "Ο Ξανθός Νεαρός". Αυτό το πρόσωπο ποτέ δεν ταυτοποιήθηκε αλλά και δεν είναι ξεκάθαρο τι είδους σχέση είχε ο Σαίξπηρ, αν είχε, μ' αυτόν τον νέο. Κάποιοι θεωρούν ότι ήταν πρόσωπο της φαντασίας του συγγραφέα και δεν είχε σαν βάση δικές του εμπειρίες ή συναισθήματα.

William Shakespeare

Ανάμεσα στα Σονέτα του υπάρχουν κάποια που αφορούν την Αγάπη και την Αφοσίωση αλλά κρύβουν μέσα τους κι άλλα συναισθήματα. Ας δούμε κάποια από αυτά.

Το Σονέτο 18 ίσως είναι το πιό γνωστό. Περιγράφει ο ποιητής τον "Ξανθό Νεαρό" σάμπως να είναι καλύτερος ακόμη κι απ' τις ωραιότερες μέρες του καλοκαιριού. Το καλοκαίρι είναι πρόσκαιρο όμως το νεανικό πρόσωπο θα μείνει αιώνιο μέσα στην ποίηση του Σαίξπηρ. 

Σονέτο 18

Μπορώ να σε συγκρίνω με ημέρα καλοκαιρινή;

Πιο σταθερή και ωραία είναι η δική σου θωριά:

Με δυνατούς ανέμους τρέμουν του Μάη οι βλαστοί,

Και του καλοκαιριού το τέλος είναι πολύ κοντά:

Ο ήλιος καυτός κάποιες μέρες τον ουρανό λαμπρύνει,

Κι άλλες το χρυσό του θάμπος μένει κρυμμένο·

Σε κάθε ομορφιά η ομορφιά κάποτε σβήνει,

Γυμνή την αφήνουν η τύχη και το πεπρωμένο·

Εσύ όμως θα ‘χεις αιώνιο να ζεις καλοκαίρι

Και ούτε θα χάσεις από ομορφιά

Δεν θα καυχιέται για σένα του χάρου το ανήλιαγο χέρι

Γιατί θα ζεις αιώνια στα λόγια αυτά·

Όσο τα μάτια θα βλέπουν και οι άνθρωποι θα έχουν πνοή

Τόσο θα ζούνε οι στίχοι ετούτοι και θα σου δίνουν ζωή.

(Μετάφραση Έλενα Σπυροπούλου)

Sonnet 18 by Shakespeare + Music by David Gilmour

 Στο διάσημο Σονέτο 116, ο ποιητής αντιμετωπίζει ερωτήσεις όπως "τι είναι αγάπη;" και "τι δεν είναι;". Αρχίζει να μιλάει για τον γάμο. Είναι ένας θεσμός που ενώνει όσους τον αποδέχονται. Είναι στιβαρός και κανείς δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψει τον σύντροφό του όταν ο χρόνος τον αλλάξει. Η αγάπη είναι ένα άστρο στον ουρανό για να καθοδηγεί τα χαμένα πλοία στην θάλασσα.

Σονέτο 116

Τον γάμο των πιστών ψυχών αιτία μη μου δώσεις

Να εμποδίσω: Η αγάπη δεν ήταν αγάπη

Αν έσπευσε νʼ αλλοιωθεί στις πρώτες αλλοιώσεις,

Ή αν με την πρώτη εκτροπή αμέσως εξετράπη.

Ω, όχι! σημάδι στη στεριά είναι που δεν κουνιέται

Ακράδαντη κι ακλόνητη την τρικυμία ατενίζει

Είνʼ άστρο για την κάθε βάρκα που περιπλανιέται

Όλοι γνωρίζουν το ύψος της, αλλʼ όχι πόσο αξίζει.

Ο έρως δεν είνʼ τρελός του Χρόνου: μες στην επήρεια ας λειώνουν

Του στρογγυλού του δρεπανιού τα μάγουλα, τα χείλη.

Τον έρωτα ώρες και βδομάδες δεν τον αλλοιώνουν

Θʼ αντέξει μέχρι το στερνό του κόσμου μας το δείλι.

Αν είναι πλάνη όλʼ αυτά και κάποιος τʼ αποδείξει,

Ποτέ δεν έγραψα κι ουδείς έχει ποτέ αγαπήσει.

(Μετάφραση: Λένια Ζαφειροπούλου)

Ed Rex - Sonnet 116 (Shakespeare)

Στο πολύ δημοφιλές Σονέτο 130 ο ποιητής συγκρίνει τα μάτια της αγάπης του με άλλα όμορφα πράγματα. Αλλά δεν έχουν τις ομοιότητες του φυσικού κάλλους που μας υποδεικνύει. Τα χείλια είναι χλωμά, τα στήθη δεν είναι τόσο λευκά και περπατάει στην γη αντί να αιωρείται στον ουρανό σαν θείο πλάσμα. Όμως υπάρχει ανατροπή στο τέλος του ποιήματος. Η αγάπη του ίσως να μην είναι τόσο εντυπωσιακά όμορφη, αλλά αυτό δεν την κάνει λιγότερο σπουδαία ή αξιαγάπητη. Οι άνθρωποι δεν είναι απαραίτητο να διαθέτουν αρωματική αύρα για να αξίζουν την αγάπη.

                                                                           Σονέτο 130

Τα μάτια της δεν μοιάζουν με ηλιαχτίδα

κι είναι τα χείλη της χλωμά μπρος στο κοράλλι.

Άμα το χιόνι είναι λευκό, έχει τα στήθη ωχρά·

μαύρα, συρμάτινα μαλλιά έχει στο κεφάλι.

Τριαντάφυλλα έχω δει ολοπόρφυρα,

μα τέτοια δεν θα βρω στα μάγουλά της.

Γεύθηκα αρώματα πολύ τερπνότερα

από τα μύρα που ανασαίνω στα φιλιά της.

Ευφραίνομαι όταν μου μιλάει κι ας ξέρω

πόσο γλυκύτερη είναι η μουσική.

Ποτέ μου δεν αντίκρισα θεά να περπατά,

μα αυτή βαδίζοντας πατάει στη γη.

Τόσο όμως στη ζωή μου βασιλεύει,

που κάθε σύγκριση άλλη περιττεύει.

Τόσο όμως τη ζωή μου κυβερνά,

που ανούσια τ’ άλλα μοιάζουν. Και κενά.

(Μετάφραση: Κώστας Κουτσουρέλης) 

Shakespeare Sonnet 130 - Music by Mellow Melange

To Σονέτο 130 υπήρξε έμπνευση για τον Sting ολόκληρου του άλμπουμ του "...Nothing like the Sun". Aν δεν έχετε χρόνο να ακούσετε όλο το άλμπουμ, ακούστε το "Fragile". Από τα πιο ωραία του...

Sting :  ...Nothing like the sun

Sting - Fragile (CD ...Nothing like the sun)