Οι "ΕΠΟΧΕΣ" που συνέθεσε ο Ρώσος Συνθέτης για το έτος 1876 για σόλο πιάνο είναι συνθέσεις που δημοσιεύονταν κάθε μήνα του έτους 1876 στο μουσικό περιοδικό Nouvelliste, κατά παραγγελία του εκδότη Ν.Μ Bernard. Κάθε μήνας είχε κι έναν υπότιτλο κι ο εκδότης πρόσθεσε και μια μικρή στροφή, αντιπροσωπευτική του μήνα.
Οκτώβριος Οκτώβριος: Το Τραγούδι του Φθινοπώρου
Patricia Simcu: Golden Autumn
Φθινόπωρο, πέφτει πάνω στην φτωχή μας ορχιδέα,
τα κίτρινα φύλλα στροβιλίζονται στον αέρα.
(Aleksey Nikolayevich Tolstoy)
Tchaikovsky The Seasons, October
Νοέμβριος Νοέμβριος: Τρόικα
Pyotr Nikolayevich Gruzinsky: Troika
Στη μοναξιά σου μην κοιτάς τον δρόμο,
και μην βιάζεσαι πίσω απ' την τρόικα
Καταπίεσε μια για πάντα στην καρδιά σου τον φόβο της λαχτάρας
(Nikolay Nekrasov)
Tchaikovsky The Seasons, November
Δεκέμβριος Δεκέμβριος: Χριστούγεννα
Veronica Minozzi:Christmas Night
Μια φορά κι έναν καιρό την νύχτα των Χριστουγέννων
Τα κορίτσια μάντευαν την τύχη τους
Βγάζοντας τις παντόφλες απ’ τα πόδια τους
Και πετώντας τες έξω απ’ την πόρτα
(Korney Chukovsky)
Tchaikovsky: The Seasons, December
Οι συνθέσεις αυτές έχουν μεταγραφεί και για ορχήστρα. Μπορείτε να τις ακούσετε στα παρακάτω βίντεο:
Οκτώβριος:
Νοέμβριος:
Δεκέμβριος:
Μπορείτε να διαβάσετε άλλα άρθρα μου για τις Εποχές του Τσαϊκόφσκυ:
Ιταλός συνθέτης γιος γιατρού που άρχισε να σπουδάζει βιόλα, όργανο και σύνθεση για πολλές φωνές υπό την καθοδήγηση του M.I.Ingregneri, διευθυντή χορωδίας στον καθεδρικό ναό της Κρεμόνα. Το 1582 γράφτηκε το πρώτο έργο του 15χρονου συνθέτη το Sacrae cantiuculae για τρεις φωνές, κι ακολούθησαν τα Madrigali Spirituali για τέσσερις φωνές (1583) και τα Canzonette για τρεις φωνές που παρουσιάστηκαν στη Βενετία το 1584 και με τα οποία ο Μοντεβέρντι απέδειξε ότι είχε αφομοιώσει πλήρως την τεχνική της αντίστιξης.
Το 1587 με το Πρώτο βιβλίο Μαδριγαλιών για πέντε φωνές o Μοντεβέρντι έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του καλύτερου συνθέτη μαδριγαλίων της εποχής του. Ακολούθησαν ακόμη πέντε βιβλία (1590, 1592, 1603, 1605, 1614) Το 1590 προσελήφθη σαν τραγουδιστής και βιολιστής στην ορχήστρα του δούκα της Μάντοβα ο οποίος είχε μετατρέψει την αυλή του σ ένα από τα πιο ζωντανά πολιτιστικά κέντρα της Ευρώπης. Το περιβάλλον της Μάντοβα και η μελέτη του έργου των μεγάλων συνθετών μαδριγαλίων αποτελούσαν σπουδαία ερεθίσματα για το νεαρό συνθέτη, ο οποίος, ακολυθώντας το δούκα σε ταξίδια έξω από την Ιταλία -- κυρίως στις φλαμανδικές χώρες -- είχε την ευκαιρία να γνωρίσει σε βάθος και αυτή τη μουσική.
Εδώ θα επιχειρήσω να παρουσιάσω τα οκτώ βιβλία μαδριγαλίων του Μοντεβέρντι.
Στο πρώτο βιβλίο το μαδριγάλι ηχεί πιο φιλόδοξο από την καντσονέτα και από τεχνική άποψη η διαχείριση των πέντε φωνών περιέχει μεγαλύτερο εύρος γραφής και είναι εμφανής η πρόκληση του συνθέτη. Συναισθηματικά, όμως, δεν υπάρχει μεγάλη πρόοδος σ' αυτό το βιβλίο. Στην αρχή τους τα μαδριγάλια μας θυμίζουν συχνά τις καντσονέτες.
Για παράδειγμα το Se nel partir http://www.youtube.com/watch?v=RWN_-0YWZYA&feature=related
αρχίζει με μια φράση ταυτόσημη με το Chi vuo veder http://www.youtube.com/watch?v=P0hnL-KlFFs
H δομή της καντσονέτας είχε παραμείνει στο μυαλό του συνθέτη. Η παραδοσιακή επανάληψη της τελευταίας γραμμής του μαδριγαλίου συχνά ερμηνεύεται απ' τον Μοντεβέρντι να σημαίνει αυστηρή επανάληψη ενός ολόκληρου μακροσκελούς τμήματος σαν επωδός.
Μια άλλη υπενθύμιση της καντσονέτας είναι οι ρυθμοί των φράσεων. Τα χαρούμενα, τακτικά τονισμένα τμήματα της μελωδίας χρησιμοποιούνται συνεχώς και μερικές φορές φαίνεται πως όλο το μαδριγάλι έχει σαν κέντρο τον ρυθμό της μουσικής που χρησιμοποιείται με τα αρχικά λόγια-- άλλο ένα δείγμα μικρής, καθαρής τέχνης.
Εδώ 1- 6 από τα μαδριγάλια του πρώτου βιβλίου http://www.youtube.com/watch?v=6js9QuK9w3A&feature=related
Χαρακτηριστκή είναι η ελαφρά διάθεση των μαδριγαλίων αυτών και καθρεπτίζεται η στάση τους στα ποιήματα που χρησιμοποιούνται. Τα λόγια είτε έχουν βουκολική προέλευση με τις συνήθεις νύμφες και τους βοσκούς ή είναι λυρικά, γραμμένα στο πρώτο πρόσωπο με τους στεναγμούς και τα δάκρυα της αγάπης. Με λίγα λόγια τα μαδριγάλια αυτά είναι χαριτωμένα όμως έπρεπε να περιμένουν την ανατύπωσή τους μέχρι το 1607 όταν η φήμη του συνθέτη δικαιολογούσε κάποιο ενδιαφέρον για την προηγούμενη μουσική του.Μερικά ακόμη μαδριγάλια του Πρώτου Βιβλίου:
Με το δεύτερο βιβλίο των μαδριγαλιών ο Μοντεβέρντι άφησε πνευματικά την Κρεμόνα. Και η διαφορά μεταξύ του πρώτου και δεύτερου βιβλίου μας κάνει να αναρωτηθούμε αν ο συνθέτης μελετούσε περισσότερα μοντέλα της εποχής του απ' αυτά που θα μπορούσε να του παρέχει ο δάσκαλός του Ingegneri. To πιθανότερο είναι να είχαν πέσει στα χέρια του μερικά απ' τα Μαδριγάλια του Giaches de Wert ειδικά το όγδοο βιβλίο μαδριγαλιών του Wert για πέντε φωνές που εμφανίστηκε το 1856. Επίσης ο Wert εκείνο τον καιρό ανέπτυσσε κάτι για το οποίο ο Μοντεβέρντι έδειχνε όλο και περισσότερο ενδιαφέρον. O Wert ήταν ένας ακαδημαϊκός συνθέτης σύμφωνα με την έννοια του όρου κατά τον 16ο αιώνα κι ένας απ' τους πιο δημοφιλείς συνθέτες της Ακαδημίας της Φεράρα.Το δεύτερο βιβλίο που εκδόθηκε το 1590 αντιπροσωπεύει, στο πλαίσιο της συνολικής παραγωγής του Monteverdi, την κατάκτηση της καθαρής και άμεσης οπτικής μεταφοράς. Δεν υπάρχει άλλη συλλογή του Monteverdi που να υπερχειλίζει με τόσες πολλές εικόνες και περιγραφές της Φύσης. Οράματα από ποτάμια, ανατολές, αύρες, πουλιά, λουλούδια, ουρανούς, συντριβάνια ...
Δεν είναι τυχαίο ότι αυτά τα μαδριγάλια, που δημοσιεύθηκαν από τον Monteverdi με την ελπίδα της εξασφάλισης μιας θέσης για τον εαυτό του στο Μιλάνο, προσέχτηκαν απ' την Αυλή της Μάντοβα και του δούκα της Vincenzo Gonzaga, ενός μεγάλου συλλέκτη έργων τέχνης.Ένα μοναδικό και εξαιρετικό κεφάλαιο στην καριέρα ενός μουσικού που θα βυθίσει σταδιακά τον εαυτό του σε μια ανάλυση του ανθρώπινου πνεύματος, το Δεύτερο βιβλίο καθορίζει τις φωτεινές συντεταγμένες της συναρπαστικής εξίσωσης μεταξύ της ακοής και της όρασης.Το μπαρόκ ήταν προ των πυλών, αλλά αυτές οι ηχητικές εικόνες φαίνεται να κοιτούν πίσω στη μεγάλη κληρονομιά του πολιτισμού της Αναγέννησης.
Μερικά Μαδριγάλια του Δεύτερου Βιβλίου http://www.youtube.com/watch?v=UG1cX4uAJKc
http://www.youtube.com/watch?v=_SM3-BRBGrM
http://www.youtube.com/watch?v=wKL9Ly_SuU4
http://www.youtube.com/watch?v=v0-rsotr0Z0Το
Το Τρίτο Βιβλίο μαδριγαλιών του Μοντεβέρντι δημοσιεύθηκε στη Βενετία το 1592 από τον Ricciardo Amadino και πήγε εξαιρετικά καλά, με πέντε επανεκδόσεις πριν από 1611.Δύο ακόμη εκδόσεις που δημοσιεύθηκαν το 1615 και το 1621 περιλαμβάνανε basso continuo "για τσέμπαλο, chittarone ή άλλο παρόμοιο μέσο" για την ενίσχυση των μουσικών οι οποίοι διαφορετικά θα έπρεπε να παίξουν το μέρος τους από τα φωνητικά μέρη και να το μεταγράψουν με το χέρι.Αυτά τα μαδριγάλια μπήκαν στο ρεπερτόριο των εκτελέσεων για πάνω από τριάντα χρόνια (πολύ σημαντικό δεδομένων των ταχύτατων αλλαγών γούστου κατά την διάρκεια του 16ου αιώνα καθώς αναπτύχθηκε η μονωδία και η όπερα) και απετέλεσαν την πρώτη μεγάλη επιτυχία του συνθέτη. Τότε ο Wert υπέφερε από διάφορες ασθένεις μεταξύ αυτών ευλογιά και ελονοσία, και ο Μοντεβέρντι, φιλοδοξώντας να φτιάξει το όνομά του κι ελπίζοντας να διαδεχθεί τον Wert, αφιέρωσε το Τρίτο Βιβλίο στον Δούκα Vincenzo Gonzaga, σαν ένδειξη σεβασμού απ' την μια αλλά γνωρίζοντας πολύ καλά ότι προσφέρει ένα "ώριμο και γευστικό φρούτο" που θα παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον στην καλλιτεχνική ατμόσφαιρα του καιρού.Το Τρίτο Βιβλίο είναι καθαρά επηρεασμένο απ' τα μουσικά, κυριολεκτικά, αρχιτεκτονικά κι άλλα καλλιτεχνικά μεγαλεία της αυλής της Μάντοβα. Είναι ένα νεωτεριστικό, μερικές φορές επαναστατικό έργο, γεμάτο από τολμηρά εκφραστικά στοιχεία που ανασύρει ποιήματα του Torquato Tasso και του Giovanni Battista Guarini.
Μερικά Μαδριγάλια του Τρίτου Βιβλίου
http://www.youtube.com/watch?v=TPgxeyC-YCU
http://www.youtube.com/watch?v=_nPevZNDirU
Θα συνεχίσω την παρουσίαση των υπόλοιπων βιβλίων σε άλλη σημείωση.
ΠΗΓΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑ:
Denis Arnold: Monteverdi
Manfred F. Bukifzer: Music in the Baroque Era
Donald Jay Grout & Claude V. Palisca: A History of Western Music
Eγκυκλοπαίδεια της Παγκόσμιας Μουσικής
Ένθετο από Βινύλιο με τον τίτλο:Monteverdi Madrigals (Hungaroton)
Οι "ΕΠΟΧΕΣ" που συνέθεσε ο Ρώσος Συνθέτης για το έτος 1876 για σόλο πιάνο είναι συνθέσεις που δημοσιεύονταν κάθε μήνα του έτους 1876 στο μουσικό περιοδικό Nouvelliste, κατά παραγγελία του εκδότη Ν.Μ Bernard. Κάθε μήνας είχε κι έναν υπότιτλο κι ο εκδότης πρόσθεσε και μια μικρή στροφή, αντιπροσωπευτική του μήνα.
Ιούλιος
Ιούλιος: Το Τραγούδι του Θεριστή
Βάσος Γερμενής: Θερισμός
Η κίνηση των ώμων Το τρεμούλιασμα των μπράτσων Κι ο μεσημεριανός αγέρας Ανασαίνει στο πρόσωπο!
(Aleksey Koltsov)
Tchaikovsky: Seasons: July "Song of the Reaper"
Αύγουστος
Αύγουστος: Η Σοδειά
Jean-Francois Millet: Σοδειά
Η σοδειά γιγαντώθηκε οι άνθρωποι κατά οικογένειες κόβοντας την ψηλή σίκαλη μέχρι τη ρίζα συγκεντρώνουν τα δεμάτια με την μουσική να σκούζει όλη τη νύχτα απ’ τα ρυμουλκούμενα κάρα (A. Koltsov)
Tchaikovsky The Seasons , August
Σεπτέμβριος Σεπτέμβριος: Το Κυνήγι
Ράντολφ: Κυνήγι αλεπούς
Είναι καιρός!
Τα κόρνα ηχούν!
Οι κυνηγοί ντυμένοι με τα κυνηγετικά φούχα καβαλάνε τ' άλογά τους
νωρίς στην ανατολή τα σκυλιά χοροπηδούν.
(A. Pushkin, Graf Nulin)
Tchaikovsky: Seasons: September "The Hunt"
Οι συνθέσεις αυτές έχουν μεταγραφεί και για ορχήστρα. Μπορείτε να τις ακούσετε στα παρακάτω βίντεο
Ιούλιος:
Αύγουστος:
Σεπτέμβριος:
Μπορείτε να διαβάσετε άλλα άρθρα μου για τις Εποχές του Τσαϊκόφσκυ:
Το ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ του Schumann είναι ένα έργο για πιάνο όπου η ακρίβεια,η εφευρετικότητα αλλά και η απαιτητική τεχνική συνυπάρχουν έντονα. Γράφτηκε το 1834 και είναι μια σειρά από εικόνες, ένα ball masquet, όπου οι διάφοροι χαρακτήρες παρελαύνουν στην σκηνή.Περιγράφτηκε απ' τον συνθέτη σαν "Μικρές σκηνές σε τέσσερις νότες".
Κάποιοι απ' τους χαρακτήρες που παρελαύνουν είναι καθαρά καρναβαλικοί (Πιερρότος, Αρλεκίνος), άλλοι ιστορικοί (Σοπέν, Παγκανίνι) κι άλλοι ενσαρκώσεις προσώπων του Σούμαν ( Φλορεστάν, Ευσέβιος).
Υπάρχουν και τα γράμματα που χορεύουν A.S.C.H.- S.C.H.A που στην Γερμανική Μουσική ορολογία δηλώνουν νότες. Στην πραγματικότητα εκδηλώνεται με κρυπτογραφικό τρόπο η αγάπη που είχε ο Σούμαν προς την Ernestine von Fricken αλλά και μέρος του ονόματός του. ASCH είναι ο τόπος γέννησης της Ernestine αλλά το SCH είναι τα τρια πρώτα γράμματα του SCHumann. Το έργο αποτελείται από 22 μέρη.
Το 1910 το έργο χορογραφήθηκε σαν μπαλλέτο για μια παραγωγή του Sergei Diaghilev, σε ενορχηστρώσεις των:Alexander Glazunov, Nikolai Rimsky-Korsakov, Anatoly Lyadov και Alexander Tcherepnin
Ρόμπερτ Σούμαν, (8 Ιουνίου 1810 - 29 Ιουλίου 1856) Γερμανός συνθέτης, λάτρης του ωραίου και μουσικοκριτικός. Είχε σαν στόχο και όραμα να γίνει ένας πιανίστας καριέρας, κάτι που υποσημειώθηκε απ' τον δάσκαλό του Friedrich Wieck (Φρειδερίκος Βικ) όμως μετά από κάποια λανθασμένη επινόησή του δακτυλικών ασκήσεων για καλλίτερη τεχνική του έφερε παράλυση στο δεξί του χέρι. Υπάρχουν απόψεις για το πώς προκλήθηκε αυτό. Άλλοι λένε ότι είχε επινοήσει ένα μηχανισμό όπου θέλοντας να δυναμώσει τα δάχτυλά του ακινητοποιούσε ένα δάχτυλο. Άλλη άποψη θέλει να έχει πάρει φαρμακευτική αγωγή για σίφυλλη που είχε σαν παρενέργεια την παράλυση του χεριού του. Μια τρίτη λέει πως υπεβλήθη σε κάποια χειρουργική επέμβαση για να ξεχωρίσει τους τένοντες του τέταρτου δάχτυλου απ' το τρίτο ώστε να δυναμώσει το τέταρτο. Τελικά εγκατέλειψε την ιδέα να γίνει πιανίστας κι αφοσιώθηκε στην σύνθεση.
Robert Schumann
Συνεργάστηκε για κάποια χρόνια με το μουσικό περιοδικό της εποχής το Allgemeine Musikalische Zeitung στο οποίο έγραψε μια ενθουσιώδη κριτική για τον συνομήλικό του νεαρό και άγνωστο ακόμα F. Chopin. Όμως τα πολύ συντηρητικά αισθητικά κριτήρια του εκδότη του περιοδικού δεν ταιριάζαν με τις ιδέες και τις αντιλήψεις του Σούμαν και έτσι σύντομα επήλθε η ρήξη. Το 1834 ο Σούμαν ίδρυσε το Neue Zeitschrift für Musik, ένα περιοδικό που υπερασπιζόταν τους νέους συνθέτες αλλά και τους μεγάλους δασκάλους του παρελθόντος, έχοντας μεταξύ των συνεργατών του τον Βικ και τον F. Mendelssohn.Ο ίδιος διηύθυνε το περιοδικό και έγραφε κριτικές υπογράφοντας συχνά με τα ψευδώνυμα Ευσέβιος και Φλορεστάν, δύο φανταστικά πρόσωπα που αντιπροσώπευαν τους δύο αντίθετους πόλους του ανήσυχου χαρακτήρα του.
Ένα πρωτοσέλλιδο του περιοδικού με χρονολογία 1835
Στο σπίτι του δασκάλου του (Βικ) γνώρισε την κόρη του Κλάρα εξαιρετικά ταλαντούχα πιανίστρια και συνθέτρια. Οι δύο νέοι ερωτεύτηκαν σύντομα, ο πατέρας της όμως ήταν κατά της σχέσης τους γιατί πίστευε ότι θα ήταν εμπόδιο στη μουσική καριέρα της. Το ζευγάρι παντρεύτηκε τελικά, χωρίς την άδειά του, το 1840.
Τα χρόνια ως το 1845 ήταν τα πιο παραγωγικά: συνέθεσε πολλά έργα, έκανε πολλές περιοδείες μαζί με τη σύζυγό του, βασική ερμηνεύτρια των έργων του, κερδίζοντας συνεχώς φήμη. Από το 1845 όμως η δραστηριότητά του περιοριζόταν σταδιακά, ενώ παράλληλα εμφανίστηκε και πρόβλημα ψυχασθένειας. (Η ψυχολογία του είχε διαταραχθεί ήδη από τη νεότητά του, όταν πέθανε ο πατέρας του, και το πρόβλημα ήταν μάλλον κληρονομικό, αφού και η αδερφή του Αιμιλία υπέφερε από παρόμοια πάθηση).
Η ασθένειά του τον οδήγησε σε μια απόπειρα αυτοκτονίας το 1854. Από τότε νοσηλευόταν σε νευρολογική κλινική και τελικά πέθανε στις 29 Ιουλίου 1856.
Από την μεγάλη εργογραφία του Σούμαν προτείνω να ακούσουμε τα φανταστικά κομμάτια για κλαρινέτο και πιάνο op.73 Το έργο αποτελείται από τρεις κινήσεις:
Ι.Με ευαισθησία και έκφραση
Παρατηρούμε μια ονειρώδη διάθεση με υπολανθάνουσα μελαγχολία, που όμως τελειώνει με αποφασιστικότητα κι ελπίδα για να μας προετοιμάσει για το επόμενο.
ΙΙ.Ζωηρά με φως Εδώ έχουμε παιχνιδιάρικη διάθεση, με ενεργητικότητα και θετικές σκέψεις.
ΙΙΙ.Γρήγορα και με φλόγα Ένα ξέφρενο πάθος και μια εκρηκτική δύναμη που φτάνει στα όρια του παραλογισμού. Ο συνθέτης παρακινεί τους εκτελεστές να παίζουν όλο και πιο γρήγορα, ώσπου το έργο να τελειώσει θριαμβευτικά.
R. SCHUMANN: Fantasiestücke op.73
Αυτό το έργο είναι καρπός μιας από τις ευτυχέστερες περιόδους του Σούμαν. Το συνέθεσε σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα (εντός δύο ημερών) στην Δρέσδη, τον Φεβρουάριο του 1849 και εκδόθηκε το ίδιο έτος. Στην Δρέσδη εκείνο το διάστημα υπήρχε πολιτική αναταραχή, ωστόσο δεν επηρέασε τον Σούμαν που έφυγε με την Κλάρα για την εξοχή. Και τίποτε από την αναστάτωση αυτή δεν διαφαίνεται στα τρία αυτά κομμάτια με ειδυλλιακό χαρακτήρα.
Είχε στο νου του το κλαρινέτο και ονόμασε την σύνθεση “Soiréestücke” (Νυχτερινά Κομμάτια), που δηλώνουν την Ρομαντική διάθεση του Σούμαν. Είναι σαν τραγούδια χωρίς λόγια.πριν καταλήξει στα "Φανταστικά Κομμάτια" (δικής του έμπνευσης ο τίτλος). Υποσημείωσε δε ότι μπορούν να παιχτούν και από το βιολί ή το τσέλο.
Ας ακούσουμε μια πολύ ωραία εκτέλεση για τσέλο και πιάνο
Οι "ΕΠΟΧΕΣ" που συνέθεσε ο Ρώσος Συνθέτης για το έτος 1876 για σόλο πιάνο είναι συνθέσεις που δημοσιεύονταν κάθε μήνα του έτους 1876 στο μουσικό περιοδικό Nouvelliste, κατά παραγγελία του εκδότη Ν.Μ Bernard. Κάθε μήνας είχε κι έναν υπότιτλο κι ο εκδότης πρόσθεσε και μια μικρή στροφή, αντιπροσωπευτική του μήνα.
Απρίλιος
Απρίλιος: To Λευκόιο
To γαλάζιο, αγνό λευκόιο - λουλούδι
και κοντά σ' αυτό οι τελευταίες νιφάδες χιονιού
Τα τελευταία δάκρυα πάνω στις παλιές λύπες
και τα πρώτα όνειρα μιας άλλης ευτυχίας
Α.Μaykov
Tchaikovsky - April (Snowdrop)
Mάιος
Οι νύχτες του Μαΐου
Τί νύχτα!
Tί ευδαιμονία ολόγυρα!
Ευχαριστώ την ιδιαίτερη βόρεια πατρίδα μου!
Απ' το βασίλειο του πάγου
της χιονοθύελλας και του χιονού
πόσο φρέσκος και καθαρός εισβάλλει ο Μάης
Afanasy Fet
Tchaikovsky - May (Starlit Nights)
Ιούνιος
Βαρκαρόλα
Ας πλησιάσουμε την ακροθαλασσιά
εκεί που τα κύματα θα φιλήσουν τα πόδια μας
Με μυστηριακή λύπη
τ'αστέρια θα λάμψουν πάνω μας
Aleksey Pleshcheyev
Tchaikovsky - June (Barcarolle)
Οι συνθέσεις αυτές έχουν μεταγραφεί και για ορχήστρα. Μπορείτε να τις ακούσετε στα παρακάτω βίντεο
Απρίλιος:
Μάιος:
Ιούνιος:
Μπορείτε να διαβάσετε άλλο άρθρο μου για τις Εποχές
Ήταν Αυστριακός συνθέτης, ταλαντούχος και του έχουν δοθεί τα προσωνύμια "Πατέρας της Συμφωνίας" και "Πατέρας του κουαρτέτου εγχόρδων".
Josef Haydn
Η καριέρα του συνέπεσε με την εξέλιξη του κλασσικού στυλ στη συμφωνία, στη σονάτα, στο κουαρτέτο εγχόρδων καθώς και άλλων οργανικών τύπων, στην διαμόρφωση των οποίων έπαιξε σημαντικότατο ρόλο.
Ο Χάυντν έγραψε Εκκλησιαστική Μουσική, Ορατόρια, Φωνητική Μουσική, Συμφωνίες, Μουσική Δωματίου, Κοντσέρτα, έργα για σόλο πιάνο κλπ. Στις όπερες που έγραψε δεν δόθηκε η ίδια σημασία όπως στα υπόλοιπα έργα του.
Οι Συμφωνίες του φτάνουν τον αριθμό 108 και γράφτηκαν ανάμεσα στα έτη 1759-1795. Πολλές από αυτές έχουν ξεχωριστά προσωνύμια όπως η Αρ. 94 " Η Έκπληξη", η Αρ.96 "Το Θαύμα", η Αρ. 100 "Η Στρατιωτική", η Αρ.104 "Του Λονδίνου", η Αρ. 82 "Η Αρκούδα" κλπ κλπ.
Πολύ από τον χρόνο της ζωής του τον κατανάλωσε στο Παλάτι του Πρίγκηπα Νικόλαου Α΄Εστερχάζυ ο οποίος υπήρξε υποστηρικτής και χορηγός του.
Η Συμφωνία αρ. 45 "Του Αποχαιρετισμού" γράφηκε όταν ο ίδιος ο Χάυντν και οι μουσικοί του έχαιραν της φιλοξενίας του Πρίγκηπα στο θερινό ανάκτορό του στην αγροτική Ουγγαρία το 1775. Η παραμονή όμως όλων είχε παραταθεί παραπάνω από το αναμενόμενο και οι μουσικοί ζητούσαν από τον Χάυντν την αποδέσμευσή τους για να επιστρέψουν στα σπίτια τους και τις οικογένειές τους. Αλλά επειδή δεν ήταν εύκολο να ζητήσει κάτι τέτοιο ευθέως από τον πρίγκηπα χρησιμοποίησε την μουσική του με διπλωματικό τρόπο. Έγραψε την Συμφωνία "Του Αποχαιρετισμού όπου στο φινάλε ένας ένας από τους μουσικούς σηκώνονται, σβήνουν το κεράκι που φέγγει την παρτιτούρα τους και αποχωρούν ώσπου μένει μόνος ο μαέστρος να διευθύνει άδειες καρέκλες. Ο Πρίγκηπας πήρε το κρυφό μήνυμα κι έτσι όλοι ανεχώρησαν την επόμενη μέρα.
Σας παραθέτω το βίντεο όπου μπορείτε να παρακολουθήσετε το τελευταίο μέρος της Συμφωνίας Αρ. 45 "Του Αποχαιρετισμού" . Εδώ θα δείτε έναν - έναν τους μουσικούς να σηκώνονται και ν' αποχωρούν ώσπου μένει μόνος ο μαέστρος να διευθύνει άδειες καρέκλες.
Η συγκεκριμένη παράσταση έγινε στην 1 Ιανουαρίου 2009 στη Μεγάλη Αίθουσα της Musikverein της Βιέννης με τον Daniel Barenboim να διευθύνει μαγικά την Φιλαρμονική της Βιέννης.
Hadyn Abschiedssymphonie: IV. Finale (Neujahrskonzert Wien 2009 Barenboim)
Εκεί, σχεδόν προς το τέλος του κόσμου
το περιπλανόμενο καράβι μου
ξεφεύγοντας απ' την θέληση των κυμάτων
μ΄οδήγησε μια μέρα
Ήταν ένα μικρό νησάκι
αλλά η ευγενική νεράιδα που μένει εκεί
μας προσκαλεί
να ρίξουμε μια ματιά
Γιουκάλι
είναι η γη των επιθυμιών μας
Γιουκάλι
είναι η ευτυχία, η ευχαρίστηση
Γιουκάλι
είναι η γη όπου ξεχνούμε όλες τις ανησυχίες μας
είναι στη νύχτα μας, σαν ένα λαμπερό άνοιγμα
το άστρο που ακολουθούμε
είναι Γιουκάλι
Γιουκάλι,
είναι ο σεβασμός όλων των όρκων που έχουμε δώσει
Γιουκάλι
είναι η γη της αμοιβαίας αγάπης
είναι η ελπίδα
που υπάρχει σε κάθε ανθρώπινη καρδιά
η απελευθέρωση
που περιμένουμε για το αύριο
Γιουκάλι
είναι η γη των επιθυμιών μας
Γιουκάλι
είναι ευτυχία, ευχαρίστηση
αλλά είναι ένα όνειρο, μια τρέλλα
Δεν υπάρχει Γιουκάλι
Κι η ζωή μας πάει μακριά
κουραστικά μέρα με τη μέρα
αλλά η φτωχή ανθρώπινη ψυχή
ψάχνοντας την λησμονά παντού
προσπαθώντας ν' αποδράσει απ' τον κόσμο
κατάφερε να λύσει το μυστήριο
μέσα του πέφτουν τα όνειρά μας
σε κάποιο Γιουκάλι
Αλλά είναι ένα όνειρο, μια τρέλλα
Δεν υπάρχει Γιουκάλι
Το Γιουκάλι είναι ένα τραγούδι του Kurt Weil σε ρυθμό Tango-Habanera σχετικό με το πάθος του ανθρώπου ν' αναζητήσει ένα παράδεισο των πιο βαθειών ονείρων κι επιθυμιών του, που όμως καταλήγει σ' αναπόφευκτες απογοητεύσεις.
Είναι ένα απ' τα τραγούδια του μιούζικαλ Marie Galante, όπου η ηρωιίδα, αφού έχει απαχθεί και συρθεί δια της βίας στην πορνεία στην Ν. Αμερική προσπαθεί με χίλια βάσανα να εξοικονομήσει ένα εισιτήριο επιστροφής της στο Παρίσι. Μπλέκεται και σε κάποιες πολιτικές ίντριγκες για κατασκοπεία έναντι αδρής αμοιβής όπου και ανόητα συνεργάζεται. Μετά από πολύ κόπο καταφέρνει και μαζεύει χρήματα για το πολυπόθητο εισιτήριο. Όμως όταν ετοιμάζεται για το ταξείδι, κάποιος αόρατος δράστης την πυροβολεί κι έτσι ποτέ δεν βρήκε τον τόπο των ονείρων της.
Ο Tsamatsui ο άνθρωπος που την πλήρωνε για την κατασκοπεία, έβαλε το πτώμα της σ' ένα φέρετρο και το έστειλε στο Παρίσι.
Ο Jack Deval ήταν ο συγγραφέας της ιστορίας
Το αρχαίο νεκρομαντείο ή "νεκυομαντείο" (αρχ. νέκυς=νεκρός) βρίσκεται στο νομό Πρεβέζης, στη βόρεια όχθη του ποταμού Αχέροντα. Στους αρχαίους χρόνους το ιερό ανήκε στους Θεσπρωτούς, ένα από τα πρώτα ελληνικά φύλα που εγκαταστάθηκαν στην Ήπειρο γύρω στο 2000 π.Χ. Μυκηναϊκές εγκαταστάσεις του 14ου αι. π.Χ επισημάνθηκαν στην περιοχή, η Έφυρα 500 μ. βόρεια του νεκρομαντείου και η Τορύνη, ανατολικά της Πάργας, στη θέση Κίπερι. Το ιερό αποκαλύφθηκε κάτω από τα ερείπια της μονής του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου (18ος αι) στην κορυφή ενός βραχώδους λόφου, κατά τις ανασκαφές που διενεργήθηκαν από τον καθηγητή Σωτήριο Δάκαρη τα έτη 1958-1964 και 1976-1977.
Το κυρίως ιερό περιβάλλεται από έναν πολυγωνικό ορθογώνιο περίβολο με είσοδο στη βόρεια πλευρά. Έχει τετράγωνη κάτοψη και χωρίζεται με δύο παράλληλους τοίχους σε μια κεντρική αίθουσα και έξι επί μέρους δωμάτια-αποθήκες.Κάτω από την κεντρική αίθουσα βρίσκεται μια ισομεγέθης υπόγεια αίθουσα, την οροφή της οποίας σχηματίζουν δεκαπέντε πώρινα τόξα. Πρόκειται για τον πλέον ιερό χώρο, το ανάκτορο του Άδη και της Περσεφόνης, όπου εμφανίζονταν τα φάσματα των νεκρών για να επικοινωνήσουν με του χρηστηριαζόμενους.. Βόρεια, νότια και ανατολικά του κυρίως ιερού αναγνωρίζονται μικρότερα δωμάτια και διάδρομοι που χρησίμευαν για την ψυχική και σωματική προετοιμασία των επισκεπτών, δεδομένου ότι η επαφή των ζωντανών με τους νεκρούς δεν ήταν ανώδυνη. Οι χώροι αυτοί, καθώς και το κυρίως ιερό, χρονολογούνται στα τέλη του 4ου αρχές του 3ου αι. π.Χ. Αργότερα, στα τέλη του 3ου π.Χ., όταν η φήμη του ιερού μεγάλωσε, προστέθηκαν δυτικά του αρχικού συγκροτήματος, γύρω από μια κεντρική αυλή, αποθήκες και χώροι διαμονής για τους ιερείς και τους επισκέπτες.
Πάρα πολλά είναι τα ευρήματα που χρονολογούνται σ' αυτή την εποχή και μαρτυρούν την ευημερία του ιερού. Το σημαντικότερο όμως προέρχεται από την υπόγεια αίθουσα, την ιερή κρύπτη. Πρόκειται για τα υπολείμματα μιας μηχανής, ενός είδους γερανού, που το χρησιμοποιούσαν για την εμφάνιση των ειδώλων των νεκρών στους προσκυνητές. Αυτό ίσως το σκοπό εξυπηρετούσε το μεγάλο πάχος των τοίχων του κεντρικού ιερού (3,30 μ) που επέτρεπε τη δημιουργία μυστικών διαδρόμων πλ. 1,50 ή 2,40 μ. μέσα στους οποίους μετακινούνταν αθέατοι οι ιερείς. Το τέχνασμα αυτό, σε συνδυασμό με τις παρενέργειες της ειδικής δίαιτας (κουκιά και λούπινα) στην οποία υποβάλλονταν οι προσκυνητές, δημιουργούσε τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την επικοινωνία με τις ψυχές των νεκρών. Φεύγοντας, οι επισκέπτες του ιερού ακολουθούσαν διαφορετικό δρόμο κι έπρεπε να τηρήσουν σιγή για όσα είδαν και άκουσαν, για να μη διαπράξουν ασέβεια απέναντι στις θεότητες του Κάτω Κόσμου.
Το νεκρομαντείο πυρπολήθηκε από τους Ρωμαίους το 167 π.Χ. Τον 1ο αι.π .Χ κατοικήθηκε πάλι η δυτική αυλή. Έκτοτε η περιοχή περιήλθε σε παρακμή. Το 18ο αι. χτίστηκε πάνω στα αρχαία ερείπια η μονή του Αγ.Ιωάννη Προδρόμου.
Ο Τζιορντάνο Μπρούνο γεννήθηκε στη Νόλα της Ν. Ιταλίας τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο 1548. Ήταν φιλόσοφος, μαθηματικός, ποιητής και ερμητικός μυστικιστής. Στην αρχή ήταν Δομηνικανός, αλλά τα ανορθόδοξα ενδιαφέροντά του στον ερμητισμό τον οδήγησαν έξω απ' τα τάγματα και ταξίδεψε σε πολλά μέρη της Ευρώπης.
Giordano Bruno
Η φιλοσοφία του ήταν άκρως πανθεϊστική και ήταν οπαδός της θεωρίας του Κοπέρνικου για το Σύμπαν. Αυτό τον οδήγησε στην σύλληψή του απ' την Ιερά Εξέταση και μετά από δικαστήρια που διήρκεσαν επτά χρόνια κάηκε στην πυρά στη Ρώμη στις 17 Φεβρουαρίου 1600. Δημοσίευσε διαλόγους στα Ιταλικά και πολλές πραγματείες στα Λατινικά σ' ένα ευρύ αριθμό θεμάτων στη φιλοσοφία, φυσική, μαθηματικά, θρησκεία και μαγεία.
Μνημείο του Μπρούνο στην Ρώμη, στο σημείο όπου κάηκε
Ο Bruno είναι γνωστός για το σύστημά του των μνημονικών βασισμένο στην οργανωμένη γνώση και σαν ο προπομπός της ιδέας του άπειρου και ομογενούς σύμπαντος και την ηλιοκεντρική θεωρία.Υποστήριζε πως η ενοποιός ουσία πάντων είναι ο Θεός, αλλά αρνιόταν την θεϊκή υπόσταση του Ιησού. Θεωρεί πως η θρησκεία είναι μέσο καθοδήγησης των αμαθών. Επειδή κάηκε στην πυρά σαν αιρετικός, θεωρείται από πολλούς σαν μάρτυρας του αγώνα για την ελεύθερη σκέψη.
Όταν του ανακοινώθηκε η καταδίκη του στην πυρά, έτεινε απειλητικά τα χέρια του προς το δικαστήριο λέγοντας:
"Ίσως ανακοινώνετε την καταδίκη μου με μεγαλύτερο φόβο απ' ό,τι εγώ την λαμβάνω".
