Το Φιλί και η Ύπαρξη

 Ένα αφήγημά μου αφιερωμένο στον μεγάλο Άγγλο δραματουργό Ουίλιαμ Σαίξπηρ. που βαπτίστηκε στις 26 Απριλίου 1564 και πέθανε στις 23 Απριλίου 1616

William Shakespeare

Ρωμαίος κι Ιουλιέτα. Ανάκτορα της Βασίλισσας Ελισάβετ. Παρόντες αυλικοί, ευγενείς και παρατρεχάμενοι. Φτάνει η σκηνή του πρώτου φιλιού. Λατρεία, πόθος, πάθος, αγάπη, έρωτας, αφοσίωση. Όλοι κοιτάνε την Βασίλισσα. Σφίγγει αυτή το σκήπτρο της κι ακόμη πιο πολύ τα χείλη της. Χειροκροτήματα, επευφημίες, επιδοκιμασίες, ζητωκραυγές. Συνήθεια κι αυτή στη μέση να χτυπάνε παλαμάκια. Μα έτσι χαίρεται ο θίασος κι ο συγγραφέας. Έτσι δηλώνει το κοινό την αντίληψή του στου έργου τα νοήματα. Το δράμα τελειώνει. Κείτονται κι οι δυό νεκροί στην πένθιμη ειρήνη της αυγής. Συγκλονιστική κι άδικη η κατάληξη. Ράγισαν οι καρδιές, πόνεσαν οι ψυχές, δάκρυα κύλησαν.  Ζητάνε γλυκασμό κι ο Σαίξπηρ απαγγέλει το Σονέτο 116. Μιλά για την αγάπη, την δύναμή της στον χρόνο και στον πόνο, στις δυσκολίες. Μέλι σταλάζει τώρα στις ψυχές τους και ξανά χειροκροτούν απαλλαγμένοι απ’ τον πόνο του θανάτου με την αληθινή αγάπη στα οράματά τους.

-Μπράβο κύριε Σαίξπηρ, είπε η βασίλισσα

-Μπράβο, φώναξαν όλοι

Φαγητά και ποτά σερβιρίστηκαν για όλους. Ευωχία, διασκέδαση, μακριά από έννοιες και προβλήματα. Νάσου κι ένας λόρδος μιλάει στον Ουίλιαμ

-Σπουδαίος είστε κύριε Σαίξπηρ και σας θαυμάζω

-Τα παραλέτε κύριε

-Καθόλου και σας θέλω για κάτι σπουδαίο

-Σας ακούω

-Στον Πύργο μου να παίξετε ένα καινούργιο έργο σας επιθυμώ. Με χρήματα πολλά θα σας αμείψω. Όμως το έργο θέλω νάχει θάνατο κι εκδίκηση κι αίμα πολύ.

-Θα κάνω λόρδε μου ό,τι μπορώ . Υπομονή χρειάζεται μια κι έχω κι άλλες παραστάσεις

-Θα περιμένω όσο χρειάζεται.

Άρχισε ο Ουίλιαμ πυρετωδώς να γράφει, να σβήνει, να διορθώνει, ν’ αφαιρεί. Έφτασε κάπου σ’ αδιέξοδο. Τον φίλο του τον Ρίτσαρντ συμβουλεύτηκε στην παμπ.

-Άσε με να κεράσω Ουίλιαμ το ποτό σου. Σέρι Σακ από την Μάλαγα αγαπάς

-Μα είναι πανάκριβο καλέ μου

-Πανάκριβη η φιλία μας, Ουίλιαμ

-Ο Λόρδος θέλει παράσταση στον Πύργο του. Μ’ εκδίκηση και θάνατο και αίμα. Έγραψα κάτι μα στέρεψα από έμπνευση. Δεν πάει παρακάτω. Κάτι καλό θα έχεις εσύ για την κλωστή ανάμεσα στον θάνατο και την ζωή. Ελληνικό ή Ρωμαϊκό δεν έχει σημασία. Διαβάζεις πάντα τα καλύτερα

Σκέφτηκε ο Ρίτσαρντ και σε λίγο λέει:

-“Πίνε και ευφραίνου’ τι γαρ αύριον, ή τι το μέλλον,

ουδείς γινώσκει. Μη τρέχε, μη κοπία,

ως δύνασαι χάρισαι, μετάδος, φάγε, θνητά λογίζου’

το ζην του μη ζην ουδέν όλως απέχει.

Πας ο βίος τοιόσδε, ροπή μόνον’ αν προλάβης, σου,

αν δε θάνης, ετέρου πάντα, συ δ’ ουδέν έχεις”. *

-Μα δεν καταλαβαίνω Ελληνικά καλέ μου φίλε.

Και τότε ο Ρίτσαρντ μεταφράζει:

“Πίνε κι ευφραίνου. Το τι θα γίνει αύριο ή στο μέλλον

κανένας δεν το ξέρει. Μην τρέχεις, μην κοπιάζεις,

χάριζε, φάγε, μοίραζε και σκέψου τα εφήμερα.

Να ζεις ή να μη ζεις δεν έχει απόσταση

κι όλη η ζωή ένα ζύγισμα που είν’ έτοιμο να γείρει.

Δικά σου όσα πρόλαβες, κι όλα των άλλων αν χαθείς”. **

Με έκσταση στα μάτια κοιτάζει ο Ουίλιαμ και λέει:

-Ποιός έγραψε αυτό το θαυμαστό;

-Παλλαδάς ο Αλεξανδρέας είναι ο επιγραμματοποιός. Του πέμπτου αιώνα μετά απ΄τον Χριστό

-Το θέλω, Ρίτσαρντ για το έργο μου. Θα κάνει εντύπωση μεγάλη.

Στον Πύργο ένα καλοκαίρι για πρώτη φορά ακούστηκε ο Άμλετ κι αυτός ο φοβερός μονόλογος που μέχρι σήμερα  ανατριχιάζει:

“Να ζεις; Να μη ζεις; Αυτό είναι το ερώτημα

Τι είναι ευγενέστερο, να υπομένεις τις σαϊτιές

και τα πετροβολήματα μοίρας απαίσιας

η να πολεμάς ενάντια σ’ ένα πέλαγο δεινά

και να παλεύεις ως το τέλος σου; Θάνατος-ύπνος:

τίποτ’ άλλο!” ***

Και για να πλαισιώσω το αφήγημα με μουσική, ας ακούσουμε την Σουίτα Άμλετ του Σοστακόβιτς

The Hamlet Suite - Shostakovich

----------------------------------

*ΠΑΛΛΑΔΑΣ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑΣ ΕΠΟΧΗΣ εκδ. ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ σελ. 322

** Στο άνω βιβλίο μετάφραση: Τζίμης Παπανικολόπουλος σελ 323

*** Μετάφραση: Ε. Μπελλιές (ΑΜΛΕΤ απόσπασμα)