Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2021

Μάσκες

 Στη ζωή πολλοί φοράνε μάσκες για να κρύβονται, για να περνάνε απαρατήρητοι, για να ξεγελούν , για να προσποιούνται ρόλους και χαραχτήρες που δεν είναι. Παρόλο που το έθιμο πατά γερά στις ρίζες από την Αρχαία Ελληνική παράδοση των Φαλληφορίων, το συναντούμε με παραλλαγές και στις παραδόσεις κι άλλων λαών. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η σύγχρονη πραγματικότητα εφευρίσκει απίστευτους τρόπους παραποίησης και διαστρέβλωσης των αρχαίων εορτών με το συνεχιζόμενο έθιμο του καρναβαλιού και του μασκαρέματος.



φωτο: Carlo Tardani

Ο Aμερικανός ποιητής Έζρα Πάουντ (1885-1972), απ' τους πρώτους εκπροσώπους του μοντερνισμού στην ποίηση,  έγραψε ένα ποίημα με τον τίτλο "Μάσκες" όπου μας μιλά για τους σύγχρονους φαρισαίους μασκαράδες που ένώ υποδύονται ρόλους και ζωές που δεν μπορούν να στηρίξουν σε καμιά περίπτωση με το πενιχρό φορτίο των ικανοτήτων τους, επιμένουν να αυτογελοιοποιούνται βιώνοντας τις ανέφικτες φαντασιώσεις τους.

ΜΑΣΚΕΣ

Αυτές οι ιστορίες των παλαιών μεταμφιέσεων, μήπως δεν είναι
παράξενοι μύθοι των ψυχών που βρέθηκαν ανάμεσα
σε ασυνήθιστους ανθρώπους που μιλούσαν μια εχθρική γλώσσα,
μήπως κάποια ψυχή από όλες τις άλλες  δεν θα ξεχάσει
τα αστρο-σκορπισμένα στρέμματα μιας πρώην πατρίδας
όπου απέραντη μέσα από τα σύννεφα η  πορεία της ταλαντεύθηκε,
ή ζωντάνεψε με τα μεγαλύτερα αδέλφια της που τραγουδούσαν
πριν ψιθυρίσουν τις μπαλλάντες τους οι τροβαδούροι του Κάμελοτ; 

Παλιοί τραγουδιστές που μισοξεχνούν τις μελωδίες τους,
Παλιοί ζωγράφοι  με αχρωματοψία επανέρχονται για άλλη μια φορά,
Παλιοί ποιητές με λιγότερη δεξιοτεχνία στο ανεμοδαρμένο τους αλφάβητο,
Παλιοί μάγοι που τους λείπει το θαύμα της γνώσης :


Όλοι αυτοί που με την παράξενη θλίψη στα μάτια, μήπως δεν
Συλλογίζονται σιωπηλά  της γης την αλλόκοτη επινόηση;

Ezra Pound


Ezra Pound


Το νόημα του ποιήματος είναι να παριστάνεις ότι είσαι κάτι φορώντας την μάσκα. Πχ, ένας άνθρωπος που έχει αχρωματοψία δεν μπορεί να λογιστεί ζωγράφος επειδή φοράει την μάσκα του Van Gogh. Επέλεξα αυτό το ποίημα του Ezra Pound, μια και διανύουμε εποχή τριωδίου και οι μάσκες είναι στο φόρτε τους. Βέβαια ο ποιητής προχωράει πιο πέρα,  και προβληματίζεται στο τέλος ότι ακόμη κι αυτοί οι φαρισαίοι, αντιλαμβάνονται με θλίψη την πραγματικότητά τους και σιωπηλοί συλλογίζονται.

Μια πολύ ωραία προσπάθεια μελοποίησης του ποιήματος του Βραζιλιάνου συνθέτη, διασκευαστή και μαέστρου Rafael Piccolotto de Lima.


Masks (Rafael Piccolotto de Lima / poem by Ezra Pound)

*

*

*

Και για να ελαφρύνουμε κάπως το κλίμα και να δώσουμε μια ευχάριστη γιορταστική νότα, παρόλο που  δεν μπορούμε τώρα να χορέψουμε, λόγω του εγκλεισμού, τουλάχιστον ας απολαύσουμε ένα ξακουστό βαλς απ' την Σουίτα Μασκαράτα του Χατσατουριάν


Khachaturian - Masquerade Suite - Waltz


ΠΗΓΕΣ:
Wikipedia
Poetry Foundation


2 σχόλια:


  1. Πολύ όμορφο άρθρο, ωραία και επίκαιρη η αναρτηση σου, αγαπημενη μου Αζη, στοχαστικού χαρακτήρα το ποιητικό δημιουργημα του Πάουντ και το αναδεικνυει προς αυτη την κατευθυνση η συνθεση του βραζιλιάνου συνθετη.
    Μου αρεσε ομως ιδιαιτερα και το εισαγωγικο σου σχολιο. Ειναι πολλοί στην εποχη μας εκεινοι που υιοθετουν τη χρηση μάσκας προκειμενου να πορευτουν και να "διανύσουν αποστάσεις".Και μου εχει συμβεί, όταν "τσακωσα" καποιους μασκοφόρους, να μού δικαιολογηθουν λέγοντας πως πίσω από τη μάσκα νιώθουν προστατευμένοι. Δυστυχως, φιλη μου, μάσκες δεν έχουν μόνο τα καρναβάλια ή το θέατρο..εχει και η ζωή !
    Σχετικά τωρα με το εθιμο, σιγουρα δεν περιοριζεται στην Αρχαια Ελλαδα, αλλά πλήθος πολιτισμων χρησιμοποιουσαν λογης μασκες, νεκρικες, τελετουργικές, θεατρικές, πολιτιστικές, "πνευματικές", αποτροπαϊκες, που επιδρουν, οπως πίστευαν με την ενέργειά τους ...Ινδιάνοι, κινέζοι, αφρικανοί, ινδοί, αιγυπτιοι εχουν πλούσια ιστορία και παραδόσεις σχετικές με προσωπεία και μασκοφορεμένους.Ιστορικός ο δρόμος της μάσκας, περνά απ' όλους τους πολιτισμους!
    Μου αρεσαν πολύ οι προβληματισμοί του ποιητη, όπως και η δικη σου διάθεση ερμηνειας τους, καλή μου φιλη, αλλά και η μουσική κατακλείδα με το αριστουργημα του Χατσατουριάν, από τη διάσημη "Μασκαράτα" του, που όταν το ακούω μού φερνει παντα μια σκεψη στο νου: "H ζωή ας είναι μασκαράτα, εμείς μην είμαστε μασκαράδες..."
    Μπράβο για την όλη παρουσίαση του θέματος,ευχαρστουμε!Καλο απόγευμα και καλή Αποκριά, εστω και κατω από αυτες τις συνθηκες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η ζωή καθημερινά, όπως το θέτεις, Ελπίδα μου, μας φέρνει εμπρός σε ποικίλους "μασκοφόρους" με αθέατη μάσκα μεν πλην όμως ορατή στο πνεύμα και στην ψυχή μας. Η καρναβαλική μάσκα είναι η πιο αθώα, η πιο χαρούμενη που μας δίνει ευφορία και γέλιο. Το έθιμο της μάσκας το έθιξα ακροθιγώς, διότι ήθελα να εστιάσω στην υποκρισία που βοηθάει η χρήση της όποιας μάσκας. Μου άρεσε πολύ το ποίημα του Πάουντ που κινείται σ' αυτήν την κατεύθυνση και επί αρκετή ώρα το διάβαζα και το ξαναδιάβαζα προσπαθώντας να αντλήσω τις "κρυμμένες" ιδέες του. Σίγουρα θέλει κι άλλη μελέτη.
    Τώρα όσο γι' αυτούς τους "μασκοφόρους" που τους προστατεύει η μάσκα για να διανύουν απαγορευμένες αποστάσεις, ας μην πω κάτι περαιτέρω, παρά μόνο ότι ευθύνονται πάρα πολύ για τον συνεχιζόμενο εγκλεισμό μας. Δυστυχώς δεν υπάρχει έλεγχος.
    Και πολύ σωστά σκέπτεσαι, γλυκιά μου φίλη "H ζωή ας είναι μασκαράτα, εμείς μην είμαστε μασκαράδες..."
    Σ' ευχαριστώ πολύ για το σχόλιό σου και τα καλά σου λόγια για το άρθρο μου. Καλή Αποκριά και σε σένα, αγαπημένη μου με υγεία! ❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή