Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013

MΠΕΤΟΒΕΝ: ΗΡΩΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ


Η Τρίτη συμφωνία του Μπετόβεν αφιερώθηκε αρχικά στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Ο Μπετόβεν θαύμαζε το νέο σύνταγμα του Ναπολέοντα που βασιζόταν σε «αληθείς αρχές της αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης, στα ιερά δικαιώματα της ιδιοκτησίας, της ισότητας και της ελευθερίας». Αλλά όταν έφτασαν τα νέα ότι ο Ναπολέων ανακήρυξε τον εαυτό του Αυτοκράτορα (Μάιος 1804), ο Μπετόβεν δήλωσε με θυμό: « Ωστε κι αυτός δεν είναι τίποτε παραπάνω από έναν κοινό άνθρωπο. Τώρα θα βάλει κάτω απ’ την μπότα του όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα ικανοποιήσει τις προσωπικές του φιλοδοξίες. Θα βάλει τον εαυτόν του πάνω απ’ όλους και θα γίνει ένας τύραννος»! Έπειτα, έσκισε την σελίδα όπου είχε γράψει την αφιέρωση «στον Βοναπάρτη» κι έγραψε άλλη δίνοντας τον τίτλο ΗΡΩΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ.

Η συμφωνία αυτή σε συνδυασμό με το κείμενο που φέρει τον τίτλο Heiligenstadt Testament δείχνει το βάθος της απελπισίας του συνθέτη που τον είχε φέρει στο χείλος της αυτοκτονίας. Η αγάπη του για την Μουσική και η αφοσίωση στην τέχνη του τον έσωσαν. Η μουσική του πήρε νέα τροπή και αναθεώρησε την ιδέα του κάλλους στην μουσική. Το κάλλος είναι η πλέον εκφραστική ενσωμάτωση του εσωτερικού κοσμου. Ο Μπετόβεν κατάφερε να μοιραστεί μαζί μας τις χαρές και λύπες του εσωτερικού του κόσμου στην μουσική του. Η Ηρωική του είναι ένα ξέσπασμα δημιουργικής ενέργειας που άλλαξε την συμφωνική μουσική.

Η αφιέρωση της συμφωνίας στον Βοναπάρτη εγκυμονούσε αρκετούς κινδύνους, σύμφωνα με τους αναλυτές. Ο Μπετόβεν έδειχνε καθαρά την προτίμησή του προς τις λαϊκές αρχές, ζώντας στην Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία. Είτε ο Βοναπάρτης παρέμενε ο «επαναστάτης» , είτε όχι η αφιέρωση αυτή θα τον έφερνε σε δύσκολη θέση. Στην πρώτη περίπτωση, επειδή προτίμησε την Επανάσταση, στην δεύτερη – αν άφηνε την αφιέρωση – τότε έδειχνε προτίμηση προς την Γαλλική Αυλή...Και στις δυο περιπτώσεις θα έπρεπε να εγκαταλείψει την Βιέννη.

Η Ηρωική Συμφωνία τελικά αφιερώθηκε στον Πρίγκηπα Lobkovitz θαυμαστή και χορηγό του Μπετόβεν, αλλά και λάτρη των τεχνών με τον εξής τρόπο: Sinfonia Eroica, composta per festeggiare il Souvenire di un grand' Uomo,
E dedicata A Sua Altezza Serenissima
Il Principe di Lobkoviz da Luigi van Beethoven,
Op. 55 No. III. delle Sinfonie.

Ακολουθούν βίντεο με τα μέρη της Συμφωνίας

Ο Franz Liszt έχει κάνει μεταγραφή για πιάνο το πρώτο μέρος της Ηρωικής
δεύτερο μέρος
τρίτο μέρος
τέταρτο μέρος

Η Ηρωική Συμφωνία γυρίστηκε τλεοπτική ταινία το 2003 για λογαριασμό του BBC με σκηνοθέτη τον Simon Cellar Jones και αναφέρεται στην πρώτη της εκτέλεση στην Βιέννη στις 9 Ιουνίου 1804.


Πηγές (μερικές απ' τις αμέτρητες)