Μάριαν Άντερσον

 Η Μάριαν Άντερσον (1897-1993) ήταν  Αφρο-Αμερικανή κοντράλτο και μία απ' τις πιο διάσημες τραγουδίστριες του 20ού αιώνα. Ο μουσικοκριτικός Άλαν Μπλάιθ είπε: " Η φωνή της ήταν μιας πλούσιας, ζωηρής κοντράλτο  φυσικής ομορφιάς". Στο μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της έκανε παραστάσεις και ρεσιτάλ  στις πιο φημισμένες αίθουσες συναυλιών και με διάσημες ορχήστρες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη μεταξύ των ετών 1925 και 1965. Αν και της προσφέρθηκαν ρόλοι από σπουδαίες Ευρωπαϊκές όπερες, η Άντερσον αρνήθηκε διότι δεν είχε εκπαιδευτεί στην υποκριτική. Προτιμούσε να τραγουδάει μόνο σε συναυλίες και ρεσιτάλ.  Παρά ταύτα παρουσίασε άριες από όπερες στις εμφανίσεις της. Έκανε και μεγάλη δισκογραφία όπου καθρεπτίζεται το ευρύ της ρεπερτόριο σε όλα τα είδη από την φωνητική φιλολογία στο λήντερ, σε άριες από όπερες αλλά  και σε παραδοσιακά Αμερικάνικα τραγούδια και σπιρίτουαλς.

Marian Anderson 

Αν και η Άντερσον είχε αναγνωριστεί σαν μια από τις καλύτερες κοντράλτο της εποχής της, ο ρατσισμός στις ΗΠΑ περιόρισε την καριέρα της. Η πιο συγκλονιστική της στιγμή συνέβη το 1939, όταν της απαγορεύθηκε να τραγουδίσει στην Αίθουσα Constitution της Ουάσιγκτον σε μια συναυλία που είχε οργανωθεί από τις "Θυγατέρες της Αμερικανικής Επανάστασης"(Daugters of the American Revolution - DAR).  Έξαλη, η τότε πρώτη κυρία Ελέανορ Ρούσβελτ έστειλε ένα γράμμα στην οργάνωση DAR όπου έγραφε" "Είμαι σε απόλυτη διαφωνία με την απόφαση που ελήφθη να απαγορευθεί το Constitution Hall σε μια μεγάλη καλλιτέχνιδα... Είχατε μια ευκαιρία να ηγηθείτε σε πεφωτισμένους δρόμους και μου φαίνεται ότι η οργάνωσή σας έχει αποτύχει".  Τότε οργανώθηκε από τον Λευκό Οίκο μια συναυλία της Άντερσον στα εξωτερικά σκαλιά του  Lincoln Memorial.  Η συναυλία μεταδόθηκε κι από τα ερτζιανά και επιδοκιμάστηκε πάρα πολύ. Η παράσταση έγινε την Κυριακή του Πάσχα, 9 Απριλίου 1939 και η Άντερσον με τον πιανίστα που την συνόδευε, τον Kosti Vehanen άρχισαν το πρόγραμμά τους με το τραγούδι "My Country, 'Tis of Thee". Αυτό το γεγονός προσείλκυσε ένα πλήθος άνω των 75.000 ατόμων όλων των φυλών και είχε εκατομμύρια ακροατές μέσω του εθνικού ραδιοφώνου. 

"Marian Anderson Sings at the Lincoln Memorial" Newreel Story

Η Άντερσον συνέχισε να σπάει τα ρατσιστικά δεσμά με το να γίνει η πρώτη έγχρωμη τραγουδίστρια που έδωσε παράσταση στην Μετροπόλιταν Όπερα της Ν. Υόρκης στις 7 Ιανουαρίου 1955 σαν Ουλρίκα στον Χορό Μεταμφιεσμένων του Βέρντι. Διευθυντής Ορχήστρας ο Δημήτρης Μητρόπουλος.

Marian Anderson canta Un ballo in Maschera

Το 1930 η Άντερσον έκανε το ντεμπούτο της στην Ευρώπη σε μια συναυλία στο Wigmor Hall του Λονδίνου όπου το κοινό έδειξε τον ενθουσιασμό του. Αλλά και στην τουρνέ που έκανε μετά σε όλη την Ευρώπη δεν αντιμετώπισε τις ρατσιστικές προκαταλήψεις της Αμερικής. Έφτασε μέχρι την Σκανδιναβία και στο Ελσίνσκι την άκουσε ο Ζαν Σιμπέλιους που εντυπωσιάστηκε από την παράστασή της. Την κάλεσε μαζί με τον πιανίστα συνοδό της Kosti Vehanen στο σπίτι του και μαζί με την σύζυγό του τους πρόσφεραν σαμπάνια αντί του παραδοσιακού καφέ. Ο Σιμπέλιους της δήλωσε ότι ένιωσε πως η παράστασή της διαπέρασε την Σκανδιναβική ψυχή. Έγιναν καλοί φίλοι και ο Σιμπέλιους διασκεύασε ένα τραγούδι του από την μουσική του για θέατρο στο έργο Belshazzar's Feast που αρχικά είχε τον τίτλο "Το Τραγούδι της Εβραιοπούλας" και που το μετονόμασε για την Άντερσον σε "Solitude" (Moναξιά) και που βέβαια της το αφιέρωσε.

Solitude (Belshazzar's Feast)

H Άντερσον πέθανε στις 8 Απριλίου 1993, σε ηλικία 96 ετών από καρδιακή ανεπάρκεια. Η ζωή της επηρέασε συγγραφείς και καλλιτέχνες. Υπήρξε έμπνευση για την Τζέσυ Νόρμαν και την Λεοντίν Πράις. Επίσης η ζωή της έγινε μιούζικαλ (My Lord, What a Morning: The Marian Anderson Story, 1999)  αλλά και το ντοκυμαντέρ του 1939 (Marian Anderson: the Lincoln Memorial Concert) επελέγη να παραμείνει στο Εθνικό Αρχείο Φιλμογραφίας ως "πολιτιστικά, ιστορικά κι αισθητικά σημαντικό".

Για επίλογο, ας την ακούσουμε σ' ένα εκφραστικότατο spiritual Deep River

Marian Anderson - "Deep River" (Spiritual)