Τετάρτη 30 Αυγούστου 2023

Το Στρίψιμο Της Βίδας


To Στρίψιμο Της Βίδας είναι μια νουβέλα τρόμου που έγραψε το 1898 ο Χένρυ Τζέιμς (1843-1916) και δημοσιεύθηκε σε συνέχειες από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο του 1898 σε ένα εβδομαδιαίο περιοδικό των ΗΠΑ (Collier's Magazine).  Η νουβέλλα αναφέρεται σε μια γκουβερνάντα που έχει προσληφθεί για την φροντίδα δύο παιδιών σε μια απομονωμένη βίλα και σταδιακά πείθεται ότι ο τόπος είναι στοιχειωμένος.


Είναι μια τρομακτική ιστορία φαντασμάτων ή το αφήγημα μιας διαταραγμένης ψυχοσύνθεσης; Ο συγγραφέας άφησε την ιστορία να ζυμωθεί μες στο μυαλό του για πάνω από δυόμισι χρόνια, προτού ξεκινήσει να τη γράφει. Σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της συγγραφικής του καριέρας γνώριζε ότι δυστυχώς τα βιβλία του δεν θα προσέλκυαν ποτέ μεγάλο αναγνωστικό κοινό. Θέλοντας να αποκτήσει καινούργιους αναγνώστες στις ΗΠΑ, έκανε Το Στρίψιμο Της Βίδας όσο πιο δραματικά τρομακτικό μπορούσε - τόσο τρομακτικό, μάλιστα που τρόμαξε ακόμα και τον εαυτό του τον ίδιο. 

Henry James (1913)

Η νουβέλα άσκησε τεράστια - παρότι έμμεση - επίδραση στη δομή και στο ύφος της Καρδιάς Του Σκότους, που ο Τζόζεφ Κόνραντ άρχισε να γράφει αμέσως μόλις διάβασε Το Στρίψιμο Της Βίδας, αλλά και σε ταινίες όπως  Οι Άλλοι, του Αλεχάντρο Αμενάμπαρ με την Νικόλ Κίντμαν (2001), Ο Άνθρωπος της Νύχτας (The Nightcomers) του Μάικλ Γουίνερ με τον Μάρλον Μπράντο. Ωστόσο, η ταινία που κατόρθωσε καλύτερα να συλλάβει την ψυχολογική παραδοξότητα, την κλειστοφοβία και την εγγενή αμφισημία της νουβέλας του Τζέιμς ήταν το Μια Μορφή Στο Παράθυρο (πρωτότυπος τίτλος The Innocents), με πρωταγωνίστρια την Ντέμπορα Κερ.

Benjamin Britten 

Στις 14 Σεπτεμβρίου 1954, ανέβηκε για πρώτη φορά η όπερα του Μπέντζαμιν Μπρίτεν (1913-1976) στην Βενετία με τον τίτλο της νουβέλας και βασίζεται στην ιστορία του Τζέιμς. Θεωρείται σαν μία από τις πιο δραματικά ελκυστικές Αγγλικές όπερες. Είναι γραμμένη σε δύο πράξεις με πρόλογο και δεκαέξι σκηνές, ενώ πριν από κάθε σκηνή ακούμε μια παραλλαγή του δωδεκάφθογγου θέματος της "Βίδας".  Ο Μπρίττεν συνεπής στις επιλογές του αναμιγνύει τονικότητα και δυσαρμονία.

                                Το θέμα της Βίδας που ακούγεται για πρώτη φορά  περίπου στο λεπτό 2:50





Benjamin Britten: The Turn of the screw 



Η δομή της νουβέλας έχει ως εξής: στη διάρκεια μιας συνεστίασης σε ένα εξοχικό αρχοντικό, ένας εκ των καλεσμένων στέλνει να του φέρουν από την πόλη ένα παλιό, κλειδωμένο ως τότε χειρόγραφο, με σκοπό να διασκεδάσει και να τρομάξει την παρέα του. Στο χειρόγραφο αυτό βρίσκεται η ιστορία δύο παιδιών, ενός αγοριού κι ενός κοριτσιού, και των νεκρών διεφθαρμένων υπηρετών, καταγεγραμμένη σε πρώτο πρόσωπο από την καινούργια γκουβερνάντα που καταφθάνει στο απομονωμένο εξοχικό όπου ζουν απροστάτευτα τα δύο παιδιά.

Ακόμα και για τον πιο άπειρο αναγνώστη, το ύφος της γκουβερνάντας στο Στρίψιμο Της Βίδας φαντάζει αρχικά επιτηδευμένο και ιδιαίτερα εγωκεντρικό. Σύντομα, ωστόσο, υπό το φως των όσων αρχίζει εκείνη να βλέπει και να αντιλαμβάνεται, αυτό παύει να έχει σημασία. Υπάρχουν φράσεις και σκηνές στο βιβλίο, γραμμένες με τέτοια δεξιοτεχνία, προσοχή και πονηρή επιδεξιότητα, που υποβάλλουν όποιον το διαβάζει, προκαλώντας του βαθιά αναστάτωση. Δικαίως είχε φοβηθεί και ο ίδιος ο Τζέιμς. Πρόκειται για μια αληθινά τρομακτική ιστορία. 

Χένρι Τζέιμς: Το Στρίψιμο Της Βίδας



ΠΗΓΕΣ
Wikipedia
Χένρι Τζέιμς: Το Στρίψιμο Της Βίδας
Μετάφραση: Τόνια Κοβαλένκο
Επίμετρο: Κολμ Τομπίν
Εκδόσεις: Ψυχογιός