Αντόνιο Βιβάλντι

 Ο Αντόνιο Βιβάλντι γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1678 στην Βενετία. Ήταν γιός του βιολονίστα  Giovanni Battista, ο οποίος ήταν κορυφαίος βιολονίστας της ορχήστρας του παρεκκλήσιου του Αγ. Μάρκου και ο οποίος υπήρξε και δάσκαλος βιολιού του μικρού Αντόνιο. Ο Αντόνιο ήταν προορισμένος να ακολουθήσει το επάγγελμα του κληρικού αλλά λόγω χρόνιου αναπνευστικού προβλήματος εξαιρέθηκε από τις λειτουργίες της εκκλησίας για να αφιερωθεί αποκλειστικά στην μουσική.  Επειδή δε είχε κόκκινα μαλλιά  του δόθηκε το παρατσούκλι "il prete rosso " δηλαδή ο κοκκινοτρίχης παπάς.

Antonio Vivaldi

Έγινε σπουδαίος βιολονίστας και το 1703 πήρε την θέση του κορυφαίου βιολονίστα στο Ορφανοτροφείο Ospedale della Pietà. Εκεί σπούδαζαν μουσική κορίτσια και όσα είχαν ένα ιδιαίτερο ταλέντο γίνονταν μέλη μιας σπουδαίας χορωδίας και ορχήστρας που οι παραστάσεις της εκτιμώντο πάρα πολύ και προκαλούσαν δωρεές και κληρονομιές στο Ίδρυμα.

Έγραψε ο Charles de Brosses (Ακαδημαϊκός & Πολιτικός της Γαλλίας) για τις συναυλίες  της Βενετίας:
"Σ' αυτά τα Ορφανοτροφεία ακούγεται μια θεσπέσια μουσική. Υπάρχουν τέσσερα τέτοια, όλα με νόθα ή ορφανά κορίτσια ή κορίτσια που οι γονείς τους δεν είναι σε θέση να αναθρέψουν. Μεγαλώνουν με δημόσια έξοδα και εκπαιδεύονται αποκλειστικά για να διαπρέψουν στην μουσική. Τραγουδούν σαν άγγελοι και παίζουν βιολί, φλάουτο, όργανο, τσέλο και φαγκότο. Με λίγα λόγια κανένα όργανο, όσο μεγάλο κι αν είναι δεν τα τρομάζει. Είναι απομονωμένα σαν μοναχές. Σε κάθε συναυλία συμμετέχουν περίπου σαράντα κορίτσια. Σας ορκίζομαι ότι δεν υπάρχει τίποτε πιο χαριτωμένο από το να βλέπεις μια νέα και όμορφη μοναχή με την άσπρη στολή της και μ' ένα μπουκέτο από λουλούδια ροδιάς στο αυτί να παίζουν στην ορχήστρα με μια φανταστική χάρη και ακρίβεια. Οι φωνές τους είναι αξιολάτρευτες σε ποιότητα κι ελαφράδα. ...
Το Ορφανοτροφείο που πηγαίνω συχνότερα είναι αυτό της Pieta, όπου η ψυχαγωγία είναι η καλύτερη. Είναι επίσης πρώτο στην τελειότητα των συμφωνιών. Τι αξιόλογη παράσταση. Εδώ ακούει κανείς την πρώτη τέλεια δοξαριά για την οποία η Όπερα των Παρισίων λανθασμένα περηφανεύεται "

(Το κείμενο είναι μετάφραση άρθρου από το βιβλίο που έχω: "A History of Western Music" των  Groute & Palisca σελ.484)

Ospedale della Pietà

Ένα χαρακτηριστικό του 18ου αιώνα το οποίο σήμερα δυσκολευόμαστε να εκτιμήσουμε, κι όμως ήταν πολύ συνηθισμένο, ήταν η συνεχής απαίτηση του κοινού για καινούργια μουσική. Δεν υπήρχαν "κλασικοί" και πολύ λίγα έργα οποιουδήποτε είδους ακούγονταν για περισσότερο από δύο ή τρεις εποχές. Έτσι ο Βιβάλντι βρισκόταν σε συνεχή πίεση για καινούργια ορατόρια και κοντσέρτα για κάθε φεστιβάλ που γινόταν στην Pieta. Λέγεται ότι ο Βιβάλντι ίσως κατέχει το ρεκόρ της πιο γρήγορης γραφής σύνθεσης με την όπερά του Tito Mantio, που την ολοκλήρωσε μέσα σε πέντε μέρες. Και περηφανευόταν ότι μπορούσε να συνθέσει ένα κοντσέρτο πιο γρήγορα απ' ό,τι ένας αντιγραφέας θα αντέγραφε τις παρτιτούρες του.

Απ' την εργογραφία του Βιβάλντι έχουν σωθεί περισσότερα από 500 κοντσέρτα, από τα οποία τα 300 αφορούν σόλο όργανα. Την τιμητική του έχει το βιολί, περίπου 230. Περίπου 50 συνθέσεις εκκλησιαστικής μουσικής από μικρούς ύμνους για σόλο φωνή μέχρι ορατόρια. Έχουν αποδοθεί σ' αυτόν περίπου 50 όπερες και υπάρχουν πλήρεις περίπου 16.

To πιο γνωστό έργο του Βιβάλντι είναι " Οι Τέσσερις Εποχές". Στο αφιέρωμα αυτό θα ακούσουμε λίγα από άλλα κορυφαία έργα του σπουδαίου αυτού Ιταλού συνθέτη της Μπαρόκ περιόδου.

GLORIA IN EXCELSIS DEO. Antonio Vivaldi.

***

Μια άρια:

Σ' αυτόν τον κόσμο δεν υπάρχει ειλικρινής ειρήνη

Χωρίς πίκρες. Αγνή κι Αληθινή 

Vivaldi - ''Nulla in mundo pax sincera''

***

Την πρώτη κίνηση του κοντσέρτου για όμποε που φαίνεται ότι γράφηκε για μια ορφανή κοπέλα με το όνομα Πελεγκρίνα

Vivaldi: Oboe Concerto In C Major, RV 450, 1. Allegro molto

***

Όπως πολλοί συνθέτες της εποχής του, έτσι κι ο  Βιβάλντι αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Οι συνθέσεις του δεν ήταν πια σε τόσο μεγάλη ζήτηση όπως παλιά στην Βενετία. Η αλλαγή των μουσικών απαιτήσεων έφεραν τις δικές του εκτός μόδας. Έτσι ο Βιβάλντι αποφάσισε να πουλήσει ένα μεγάλο μέρος των χειρογράφων του σε ευτελείς τιμές ώστε να εξασφαλίσει το ταξίδι του στην Βιέννη. Οι αιτίες της αναχώρησής του από την Βενετία δεν είναι ξεκάθαρες, αλλά φαίνεται πιθανό ότι, μετά την συνάντησή του με τον Αυτοκράτορα Κάρολο VI, ήλπιζε να αναλάβει την θέση του συνθέτη της αυτοκρατορικής αυλής. Λίγο μετά την άφιξή του στην Βιέννη όμως, ο Κάρολος VI πέθανε κι έτσι έχασε την αυτοκρατορική προστασία και κάποια σίγουρη πηγή εισοδήματος. Σύντομα έφτασε στα όρια της φτώχειας και πέθανε τη νύχτα 27 προς 28 Ιουλίου 1741 σε ηλικία 63 ετών από κάποια εσωτερική λοίμωξη σ' ένα σπίτι που ανήκε στην χήρα ενός Βιεννέζου σαγματοποιού.

Vivaldi - Violin Sonata No 2 in A major, Op 2

Η μουσική του Βιβάλντι ήταν καινοτόμος. Έδωσε λάμψη στην φόρμα και στην ρυθμική δομή των κοντσέρτων καθώς αναζητούσε να βρει αρμονικές αντιθέσεις και πρωτότυπες μελωδίες και θέματα. Πολλές από τις συνθέσεις του είναι φανταχτερές και κεφάτες.

Ο Γ.Σ. Μπαχ έχει επηρεαστεί βαθειά από τα κοντσέρτα και τις άριες του Βιβάλντι στα έργα του "Κατά Ιωάννη Πάθη", "Κατά Ματθαίον Πάθη" και στις καντάτες του. Μετέγραψε δε πολλά από τα έργα του.