Παρασκευή 7 Μαΐου 2021

Μπραμς Τρίο για βιολί, κόρνο και πιάνο έργο 40

 O Johannes Brahms γεννήθηκε στις 7 Μαΐου 1833 και πέθανε στις 3 Απριλίου 1897. Ήταν Γερμανός συνθέτης και εκτός από το πιάνο, το βιολί και κάποιες βασικές γνώσεις για το τσέλο, αγαπούσε κι έπαιζε κόρνο ήδη από την εφηβεία του. Του το δίδαξε ο πατέρας του, που ήταν επαγγελματίας μουσικός. Αγαπούσε κι έπαιζε το φυσικό κόρνο, χωρίς κλειδιά και βαλβίδες. Ένα από τα τελευταία έργα της ζωής του είναι και το Τρίο για βιολί, κόρνο και πιάνο έργο 40.


Johannes Brahms 


H αγάπη του για το κόρνο, εκτός από το συγκεκριμένο τρίο, φαίνεται από στην χρήση του ηχοχρώματος  του συγκεκριμένου οργάνου  και σε άλλες συνθέσεις του, όπως για παράδειγμα στις πρώτες εισαγωγικές νότες του δεύτερου κοντσέρτου του για πιάνο, που είναι δοσμένες στο κόρνο. Οι τέσσερις κινήσεις του τρίο έχουν την σειρά Αργό - Γρήγορο - Αργό - Γρήγορο, μια πρακτική της εποχής Μπαρόκ με την μορφή της εκκλησιαστικής σονάτας (sonata da chiesa)


Ήταν η εποχή που άρχιζε να εμφανίζεται το κόρνο με τα κλειδιά και τις βαλβίδες κι ο Μπραμς ένιωθε μια νοσταλγία για το φυσικό κόρνο και απαιτούσε απ' τον εκτελεστή να το παίξει με τέτοιο όργανο μια και το νέο κόρνο κέρδιζε συνέχεια έδαφος μέχρι που το φυσικό κόρνο εκτοπίστηκε εντελώς.


Πρώτη κίνηση: Αndante. Παρατηρούμε μια απλότητα στο θέμα και ο Μπραμς δεν υιοθετεί την φόρμα σονάτας. Τα δύο όργανα συνομιλούν πάνω σ' ένα σκοτεινό θέμα με την υποστήριξη των αρμονιών του πιάνου.


Brahms Horn Trio Op.40 - Barenboim, Perlman, Clevenger 1/4


Δεύτερη κίνηση: Scherzo (Allegro) Η κίνηση αυτή παρουσιάζει μια ανακούφιση από την θλίψη. Έχει περισσότερη ενέργεια δίνει την ευκαιρία στο κόρνο να προκαλέσει μια πιο βουκολική εικόνα, που αναπόφευκτα δημιουργεί το ηχόχρωμα του οργάνου αυτού.



Brahms Horn Trio Op.40 - Barenboim, Perlman, Clevenger 2/4


Τρίτη Κίνηση: Adagio mesto. Η κίνηση αυτή αρχίζει με σπαστές συγχορδίες στις χαμηλές νότες του πιάνου και μοιάζουν με αναστεναγμό. Υπάρχει μια αυτοβιογραφική ερμηνεία για την βαθειά μελαγχολία αυτής της κίνησης: η μητέρα του Μπραμς είχε πεθάνει νωρίτερα το έτος της σύνθεσης του Τρίο (1865) κάτι που υποδηλώνει η λέξη "mesto" (θλιβερό) στην ρυθμική ένδειξη. Ο Αμερικανός συνθέτης και κριτικός μουσικής Daniel Gregory Mason είπε ότι αυτό το αργό μέρος είναι απ' τα πλέον γεμάτα πάθος και βγαλμένα απ' την καρδιά αργά κομμάτια του Μπραμς.


Brahms Horn Trio Op.40 - Barenboim, Perlman, Clevenger 3/4


Τέταρτη Κίνηση: Allegro con brio. Σε αντίθεση με την τρίτη κίνηση που  είναι θλιβερή και τραγική,  το Φινάλε είναι γεμάτο με πνεύμα και ενέργεια όπως υποδηλώνει ο ρυθμός του  Allegro con brio. Η ένταση και το σκοτάδι που δημιουργούνται  στην τρίτη κίνηση  διαλύονται εντελώς  από την χαρούμενη και παιχνιδιάρικη  διάθεση που διατηρείται σε όλο το Φινάλε. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει η ανάκαμψη του πένθους.


Brahms Horn Trio Op.40 - Barenboim, Perlman, Clevenger 4/4

Επέλεξα του καλλιτέχνες:
Daniel Barenboim, πιάνο
Itzhak Perlman, βιολί
Dale Clevenger, κόρνο
Θεωρώ ότι η εκτέλεση του Τρίο είναι εξαιρετική και απόλυτα πιστή στο ύφος και τις οδηγίες της παρτιτούρας του Μπραμς.





Μπορείτε να διαβάσετε άλλο άρθρο μου για τον Μπραμς
 Brahms - Chorale Preludes
Μπραμς, Κουιντέτο για κλαρινέτο έργο 115


2 σχόλια:

  1. Εξαιρετικο το αφιέρωμά σου, αγαπημενη μου Αζη στον μεγάλο Γερμανό συνθέτη Μπραμς και ιδιαιτερα η αναδειξη αυτου του Τριο που μαρτυρα την αγαπη του για το ηχοχρωμα του κορνου, αλλά και την αδυναμια που εν τελει εδειχνε στις "μελαγχολικές ιδιότητες" των οργάνων, καθως άλλες φορές προβάλλει και το τσέλο αλλα και τη βιόλα, οπως γνωριζουμε, στις μεταγενέστερες συνθέσεις του.Αξιοποιει τις γνωσεις του για το φυσικό κόρνο, νοσταλγωντας όσα τού διδαξε ο πατερας του και "εκμεταλλεύεται" τα "χαρισματά" της δινοντας ενα αριστουργηματικό Τριο, το οποίο αναλύεις μοναδικά κι ετσι διευκολύνεις την παρακολούθηση της ακρόασης!
    Στην συγκεκριμενη εκτελεση που μας προτεινεις, ο Clevenger παραμενει πρωταγωνιστης, παροτι δεν υπάρχει η διαθεση απο μεριάς συνθετη να ξεχωρισει το κορνο, καθως αναθετει ισομερως τα θέματα σε κάθε όργανο. (εκτος ίσως από το τελευταιο μέρος, που πιανο και βιολί υπερεχουν κατά τι στο ζωηρό,σκερτσόζικο φινάλε).
    Επλασα τη βουκολική εικόνα στο 2ο μερος, αλλά και την βαθειά μελαγχολία στο ελεγειακό adagio,που ειναι από τα πλέον αγαπημενα μου, εκφραζει το βάθος της απώλειας!
    Αφού συμφωνησω πως η ερμηνεια παραμενει πιστή στο ύφος και τις οδηγίες της παρτιτούρας του Μπραμς, στη συνέχεια θα σε συγχαρω και ευχαριστησω για το εξοχο άρθρο-αφιέρωμά σου στη γενεθλια ημερα του μεγαλου συνθετη!
    Καλό απόγευμα, αγαπημένη μου φιλη! ❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ πολύ, Ελπίδα μου για το επαινετικό σου σχόλιο στο άρθρο μου για την επέτειο της γενέθλιας μέρας του αγαπημένου μου Μπραμς. Απ' τα όργανα της ορχήστρας, θεωρώ τα πιο μελαγχολικά, το όμποε στα ξύλινα και το κόρνο στα χάλκινα. Τα αγαπώ και τα δύο γι' αυτό το ιδιαίτερο ηχόχρωμά τους. Ο Μπραμς, με την μελαγχολική του ιδιοσυγκρασία τα χρησιμοποίησε και τα δύο για να δημιουργήσει αυτή την ατμόσφαιρα: το κόρνο, όπως γράφω και στο άρθρο μου, στο 2ο κοντσέρτο του για πιάνο και το όμποε ακριβώς μετά απ' τις πρώτες νότες της ορχήστρας στο κοντσέρτο του για βιολί. Και φυσικά και για το θρηνητικό Τρίο για την απώλεια της μητέρας του η επιλογή ήταν το κόρνο, αφού γνώριζε αρκετά πράγματα για να το εντάξει σε σολιστικό ρόλο.
    Ο Μπάρενμποιμ και ο Πέρλμαν είναι ευρέως γνωστοί, λόγω της διασημότητας του οργάνου τους. Όμως ο Κλέβενγκερ είναι εξίσου σπουδαίος με πλήθος συναυλιών και διακρίσεων αλλά και της θέσης του ως κορυφαίου της Συμφωνικής Ορχήστρας του Σικάγο.
    Και πάλι σ' ευχαριστώ για την επικοινωνία και θεωρώ πως, δεν αρκεί κάποιος - και δη μουσικός - να διαβάζει και ποτέ να μην τοποθετείται. Ο διάλογος και η ανταλλαγή απόψεων βοηθάει στην βελτίωση όλων μας. Καλό απόγευμα με την αγάπη μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή