Τρίτη 2 Μαρτίου 2021

Χειμωνιάτικοι Χοροί


O Ερνστ Ντοχνάνι ήταν Ούγγρο - Γερμανός συνθέτης, πιανίστας και μαέστρος που γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1877 στο Pozsony, που ανήκε στην Αυστρο-Ουγγρική αυτοκρατορία και σήμερα είναι η Μπρατισλάβα της Σλοβακίας. Πέθανε στην Ν. Υόρκη στις 9 Φεβρουαρίου 1960, λίγες μέρες μετά την τελευταία συναυλία του όπου διηύθυνε το 4ο κοντσέρτο του Μπετόβεν.

Ernst Dohnanyi



Ο Ντοχνάνι   έγραψε συμφωνίες, κοντσέρτα, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και πολλά έργα για πιάνο. Το μουσικό του ύφος είναι προσωπικό, συντηρητικό και με νεορομαντικό ιδίωμα. Ανάμεσα  στα πιανιστικά του έργα είναι και μια ενότητα με τον τίτλο Winterreigen 'Ten Bagatelles', Op 13, που σημαίνει "Χειμωνιάτικοι χοροί "Δέκα Μπαγκατέλλες", έργ. 13. Ο τίτλος Winterreigen είναι επινόηση απ' τον κύκλο τραγουδιών του Σούμπερτ Winterreise (Χειμωνιάτικο Ταξίδι) και ο υπότιτλος   Bagatelles υπονοεί τα μικρά αριστουργήματα του Μπετόβεν.

H αρχή του πρώτου κομματιού



Οι τίτλοι των δέκα κομματιών είναι:
1. Widmung - Αφιέρωση 
2. Marsch der lustigen Brüder - Εμβατήριο των χαρούμενων φίλων (Στον φίλο Μπομπ)
3. An Ada - Στην Άντα (εννοεί την φίλη του από την Βιέννη Ada Mary Thompson)
4. Freund Victor's Mazurka -Η Μαζούρκα του φίλου Βίκτορα (στον φίλο του συγγραφέα Victor Heindl)
5. Sphärenmusik - Μουσική των Σφαιρών (στον φίλο του Korwin, διοικητή της Αυστριακής Αεροπορίας)
6. Valse aimable - Αγαπημένο Βαλς (στον φίλο Jan)
7. Um Mitternacht - Μεσάνυχτα (στον φίλο Aujust)
8. Tolle Gesellschaft - Ζωηρό Πάρτυ (στον φίλο Naz)
9. Morgengrauen - Αυγή (στον φίλο Lindner)
10. Postludium - Επίλογος 

Όλα τα κομμάτια είναι αφιερωμένα σε φίλους του εκτός από το πρώτο και το τελευταίο, που λειτουργούν σαν Εισαγωγή και Επίλογος. Τα έγραψε στην Βιέννη το 1905 πριν αναχωρήσει για το Βερολίνο όπου του είχε δοθεί η θέση του Καθηγητή στην φημισμένη μουσική σχολή Hochschule für Musik του Πανεπιστημίου. Ο κύκλος είναι αποχαιρετισμός στην πόλη και στους φίλους που γνώρισε εκεί. 


Στον πρόλογο της συλλογής ο φίλος του συγγραφέας Βίκτωρ Χάιντλ έγραψε το παρακάτω ποίημα:

Ας αφήσουμε τις λύπες της μέρας στην σιωπή
Η αστροφεγγούσα νύχτα έξω κρυφακούει καθαρά και ψυχρά,
Και στην μαγική δύναμη των ήχων
Ας τείνουμε τ' αυτιά μας σε μακρινά όνειρα!
Βυθισμένες στο χρυσάφι της μνήμης
Αναδυθείτε σε καινούργια μεγαλεία, εσείς γιορταστικές ώρες,
Όπως η ευτυχία γρήγορα σκορπάει τα πέπλα από πολλές θλίψεις,
που σημαντικά καλύπτουν την χαρά της ύπαρξής μας!
Αναδύσου σε καινούργια μεγαλεία, εσύ χαρούμενη πόλη στις όχθες του Δούναβη,
Μια τέλεια συντονισμένη, γεμάτη χαρά συγχορδία - -
Εσείς φίλοι, γρήγορα δώστε τα χέρια για τον μεγάλο καρναβαλικό χορό!
Εσείς τρομαγμένοι φοβητσιάρηδες, μην μας μαλώσετε:
Όσοι σκέπτονται με αρχοντιά, θα κάνουν πάντα δικά τους όλα τα ευγενικά πράγματα.
Τι όμορφο παραμυθένιο όνειρο!
Μην φεύγετε, εσείς χρωματιστές, στροβιλιστές φωτογραφίες! -
Χα! Αφρίζεις πάλι, μεθυστικό, αρωματικό ποτό;
Πάρτε, φίλοι, καταναλώστε, θέλω να μοιραστώ τα καλύτερα μαζί σας σήμερα,
Ένα θερμόαιμο κομμάτι νιότης, μνήμης! - - - 
Ποιός ήρεμος ήχος με χαιρετάει τελικά;
"Αντίο"; -----------
Η φίλη μου γυρίζει τις σελίδες σκεπτική ακούγοντας το πιάνο
----- Από μια συλλογή των χορευτικών κομματιών του Σούμαν
Έπεσε, από ένα σκούρο σαν την νύχτα κόκκινο τριαντάφυλλο
Ένα μαραμένο φύλλο  - - - - - -


