Μια φορά κι έναν καιρό στην μακρινή πόλη Γουιράνι βασίλευε ένας βασιλιάς που ήταν τόσο δυνατός όσο και σοφός. Τον φοβόντουσαν για την δύναμή του και τον αγαπούσαν για την σοφία του.
Στην καρδιά της πόλης υπήρχε ένα πηγάδι με νερό δροσερό και κρυστάλλινο, απ' το οποίο έπιναν όλοι οι κάτοικοι ακόμη κι ο βασιλιάς κι οι αυλικοί του. Διότι δεν υπήρχε άλλο πηγάδι.
Ένα βράδυ, που όλοι κοιμόντουσαν μπήκε στην πόλη μια μάγισσα και ρίχνοντας επτά σταγόνες από ένα παράξενο υγρό μέσα στο πηγάδι είπε: "Απ' αυτή τη στιγμή όποιος πίνει απ' αυτό το νερό θα τρελαθεί".
Το επόμενο πρωί όλοι οι κάτοικοι, εκτός απ' τον βασιλιά και τον αυλάρχη, ήπιαν απ' το πηγάδι και τρελάθηκαν, ακριβώς όπως είχε προείπει η μάγισσα.
Κατά την διάρκεια της μέρας στα στενά δρομάκια της πόλης αλλά και στους χώρους της αγοράς οι άνθρωποι δεν έκαναν τίποτε άλλο απ' το να ψιθυρίζουν μεταξύ τους: "Ο βασιλιάς είναι τρελός. Ο βασιλιάς μας κι ο αυλάρχης του έχουν χάσει τα λογικά τους. Σίγουρα δεν μπορεί να μας κυβερνάει ένας τρελός βασιλιάς. Πρέπει να τον εκθρονίσουμε".
Το ίδιο βράδυ ο βασιλιάς ζήτησε να του γεμίσουν ένα χρυσό ποτήρι με νερό απ' το πηγάδι. Όταν του το έφεραν ήπιε κι έδωσε και στον αυλάρχη του να πιει.
Κι αμέσως γέμισε μεγάλη χαρά αυτή η μακρινή πόλη Γουιράνι, επειδή ο βασιλιάς κι ο αυλάρχης του ανέκτησαν τα λογικά τους.
KHALIL GIBRAN:"The Madman: His Parables and Poems"
Είναι σεληνόφως, καλοκαιρινό σεληνόφως Όλα απαλά κι ακίνητα και παραμυθένια Η ιερή ώρα του μεσονυχτίου Αναπνέει παντού γλυκές σκέψεις
Αλλά πιότερο εκεί που τα δένδρα στέλνουν Τα πρόσχαρα κλωνάρια τους εκεί ψηλά 'Η σκύβοντας χαμηλά χαρίζουν Καταφύγιο απ' τον ουρανό.
Κι εκεί σ΄αυτά τα άγρια και κυρτωμένα κλαδιά Σχηματίζεται μια υπέροχη μορφή Πράσινη χλόη και λουλούδια γεμάτα δροσιά Κυματίζουν απαλά γύρω απ' το κεφάλι της
Το Ιερό Πέπλο έγινε σύνθεση σχεδόν τυχαία - όταν ο Σιλβέστρι άφησε ένα ποίημα που είχε σκεφτεί να μοιραστεί σε μια οικογενειακή κηδεία, πάνω στο πιάνο του Γουιτάκερ. Όταν ο Γουιτάκερ διάβασε τα λόγια του φίλου του, αμέσως άρχισε να τα μελοποιεί. Το ποίημα "Το Ιερό Πέπλο" ήταν μια προσπάθεια του Σιλβέστρι να αναλογιστεί την απώλειά του και την αναζήτηση παρηγοριάς μετά από μια δεκαετία πένθους.
Το Πέπλο Ανοίγει
Όταν υπάρχει γέννηση ή θάνατος, Το ιερό πέπλο ανάμεσα στους δύο κόσμους Λεπταίνει κι ανοίγει λίγο Τόσο μονο για να γλιστρήσει η Αγάπη, Σιωπηλή, είτε μέσα είτε έξω Από τούτον τον εύθραυστο, φευγαλέο κόσμο μας, Από πού ή προς τα πού ένα καινούργιο σπίτι περιμένει Και οι αγαπημένοι μας πλησιάζουν, Σε καθηλωτική αναμονή, ή Σε εξαντλητική ευγνωμοσύνη, στέκονται Οι αγαπημένοι μας στέκονται τόσο κοντά, ακριβώς εδώ, Ακριβώς στην άλλη πλευρά Της Αιωνιότητας.
The Sacred Veil: I. The Veil Opens
Είναι το πρώτο από μια σειρά 12 ποιημάτων - κινήσεων της συνεργασίας μεταξύ του συνθέτη Έρικ Γουιτάκερ (Eric Whitacre) και του ποιητή/στιχουργού Τσαρλς Άντονι Σιλβέστρι (Charles Anthony Silvestri) που περιγράφει μια ιστορία ζωής, αγάπης και απώλειας, αλλά και την αναζήτηση παραμυθίας και γαλήνης. Η σύζυγος του Σιλβέστρι, Τζούλια, έχασε την ζωή της το 2005 από καρκίνο στα 36 χρόνια της, αφήνοντας τον ίδιο και δυο μικρά παιδιά συντετριμμένους. Όπως λέει ο ίδιος, είναι η πιο προσωπική, έντονη ποίηση που έχει γράψει και που ενέπνευσε μια εξαιρετική και σπαρακτική μουσική απ' τον συνθέτη Γουιτάκερ
Charles Anthony Silvestri (ποιητής/στιχουργός)
Eric Whitacre (συνθέτης)
Η μουσική είναι γραμμένη για τετράφωνη μεικτή χορωδία, τσέλο και πιάνο και η πρεμιέρα έγινε στο Λος Άντζελες στις 16-17 Φεβρουαρίου 2019 στην Αίθουσα Συναυλιών Γουόλτ Ντίσνεϋ. Η μουσική θα κυκλοφορήσει στις 28 Αυγούστου 2020 από την εταιρεία Signum Records.
( edit:To άρθρο αυτό το έγραψα στις 19/8/20)
Εδώ θα ακούσουμε το τρίτο κομμάτι της συλλογής με τον τίτλο "Σπίτι" (Home) όπου περιγράφεται το δεύτερο ραντεβού του Τσαρλς και της Τζούλιας με την δική του αίσθηση "Νιώθεις σαν στο σπίτι σου".
The Sacred Veil: III. Home
Το δέκατο κομμάτι είναι γραμμένο απ' την Τζούλια, όταν πια όλες οι ελπίδες για ζωή είχαν χαθεί κι έγραψε μια παράκληση στους φίλους της για προσευχή.
Αγαπητοί Φίλοι
Αγαπητοί φίλοι: απόψε νιώθω ότι πρέπει να σας ζητήσω να προσευχηθείτε. Μόλις βγήκα από το νοσοκομείο απόψε και έμαθα τα άσχημα νέα. Ο υπέρηχος έδειξε ότι έχω πολλές μεταστάσεις στο συκώτι και στο περιτόναιο. Ο γιατρός μου είπε ότι αυτό σημαίνει πως έχω περίπου δυο μηνες ζωής ακόμη.
Σας ζητώ τώρα να προσευχηθείτε όπως δεν έχετε προσευχηθεί ποτέ πριν. Σας παρακαλώ, μην προσευχηθείτε να έχω έναν ειρηνικό θάνατο. Παρακαλώ μην νοιώθετε οίκτο για μένα. Απλά προσευχηθείτε με δύναμη. Προσευχηθείτε ότι θα καταφέρω να θεραπευτώ μ' έναν θαυματουργό, υπερφυσικό τρόπο. Προσευχηθείτε ότι ο Θεός θα μου δώσει σοφία για το επόμενο βήμα. Παλέψτε μαζί μου, μην μ' εγκαταλείψετε.
Το τελευταίο κομμάτι έχει τον τίτλο "Παιδί του Θαύματος" και οι στίχοι και η μουσική ανήκουν στον Έρικ Γουιτάκερ.
Παιδί του Θαύματος.
Παιδί του θαύματος Παιδί του ουρανού Ώρα να τελειώσεις το ταξίδι σου 'Ωρα να πεθάνεις.
Τα κουρασμένα νερά προκαλούν Μαύρα και βαθειά Παιδί της απαλής παράδοσης Παιδί του ύπνου.
Παιδί της θλίψης Παιδί της βροχής Δεν υπάρχει αύριο Όχι άλλος πόνος.
Στρέψε τα αργυρά πανιά σου Προς το φως Παιδί του πένθους Παιδί της νύχτας.
Παιδί του ιριδισμού Παιδί του ονείρου Τ'αστρα και τα φεγγάρια θα σε οδηγούν Κάτω στο ρυάκι.
Τεντωμένο στα κύματα του ωκεανού Ανταλλάσσοντας αφρό Καλώς ήλθες στο σπίτι παιδί μου Καλώς ήλθες στο σπίτι.
Child of Wonder
Oι τίτλοι όλων των τραγουδιών:
1. The Veil Opens ---- Το Πέπλο Ανοίγει
2. In a Dark and Distant Year --- Σ' ένα Σκοτεινό και Μακρινό Έτος
3. Home --- Σπίτι
4. Magnetic Poetry --- Μαγνητική Ποίηση
5. Whenever There Is Birth --- Όποτε Υπάρχει Γέννηση
6. I’m Afraid --- Φοβάμαι
7. I Am Here --- Είμαι Εδώ
8. Delicious Times --- Πεντανόστιμες Εποχές
9. One Last Breath --- Μια Τελευταία Ανάσα
10. Dear Friends --- Αγαπητοί Φίλοι
11. You Rise, I Fall --- Εσύ Σηκώνεσαι, Εγώ Πέφτω
12. Child of Wonder --- Παιδί του Θαύματος
Για όποιον θέλει να ακούσει ολόκληρη την μουσική για το "Ιερό Πέπλο".
Eric Whitacre’s The Sacred Veil
Μία εκ βαθέων ζωντανή συζήτηση μεταξύ των δημιουργών -- συνθέτη και ποιητή -- σ' ένα συγκινητικό βίντεο της παρουσίασης στις 28 Αυγούστου 2020 μαζί με ολόκληρη την μουσική.
ΠΗΓΕΣ
Wikipedia Σελίδες συνθέτη Σελίδες ποιητή/στιχουργού BBC
Οι ελεύθερες μεταφράσεις από τα Αγγλικά είναι δικές μου.
Σε όλους αρέσουν τα ταξίδια. Από παλιά οι άνθρωποι ταξίδευαν είτε με τα πόδια, είτε με άλογα, με άμαξες, με τρένα και σήμερα με αυτοκίνητα και αεροπλάνα. Έψαξα και βρήκα κάποια λογοτεχνικά έργα που παρουσιάζουν με τον δικό τους τρόπο ταξίδια με τρένα. Οι μεταφράσεις των ξένων λογοτεχνικών έργων είναι δικές μου. Συνοδεύονται και με κάποια μουσικά κομμάτια που ένιωσα να ταιριάζουν.
Night Train, ζωγράφος Lionel Walden (1861-1933)
Richard Theze: Ταξιδιώτης (αποσπάσματα)
Έχω ενταχθεί στις τάξεις
Εκείνων που αρχειοθετούν
Κάποια απόσταση στην δουλειά
Με το τρένο
...
Από το προάστιο στην πόλη (και πίσω)
Με πολύ πρωινή έγερση για να χαιρετήσω τον ψυχρό αέρα
Και τα πουλιά, στην γραμμή και στα καλώδια
Που, με την σειρά τους δικτυώνονται,
Χαιρετούν την ημέρα
Με τραγουδιστά τιτιβίσματα
...
Εδώ, ο παλιός σταθμός, χωρίς ανθρώπους
Καλυμμένος με σανίδες, κάποτε ευημερούσε, πριν
Την έλευση του μηχανήματος εισιτηρίων.
Ο Ντβόρζακ ήταν πολύ κοσμογυρισμένος. Του άρεσαν τα ταξίδια και είχε επισκεφθεί αρκετά μέρη στην Ευρώπη και στην Αμερική. Έγραψε έναν κύκλο οκτώ κομματιών για σόλο πιάνο με τον τίτλο Humoresques έργο 101. Το πιο γνωστό και με πολλές διασκευές είναι το υπ' αριθμόν επτά (7). Στο βίντεο που ακολουθεί είναι όλος ο κύκλος και στα σχόλια του βίντεο μπορείτε να βρείτε το έβδομο.
Dvorak: Humoresques op 101
Ακολουθεί μια πολύ όμορφη διασκευή του έβδομου κομματιού σε τζαζ ύφος
Humoresque jazz
* * *
Πωλ Θερού: Το παλιό εξπρές της Παταγονίας (απόσπασμα)
Κι όμως ένας από μας μέσα στον υπόγειο σιδηρόδρομο ήταν φανερό πως δεν πήγαινε στην δουλειά του. Το καταλάβαινες αμέσως απ’ το μέγεθος της αποσκευής του. Και πάντα μπορείς ν’ αναγνωρίσεις έναν φυγάδα από την αναστατωμένη και περιπλανώμενη έκφραση της αυταρέσκειας’ είναι εμφανές το μυστικό που έχει στο στόμα του - φαίνεται σαν να είναι έτοιμος να σπάσει μια φυσαλίδα.
Το βίντεο τους Τσαρλς Μίνγκους που ακολουθεί δίνει την αίσθηση του τροχασμού του τρένου, τον ήχο της κόρνας του και τον σταθερό ταχύ ρυθμό του
Charles Mingus - Wham Bam Thank You Ma'am
*
* *
Άζη Γουζίου, Μια Αλλόκοτη Βόλτα (απόσπασμα από το διήγημά μου)
.Οι θύρες έκλεισαν. Οι επιβάτες που κατέβηκαν έφυγαν βιαστικά απ’ το σταθμό σε διάφορες κατευθύνσεις.Το τρένο ξεκίνησε και στην πλατφόρμα έμεινε μόνη της. Αυτή ήταν η πιο μαγική στιγμή για τη Νίκη. Αυτή τη στιγμή περίμενε τόση ώρα. Να βρίσκεται στην αποβάθρα σαν υποψήφια ταξιδιώτισσα και τελικά να μην μπαίνει μέσα. Να παρατηρεί μόνο όλους τους ταξιδιώτες κι εκείνοι να νομίζουν ότι είναι μια ταξιδιώτισσα κι αυτή. Είχε μια περίεργη χαρά μέσα της που τους εξαπατούσε. Όλοι εκεί, έχουν μια κρυφή, κοινή συμφωνία: να συνταξιδέψουν με τον συρμό που περιμένουν. Κι όμως, η Νίκη πρόδωσε την άτυπη συμφωνία τους και τους παράτησε. ‘Εμεινε έξω με την θέλησή της. Κάποιοι την κοίταξαν με απορία που δεν μπήκε μέσα στο βαγόνι. Και κάποιοι, μόλις ξεκίνησε το τρένο, την κοίταζαν απ’ τα παράθυρα με συμπόνοια που δεν το πρόλαβε. Έφυγε το τρένο. Έρημος ο σταθμός. Η βουή του συρμού είχε αρχίσει να χάνεται κι οι ράγες κάτω να περιμένουν το επόμενο τρένο...
Jan Garbarek - Twelve Moons
* * *
Μεσάνυχτα στον Μεγάλο Δυτικό, Τόμας Χάρντυ (αποσπάσματα)
Σε μια θέση τρίτης θέσης καθόταν το αγόρι που ταξίδευε
Και η λιπαρή φλόγα της λάμπας οροφής
Έπαιζε πάνω στην αδιάφορη φόρμα του και στο πρόσωπό του
Τυλιγμένο το παρελθόν του γνωρίζοντας σε τι πήγαινε
Ή από πού ερχόταν
.....
Στην λωρίδα του καπέλου του το αγόρι που ταξίδευε
Είχε κολλήσει ένα εισιτήριο’ κι από ένα σκοινί
Γύρω στον λαιμό του κρεμόταν ένα κλειδί του κουτιού του
Που στραφτάλιζε απ’ τις αχτίνες της θλιβερής λάμπας
Σαν ένα ζωντανό πράγμα
Loreena McKennitt - All Souls Night
* * *
Μανόλης Αναγνωστάκης: Κάτω απ’ τις ράγες
Κάτω απ’ τις ράγες του τρένου
Κάτω από τις γραμμές του βιβλίου
Κάτω από τα βήματα των στρατιωτών
Όταν όλα περάσουν — πάντα σε περιμένω.
Πέρασαν από τότε πολλά τρένα
Κι άλλα πολλά βιβλία θα διαβαστούν
Κι άλλοι στρατιώτες το ίδιο θα πεθάνουν.
Κάτω από καθετί που σου σκεπάζει τη ζωή
Όταν όλα περάσουν—
Σε περιμένω
Schubert, Death and the Maiden
* * *
Ανδρέας Εμπειρίκος: Θα περιμένουμε
Θα περιμένουμε μην τυχόν περάσει
Το τραίνο μας με το πολύτιμο φορτίο
Το τραίνο μιας άλλης ώρας
Μιας άλλης χώρας που σύνορα δεν έχει.
Θα περιμένουμε μην τυχόν περάσει
Το τραίνο που δεν μπορεί μια και ξεκίνησε να σταματήσει
Ποίημα 16 της Ποιητικής Συλλογής "Οι Στίχοι του Καπετάνιου"
(μετάφρ. από Αγγλικά Άζη Γουζίου)
Ο Διευθυντής Ορχήστρας Κράισλερ, ένας δαιμόνιος κι εκκεντρικός μαέστρος που επινόησε ο Γερμανός συγγραφέας του φανταστικού, του Γοτθικού θρίλλερ, αλλά και συνθέτης και ζωγράφος Ε.Τ.Α. Χόφμαν υπήρξε έμπνευση για μια σύνθεση του Ρόμπερτ Σούμαν το 1838. Ο Σούμαν έδωσε μουσική ζωή σ' αυτόν τον φανταστικό χαρακτήρα. To αποτέλεσμα ήταν η "Κραϊσλεριάνα", ένα σύνολο φανταστικών, κάποιες φορές ασαφών, αλλά με αυτοσχεδιαστικό χαρακτήρα, που αντανακλούν την ευαισθησία που προσωποποιεί ο Κράισλερ. Αν η μουσική ήταν ποτέ δαιμονική, θα έπρεπε να είναι αυτά τα οκτώ κομμάτια φανταστικά κομμάτια που έγραψε ο Σούμαν μέσα σε λίγες μόνο μέρες.
To τέταρτο κομμάτι του έργου, που είναι και το λυρικότερο του κύκλου, μας παρουσιάζει μια Ρομαντική συνομιλία της απουσίας, της απόστασης και της αναμονής. Η ίδια φράση ακούγεται αρκετές φορές για να δηλώσει την συνεχή αναζήτηση και προσπάθεια της αναμονής.
Ολόκληρη η Κραϊσλεριάνα έργο 16 του Ρόμπερτ Σούμαν
Θα μας μιλήσει με ήχους ο Χάυδν για μια ολόκληρη μέρα.
Ανάμεσα στα πρώτα έργα που έγραψε ο Χάϋδν όταν μπήκε στην υπηρεσία της οικογένειας των Εστερχάζυ ήταν η 6η, η 7η και η 8η συμφωνία του, ένα τρίπτυχο αφιερωμένο στις διαφορετικές ώρες της ημέρας. Τουλάχιστον έτσι τις ερμήνευσε ο πρίγκηπας Πωλ Άντον Εστερχάζυ, ο οποίος έδωσε και τους υπότιτλους. Γράφτηκαν το 1761.
Το Παλάτι των Εστερχάζυ όπου πρωτοπαίχτηκαν οι Συμφωνίες 6,7, και 8
ΠΡΩΙ! Η Συμφωνία αρ. 6 σε Ρε μείζονα ξεκινάει με μια αργή εισαγωγή που δηλώνει ξεκάθαρα ανατολή ηλίου. Το υπόλοιπο έργο είναι ασαφές, όπως, βέβαια είναι και οι άλλες δυο συμφωνίες που έπονται. Είναι ξεκάθαρο ότι η κύρια πρόθεση του Χάϋδν ήταν να δείξει τις ικανότητες των μουσικών του, κι αυτό φαίνεται από την αφθονία εξαιρετικών σολιστικών περασμάτων.
Haydn: Le Matin
Κλωντ Μονέ: Η Ανατολή
ΜΕΣΗΜΕΡΙ! Η Συμφωνία αρ. 7 σε Ντο μείζονα αρχίζει με μια φανφάρα κι ένα τελετουργικό εμβατήριο. Βέβαια δεν είναι και σαφές ότι αυτό θυμίζει μεσημέρι. Αυτό που περιέχει είναι το οπερατικό ύφος του πρόσφατου παρελθόντος. Ίσως ο Χάϋδν ήθελε να δείξει στον εργοδότη του ότι γνώριζε τους κανόνες του ευγενούς Μπαρόκ, αλλά ήταν ικανός να προσθέσει και τις δικές του προσωπικές απόψεις.
Haydn: Le Midi
George Henry: Μεσημέρι
ΒΡΑΔΥ! Η Συμφωνία αρ. 8 σε Σολ μείζονα αρχίζει μ’ ένα χαρούμενο χορευτικό ρυθμό . Μια ζίγκα σε φόρμα σονάτας χρησιμοποιώντας μια μελωδία του Γκλουκ απ’ την όπερά του Le diable à quatre. Το τελευταίο μέρος της Συμφωνίας έχει τον υπότιτλο Tempesta, όπου ο συνθέτης είχε πρόθεση να θυμίσει την αίσθηση της καταιγίδας.
Στις 27 Μαΐου 1959 δυο νέοι σπουδαστές του Ωδείου της Σανγκάης, ο Chen Gang (1935) και ο He Zhanhao (1933) παρουσίασαν το έργο τους σε μια τελετή για τον εορτασμό των 10 χρόνων της ιδρύσεως της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Το πνευματικό τους παιδί ήταν ένα κοντσέρτο για βιολί διάρκειας 26 λεπτών, με τον τίτλο "Butterfly Lovers.”
Εξώφυλλο του δίσκου
Αυτό το κοντσέρτο είναι το πιο διάσημο σύγχρονο έργο της Κινέζικης μουσικής. Πρόκειται για μια ορχηστρική προσαρμογή του Κινέζικου μύθου “The Butterfly Lovers”. Εξιστορεί την τραγική αγάπη ενός ζεύγους του Liang Shanbo και της Zhu Yingtai, των οποίων τα ονόματα συχνά αποτελούν τον σύντομο τίτλο της ιστορίας “Liang Zhu “ και συχνά θεωρείται σαν η αντίστοιχη Κινέζικη εκδοχή του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας.
The Butterfly Lovers, Violin Concerto
H ιστορία περιγράφεται παρακάτω, έτσι όπως ακούγεται στο έργο που έχει μόνο ένα μέρος με διακριτά τα επτά τμήματα. Το σόλο βιολί συμβολίζει την Τσου Γινγκτάι και το τσέλο τον Λιάνγκ Σάνμπο.
1 Adagio cantabile.
Το κοντσέρτο αρχίζει με μια άρπα και μετά ένα σόλο φλάουτο ανοίγει μια ρέουσα μελωδία ετοιμάζοντας έτσι το σκηνικό της ιστορίας. Ένα όμποε ακούγεται μετά μαζί με τα έγχορδα ώσπου έρχεται το σόλο βιολί με μια απλή μελωδία που έχει τις ρίζες της σ’ ένα Κινέζικο παραδοσιακό τραγούδι το Κίτρινο Ποτάμι (Yellow River) και εξιστορεί την παιδική ηλικία της Τσου. Στον δρόμο της για το Χαντζού που πάει για σπουδές μεταμφιεσμένη σε άνδρα συναντάει τον Λιάνγκ για πρώτη φορά. Τότε το τσέλο πλέκεται με το βιολί φτιάχνοντας ένα όμορφο μελωδικό θέμα. Καθώς το τσέλο αποχωρεί, η ορχήστρα παίζει την ίδια μελωδία του βιολί, με το βιολί να συμπλέει κατά διαστήματα. Έτσι ξεκινά το μπουμπούκιασμα της αγάπης, χρησιμοποιώντας μια μικρή καντέντζα στο βιολί όπου έτσι εκφράζεται η χαρά της Τσου αλλά και η πίστη για την αδελφική του σχέση.
2.Allegro
H ορχήστρα ξεκινάει το επόμενο τμήμα και το βιολί εμφανίζεται παίζοντας μια γρήγορη και πρόσχαρη μελωδία που αντιπροσωπεύει τα πολυάσχολα τρία χρόνια σπουδών της Τσου και του Λιάνγκ. Πολλά παραδείγματα της τεχνικής του βιολιού ακούγονται όπως σπικάτο, γρήγορα περάσματα ακόμη και αρπισμοί που συνηθίζεται να επιδεικνύονται σ’ ένα κοντσέρτο βιολιού.
3.Allegro assai doloroso
Καθώς το τέλος των σπουδών πλησιάζει, ο Λιάνγκ και η Τσού είναι λυπημένοι καθώς συνειδητοποιούν ότι η κοινή τους πορεία σχεδόν τελειώνει. Η Τσου προσκαλεί τον Λιάνγκ να επισκεφθεί την οικογένειά της και του προξενεύει την πλασματική μικρότερη αδελφή της. Αυτός δεν γνωρίζει ότι στην πραγματικότητα τον καλεί για να την παντρευτεί. Ο Λιάνγκ υπόσχεται να δει την Τσου και πάλι αλλά καθυστερεί την επίσκεψη.
4. Pesante – Piu mosso – Duramente
Όταν η Τσου επιστρέφει στο σπίτι της ανακαλύπτει ότι ο πατέρας της την έχει αρραβωνίσει με τον γιο μιας πλούσιας οικογένειας. Το σόλο βιολί και πάλι αντιπαλεύεται τις δυνάμεις της ορχήστρας, αντιπροσωπεύοντας έτσι τις διαμαρτυρίες της εναντίον του πατέρα της.
5. Lacrimoso
Όταν φτάνει ο Λιάνγκ, βλέπει την Τσου και καταλαβαίνει ότι είναι γυναίκα κι αμέσως
ερωτεύονται. Το σόλο βιολί και το σόλο τσέλο παίζουν ένα συναισθηματικό ντουέτο, ένα απ’
τα πιο γνωστά και δυνατά μέρη της σύνθεσης.
6. Presto resoluto
Το ερωτικό ντουέτο μεταξύ των δυο αντικαθίσταται με θυμό καθώς ο Λιάνγκ μαθαίνει ότι κατά την απουσία του, η Τσου έχει μνηστευθεί με άλλον. Το σόλο βιολί παρουσιάζεται μ’ ένα λαμπερό και δύσκολο πέρασμα που ενισχύεται με συγχορδίες της ορχήστρας, αλλά σταδιακά επιστρέφει στην αρχική μελωδία που δηλώνει την αγάπη, με την συνοδεία του σόλο τσέλου. Ο Λιάνγκ αρρωσταίνει απ’ την θλίψη του και πεθαίνει καθώς το ντουέτο τελειώνει. Άλλο ένα δεξιοτεχνικό τμήμα για το σόλο βιολί και την ορχήστρα συνδυάζει τις αργές μελωδίες με τα γρήγορα κι ενεργητικά περάσματα που ακούστηκαν προηγούμενα. Η Τσου υποχρεώνεται να παντρευτεί τον άνδρα που διάλεξε ο πατέρας της αλλά βάζει έναν όρο: ότι η γαμήλια πομπή θα περάσει μπροστά απ’ το μνήμα του Λιάνγκ ώστε αυτή να του αποδώσει τιμές. Φτάνοντας εκεί ο καιρός αλλάζει απότομα και ξεσπά καταιγίδα. Μια αστραπή δημιουργεί ένα ρήγμα στον τάφο, όπου η Τσου πέφτει και το χάσμα κλείνει πίσω της. Το τμήμα τελειώνει με την αυτοκτονία της Τσου καθώς το σόλο βιολί τελειώνει με μια απότομη υψηλή νότα.
7. Adagio cantabile
Βγαίνει ο ήλιος και καθώς οι οικογένειες προσπαθούν να σώσουν την Τσου, ξεπετάγονται δυο πολύχρωμες πεταλούδες που χορεύοντας χάθηκαν στον ουρανό. Το σόλο βιολί και η ορχήστρα ξεδιπλώνουν το αρχικό θέμα και να δημιουργούν μια θριαμβευτική κορύφωση. Το κοντσέρτο τελειώνει γλυκόπικρα με μια τελική μελωδική φράση απ’ το σόλο βιολί, καταλήγοντας μυστηριωδώς με μια ψηλή Ρε νότα απ’ τα έγχορδα. Το τέλος απεικονίζει την μεταμόρφωση των ερωτευμένων σε πεταλούδες, ώστε να μην χωρίσουν ποτέ ξανά.
Η Μουσική διάρθρωση που στηρίζει αυτή την ερωτική ιστορία είναι ένα μείγμα Δυτικών στοιχείων (χόρδισμα και γενικά η ορχηστρική της γραφή), Κινεζικών πεντατονικών μελωδιών και τεχνικές μελισμάτων,αλλά και φανερής μουσικής αισθητικής ποιότητας.
H βιολονίστα Γιου Λίνα, είπε: “Ήμουν η σολίστ βιολονίστα στην πρεμιέρα. Όταν τελείωσα την πρώτη παράσταση υπήρχε απόλυτη ησυχία απ’ το ακροατήριο. Νιώσαμε άβολα για λίγες στιγμές και μετά ξέσπασε ένα βροντώδες χειροκρότημα. Αισθάνθηκα ανακούφιση κι ενθουσιασμένη το έπαιξα για δεύτερη φορά.”
Tο γλυπτό που ακολουθεί είναι έμπνευση του Γλύπτη Sampek Engtay για τους Εραστές της Πεταλούδας και βρίσκεται στο Μουσείο Τιονγκόα (Ινδονησία)
Υπάρχει μεταγραφή του κοντσέρτου για το παραδοσιακό Κινέζικο είδος βιολιού το έρχου (ErHu)
...Δυό πράγματα υπάρχουν μόνο: ο έρωτας, κάθε λογής, με όμορφες κοπέλες κι η μουσική της Νέας Ορλεάνης ή του Ντιούκ Έλιγνκτον. Τα υπόλοιπα θά 'πρεπε να πάψουν να υπάρχουν, γιατί τα υπόλοιπα είναι αντιαισθητικά και οι λίγες σελίδες που ακολουθούν, σαν απόδειξη, στηρίζονται στο γεγονός ότι ολόκληρη η ιστορία είναι αληθινή αφού την έπλασα εγώ με τη φαντασία μου, από την πρώτη μέχρι και την τελευταία λέξη...
(Από την εισαγωγή του βιβλίου)
Ο Μπορίς Βιάν - Boris Vian (1920-1959) ήταν Γάλλος συγγραφέας, τζαζίστας, τραγουδοποιός, ηθοποιός, μεταφραστής, μέλος της 'Παταφυσικής και διευθυντής του τμήματος τζαζ της δισκογραφικής εταιρίας Philips. Αναγνωρίζεται σήμερα ως ένας από τους πιο σημαντικούς διανοούμενους της μεταπολεμικής Γαλλίας. Δημοσίευσε και με το ψευδώνυμο Βέρνον Σάλιβαν (Vernon Sullivan) αλλόκοτες παρωδίες αστυνομικού περιεχομένου, εξαιρετικά αμφιλεγόμενες την εποχή της δημοσίευσής τους εξ αιτίας της αντισυμβατικής θέσης τους.
Μπορίς Βιάν
O Βιάν επηρρέασε σημαντικά την τζαζ Γαλλική μουσική σκηνή και υπήρξε ο σύνδεσμος για τους Hoagy Carmichael, Duke Ellington και Miles Davis στο Παρίσι. Το βιβλίο του "Ο Αφρός των Ημερών είναι το πιο γνωστό του και το οποίο υπέγραψε με το πραγματικό του όνομα. Σ' αυτό το βιβλίο γίνονται συχνές αναφορές σε έργα του Ντιούκ Έλινγκτον. Είναι πειραματικό κι έχει ένα συγκεκριμένο θέμα: Η ρομαντική αγάπη συναντά την σκληρή πραγματικότητα και μέσα σ' αυτό το πλαίσιο υπάρχει χώρος για αυτοσχεδιασμό και σολιστικά μέρη.
Απ' τις σελίδες του βιβλίου θα διαβάσουμε και θα ακούσουμε τα κομμάτια που υπάρχουν στο "πρόγραμμα" της βραδιάς, που είναι κυρίως διασκευές του Ντιούκ Έλινγκτον.
-Θα πάρεις ένα απεριτίφ; ρώτησε ο Κόλιν. Τέλειωσα το πιανοκταίηλ μου, θα μπορούσες να το δοκιμάσεις.
-Δουλεύει; ρώτησε ο Τσικ.
-Ρολόι. Παιδεύτηκα ώσπου να το ρυθμίσω, αλλά το αποτέλεσμα ξεπερνάει κάθε προσδοκία. Παίζοντας το "Black and Tan Fantasy" έβγαλα ένα κοκταίηλ, να σου πέφτουν τα σάλια.
-Και πώς λειτουργεί; ρώτησε ο Τσικ.
-Σε κάθε νότα, εξήγησε ο Κόλιν, αντιστοιχεί ένα οινοπνευματώδες, ένα λικέρ ή ένας χυμός. Το σκληρό πεντάλι αντιστοιχεί στο χτυπητό αβγό και το μαλακό πεντάλι στα παγάκια. Για τη σόδα, πρέπει να παίξεις μια τρίλια στις ψηλές σκάλες. Οι ποσότητες είναι ανάλογες με την αξία κάθε νότας: στο δέκατο έκτο αντιστοιχεί το δέκατο έκτο της μεζούρας, στο τέταρτο το τέταρτο και ούτω καθεξής. Όταν το κομμάτι είναι αργό, μπαίνει αυτόματα σε λειτουργία ένα σύστημα τόνων και ημιτονίων που αυξάνει την περιεκτικότητα σε οινόπνευμα, ενώ η ποσότητα μένει σταθερή - γιατί αλλιώς το κοκταίηλ θα ξεχείλιζε. Ανάλογα με τη διάρκεια της μελωδίας μπορείς, αν θέλεις, μ' ένα κουμπί που υπάρχει στο πλάι, ν' αλλάξεις την αξία κάθε μέτρου περιορίζοντάς το, για παράδειμγα, στο ένα εκατοστό, για να μπορέσεις να φτιάξεις ένα ποτό που θα εκμεταλλεύεται όλες τις αρμονίες. (σελ.15)
Black and Tan Fantasy
-Ένα πράγμα μόνο δεν έχω τελειοποιήσει ακόμα, είπε ο Κόλιν. Είναι το σκληρό πεντάλι για το χτυπητό αβγό. Αναγκάστηκα να βάλω καινούργιους μοχλούς, γιαί όταν παίζεις μια ζωηρή μελωδία, πέφτουν ολόκληρες μπουκιές ομελέτα μέσα στο κοκταίηλ και δυσκολεύεσαι να το καταπιείς. Θα το αλλάξω. Αρκεί να το προσέξεις. Αν θέλεις κρέμα, είναι το σολ μινόρε.
-Θα φτιάξω ένα κοκταίηλ με το "Loveless Love", είπει ο Τσικ. Θα είναι καταπληκτικό. (σελ 16)
Loveless Love
- Θα συμβούλευα στον κύριο κάτι μ' αίσθημα, όπως τη "Χλόη" (Chloe) σ' ενορχήστρωση Ντιούκ Έλινγκτον [---] είπε ο Νικόλας. (σελ.28) [...] Ο Κόλιν διάλεξε τη "Χλόη" όπως τον είχε συμβουλέψει ο Νικόλας κι έβαλε το δίσκο στο πικάπ. Τοποθέτησε προσεχτικά τη μύτη της βελόνας στο πρώτο αυλάκι που τινάχτηκε ενοχλημένο, και κοίταξε τον Νικόλα που βυθιζόταν σε παλμική έκσταση. (σελ. 29) [...]
- Από δω ο Κόλιν, είπε η Ίσις. Κόλιν, να σου συστήσω τη Χλόη.
Ο Κόλιν κατάπιε το σάλιο του. Το στόμα του κολλούσε και γρατζούναγε σα να είχε φάει καφτή πίτσα.
- Χαίρω πολύ! είπε η Χλόη
- Χαίρω...Σας έχει ενορχηστρώσει ο Ντιούκ Έλινγκτον; ρώτησε ο Κόλιν και τό 'βαλε στα πόδια γιατί ήταν σίγουρος ότι είχε πει βλακεία. (σελ. 38) [...]
Πήρε ένα φυλλαράκι ου από το μπουκέτο στο τραπέζι, κι αρπάζοντας την τούρτα με το ένα χέρι άρχισε να τη σγριφογυρίζει γρήγορα στην άκρη των δαχτύλων του, ενώ με το άλλο του χέρι τοποθέτησε μια από τις μύτες του ου στο στριφογυριστό αυλάκι που είχε χαράξει με το μαχαίρι.
- Άκου! είπε
Ο Τσικ άκουσε. Ήταν η "Χλόη", σ' ενορχήστρωση Ντιούκ Έλινγκτον (σελ.45)
Chloe
- Βάλε μου λίγη μουσική, Κόλιν μου, είπε η Χλόη. Βάλε μελωδίες που σ' αρέσουν.
- Θα σε κουράσει, είπε ο Κόλιν.
Μιλούσε από πολύ μακριά, η όψη του ήταν άσκημη. Η καρδιά του έπιανε όλο το χώρο στο στήθος του, τώρα μόνο το καταλάβαινε.
- Όχι, σε παρακαλώ, είπε η Χλόη.
Ο Κόλιν σηκώθηκε, κατέβηκε τη δρύινη ανεμόσκαλα κι άναψε το αυτόματο μηχάνημα. Υπήρχαν μεγάφωνα σ' όλα τα δωμάτια, κι εκείνος άνοιξε το μεγάφωνο της κρεβατοκάμαρας.
- Ποιό δίσκο έβαλες; ρώτησε η Χλόη. (σελ. 100) [...]
Υπήρχε κάτι το αιθέριο στο παίξιμο του Τζώνυ Χότζες, κάτι ανεξήγητο και τέλεια αισθησιακό. Ο αισθησιασμός σε γνήσια κατάσταση, απελευθερωμένος από το κορμί.
Οι γωνιές της κάμαρας μαλάκωναν και στρογγύλευαν με τη μουσική. Ο Κόλιν κι η Χλόη ήταν τώρα ξαπλωμένοι στο κέντρο μιας σφαίρας.
- Ποιό ήταν αυτό το κομμάτι; ρώτησε η Χλόη.
- Το "The mood to be wooed", είπε ο Κόλιν.
- Έτσι ένιωθα κι εγώ, είπε η Χλόη. (σελ. 101)
The mood to be wooed
- Προσέχετε όπως θα μπαίνετε, είπε, είναι στρογγυλή.
- Ναι, τό 'χω συνηθίσει, είπε ο Φαγομανίκης, είναι έγκυος;
- Μα όχι, είπε ο Κόλιν, είστε ηλίθιος, η κάμαρα είναι στρογγυλή.
- Ολοστρόγγυλη; ρώτησε ο καθηγητής. Μήπως παίξατε κανένα δίσκο του Έλινγκτον;
- Ναι, είπε ο Κόλιν.
- Έχω κι εγώ μερικούς σπίτι μου, είπε ο Φαγομανίκης. Ξέρετε το "Slap Happy"; (σελ.104)
Slap Happy
Βρισκόταν στη μέση του μαγαζιού, όπου ο Κόλιν είχε φέρει το πιανοκταίηλ του. Ολόγυρα έβλεπες στοιβαγμένα αλλίκοτα παλιά πράγματα, πολυθρόνες, καρέκλες, κονσόλες ή άλλα έπιπλα. Δεν είχε πολύ φως και μύριζε κερί και γαλάζιο σαράκι. Ο αντικιτάριος πήρε ένα ξύλινο ταμπουρέ και κάθησε μπροστά στο μηχάνημα. Είχε περάσει λουκέτο στην πόρτα που είχε σκάσει από το κακό της, κι έτσι δεν τους ενοχλούσε πια.
- Ξέρετε καθόλου Ντιούκ Έλινγκτον; είπε ο Κόλιν.
- Ναι, είπε ο αντικιτάριος. Θα σας παίξω το "Blues of the vagabond". (σελ.141) [...]
Έπαιζε με ασυνήθιστη ευαισθησία, κι οι νότες πέταγαν ανάλαφες κι αέρινες σαν τη μελωδία του κλαρινέτου του Μπάρνυ Μπίγκαρντ στη διασκευή του Ντιούκ.
Ο Κόλιν είχε καθήσει κατάχαμα για ν' ακούσει, με την πλάτη ακουμπισμένη στο πιανοκταίηλ, κι έκλαιγε με μεγάλα ελλειπτικά κι ευλύγιστα δάκρια, σα λαχούρια, που κύλαγαν στα ρούχα του κι έτεχαν στο σκονισμένο πάτωμα. Η μουσική πέρναγε από μέσα του και ξανάβγαινε φιλγραρισμένη, αλλά η μελωδία που έβγαινε απ' αυτόν έμοιαζε πολύ περισσότερο με τη "Χλόη" παρά με το "Blues of the vagabond". (σελ. 142)
Blues of the vagabond
- Να παίξω το "Misty Morning"; πρότεινε ο αντικιτάριος. Είναι καλό;
- Ναι, είπε ο Κόλιν. Έχει τρομερή απόδοση. Δίνει ένα κοκταίηλ απαλό γκρίζο και πράσινο της μέντας, με μια γεύση πιπέρι και καπνό.
Ο αντικιτάριος κάθησε πάλι στο πιάνο κι έπαιξε το "Misty morning". Το ήπιαν. Έπειτα έπαιξε και το "Blues bubbles" και σταμάτησε, γιατί είχε αρχίσει να παίζει δυό νότες μαζί κι ο Κόλιν ν' ακούει τέσσερις διαφορετικές μελωδίες ταυτόχρονα. Ο Κόλιν έκλεισε το σκέπαρμα του πιάνου με σχολαστική προσοχή. (σελ. 143)
Misty Morning
Blues bubbles
Συμπληρωματικά να αναφέρω ότι "Ο Αφρός των Ημερών" έχει γυριστεί ταινία τρεις φορές. Το 1968 με τίτλο Spray of the Days, το 2001 με τίτλο Chloe και το 2013 με τίτλο Mood Indigo.
Το trailer της τελευταίας ταινίας.
Mood Indigo
Επίσης ο Ρώσος συνθέτης Έντισον Ντενίσοφ έγραψε το 1981 μια όπερα με τον Γαλλικό τίτλο "L'Ecume des jours" που η πρεμιέρα της έγινε στις 15 Μαρτίου 1986.
L'Ecume des jours
Συνειδητά απέφυγα την παράθεση της ιστορίας και παρέμεινα μόνο στα μουσικά αφιερώματα για να προκαλέσω κάποιον ερεθισμό στην ανάγνωση του βιβλίου και στους συμβολισμούς που ενυπάρχουν αποφεύγοντας έτσι πιθανές αποκαλύψεις (spoiler).
ΠΗΓΕΣ:
Wikipedia
Μπορίς Βιάν: Ο Αφρός των Ημερών εκδ. γράμματα 1979 μετάφρ. Ρένα Χατχούτ