Ανάγλυφο από την δίκη του Μπρούνο (Ρώμη)
400 χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Καρδινάλιος Angelo Sodano δήλωσε ότι ο θάνατος του Bruno ήταν ένα θλιβερό επεισόδιο.Παρ' όλη την μετάνοιά του όμως, υπερασπίστηκε τους διώκτες του Bruno λέγοντας ότι οι Εξεταστές "είχαν την επιθυμία να διατηρήσουν την ελευθερία και να προασπίσουν το κοινό συμφέρον κι έκαναν τα πάντα να σώσουν την ζωή του", προσπαθώντας να τον εμφανίσει αιρετικό με συνέπεια την καταδίκη του στην εσχάτη των ποινών απ' τις κοσμικές εξουσίες της Ρώμης.
Η τέχνη επηρεάστηκε από την ζωή και την δράση του Τζιορντάνο. Ο Πολωνός Czesław Miłosz μνημονεύει την ιστορία και το έργο του Μπρούνο στο ποίημά του "Campo Dei Fiori" (Βαρσοβία 1943) όπου παραλληλίζεται η απεικόνιση της Βαρσοβίας το 1943, όπου τον Απρίλιο του ίδιου έτους οι Ναζί εκκαθαρίζουν τα τείχη στο εβραϊκό γκέτο που δημιούργησαν αυτοί και οι κάτοικοί του με την ατμόσφαιρα της πυράς του Τζιορντάνο Μπρούνο. Από την αγγλική μετάφραση των DAVID BROOKS AND LOUIS IRIBARNE.
Campo Dei Fiori
Στην Ρώμη στην Κάμπο ντέι Φιόρι
καλάθια με ελιές και λεμόνια
βότσαλα πιτσιλισμένα με κρασί
και απομεινάρια από λουλούδια,
έστησαν οι πωλητές τους πάγκους
με φρέσκα ψάρια
τσαμπιά από κόκκινα σταφύλια
και ώριμα ροδάκινα
Σ' αυτήν την ίδια πλατεία
έκαψαν τον Τζιορντάνο Μπρούνο
Μπράβοι άναψαν την πυρά
με την πίεση του όχλου
Και πριν οι φλόγες σβήσουν
οι ταβέρνες γέμισαν και πάλι
με καλάθια από ελιές και λεμόνια
φορτωμένα στους ώμους των πωλητών.
Μου ήλθε στο νου η Κάμπο ντέι Φιόρι
στην Βαρσοβία δίπλα στο ουράνιο καρουζέλ
μια ξάστερη ανοιξιάτικη βραδιά
με τους ήχους ενός τραγουδιού απ' το καρναβάλι
Η ζωηρή μελωδία έπνιξε
τις εκρήξεις απ' τον τοίχο του γκέττο
και τα ζευγάρια πετούσαν
ψηλά στον ασυννέφιαστο ουρανό.
Κατά καιρούς άνεμος απ' την πυρά
θα έφερνε σκούρους χαρταετούς
και οι αναβάτες του καρουζέλ
έπιαναν πέταλα στον αέρα.
Ο ίδιος ζεστός άνεμος
φύσηξε τις φούστες των κοριτσιών
και τα πλήθη γελούσαν
εκείνη την όμορφη Κυριακή της Βαρσοβίας.
Κάποιος θα θεωρήσει σαν ηθικό δίδαγμα
ότι ο λαός της Ρώμης και της Βαρσοβίας
παζαρεύει, γελάει, κάνει έρωτα
καθώς περνάει δίπλα από τις πυρές των μαρτύρων
Κάποιος άλλος θα σκεφτεί
για το πέρασμα των ανθρώπινων πραγμάτων
για την λήθη
που γεννήθηκε πριν πεθάνουν οι φλόγες.
Αλλά εκείνη την μέρα σκέφτηκα μόνο
την μοναξιά του ετοιμοθάνατου,
και πώς, όταν ο Τζιορντάνο
ανέβηκε στην πυρά του
δεν μπορούσε να βρει
σε καμμία ανθρώπινη γλώσα
λέξεις για το ανθρώπινο είδος,
για την ανθρωπότητα που θα συνέχιζε να ζει.
Μόλις γύρισαν πίσω στο κρασί τους
ή πούλησαν τα φρέσκα θαλασσινά τους,
τα καλάθια τους με ελιές και λεμόνια
που έφεραν στο παζάρι
αυτός ήδη απομακρύνθηκε
σαν να πέρασαν αιώνες
ενώ σταμάτησαν για μια στιγμή
για το πέταγμά του στην πυρά.
Για κείνους που πεθαίνουν εδώ, τους μοναχικούς
ξεχασμένοους από τον κόσμο
η γλώσσα μας γίνεται γι' αυτούς
η γλώσσα ενός πανάρχαιου πλανήτη.
Ώσπου, όλα είναι θρύλος
και περνάνε πολλά χρόνια
για να έλθει μια νέα Κάμπο ντέι Φιόρι
που η οργή θα ανάψει με τον λόγο ενός ποιητή.
Αλλά και στην μουσική έχουμε αναφορές για τον Τζιορντάνο Μπρούνο. Ο Γερμανός συνθέτης Hans Werner Henze (1926-2012) συνέθεσε μια καντάτα βασισμένη σε στίχους του Μπρούνο με τον τίτλο Novae de infinito Laudes (Νέοι Έπαινοι του Απείρου). Οι συνθέσεις του Χέντσε έχουν επιρροές από την σειριακή μουσική, την ατονική, την Αραβική και την τζαζ.
Hans Werner Henze: Novae de infinito Laudes (1962)
Ο Έννιο Μορικόνε έντυσε την ταινία που αναφέρεται στην ζωή και την δράση του Τζιορντάνο Μπρούνο με την μουσική του παλέτα.
Ennio Morricone - Giordano bruno - Giordano Bruno (1973)