Στο βίντεο που ακολουθεί αναγράφεται στα σχόλια ο χρόνος έναρξης του κάθε επί μέρους κομματιού.



Erno Dohnányi - Winterreigen (Winter Dances), Op. 13


ΠΗΓΕΣ
Wikipedia
hyperion
Samee Griffith
BBC

























 

2 σχόλια:

  1. Υπέροχος αποχαιρετισμός στην εποχή που έχει ταυτιστεί με το σκοτάδι!Μελωδίες που σου υπενθυμιζουν πως κάθε κύκλος που ολοκληρωνεται κρυβει μια νεα αρχη...Εξαιρετικες πιανιστικές μινιατούρες, μου αρεσαν ιδιαιτερα κι οι ποιητικές αραδες του προλόγου της συλλογής.
    Μελωδίες με δοσεις γαληνιας σιωπης, ενας γλυκός αποχαιρετισμός του παλιού κι ενδομυχα μια προετοιμασια για το νέο ξεκίνημα..
    Τα άκουσα όλα και κάποια δυο φορές και συνειδητοποιησα πως υπάρχουν μερη του κυκλου που ακούγονται σαν ελεγειακή μπαλάντα, (Στην Αντα), με βαθιά μελαγχολική αισθηση(μουσικη των σφαιρων), με νοτες που κυλούν ασθμαίνοντας(Αυγη) , ...αρπισματα σαν ενας "καταρράκτης δακρύων"( Στα μεσανυχτα)...Αλλά και άλλα πιο χαριτωμενα και ανάλαφρα (οπως το βαλς ή το Παρτυ)...
    Οι συνθεσεις του Dohnanyi, διακριτικές, εχουν όλες -αν μη τι άλλο- και μια αδιορατη ευγενεια, όμως...Δεν μπηκε τυχαια στο ονομα του ο τιτλος "von" με τον οποίο συνήθιζε να υπογραφει...  
    Υπέροχο το άρθρο σου, αγαπημενη μου Αζη! Το απόλαυσα!Μπραβο!
    Οι 10 τελευταιες μερες του χειμωνα απεκτησαν μια ιδιαιτερη γλυκιά μελαγχολία με τη μουσική σου πρόταση!
    Πολλά συγχαρητηρια και σ'ευχαριστουμε, φιλη μου!!Καληνυχτα και καλό ξημέρωμα!!  ❤ 🌹 ❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Elpida μου καλημέρα! Αυτό το "σκοτάδι" του χειμώνα θέλησα κι εγώ να διώξω μαζί με το άλλο "σκοτάδι" που εδώ κι ένα χρόνο δεν φεύγει απ' την ζωή μας.
    Οι μινιατούρες αποχαιρετισμού είναι, καλή μου φίλη, μελωδίες αφιερωμένες στους αγαπημένους φίλους του συνθέτη και στην Βιέννη που τον δέχτηκε στην αγκαλιά της για κάποια χρόνια. Προσπαθεί να δώσει κάτι απ' την σχέση του με κάθε φίλο του μέσα απ' τους ήχους και το αποτέλεσμα είναι έξοχο και πολύ πρωτότυπο.
    Αν και δεν έχουν όλες οι μινιατούρες "χορευτική" διάθεση, ο χαρακτηρισμός τους σαν χορός παίρνει μια ονειρική διάσταση.
    Και μια σύμπτωση: Το πιανιστικό του ντεμπούτο στο Λονδίνο το έκανε με το 4ο κοντσέρτο του Μπετόβεν σε μια αξιοσημείωτη ερμηνεία. Ήταν το ίδιο κοντσέρτο που διηύθυνε με την ορχήστρα του Πανεπιστημίου της Φλόριδα κι ερμηνευτή μαθητή του σε διδακτορικό το τελευταίο της ζωής του στις 30 Ιανουαρίου 1960. Λίγες μέρες μετά έφυγε για πάντα.
    Σ' ευχαριστώ πολύ, αγαπημένη μου για την προσοχή σου στον κύκλο αυτό και ιδιαίτερα για τους επαίνους σου.
    Ας έχουμε μια ασφαλή κι αισιόδοξη μέρα! ❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή