Δευτέρα 8 Μαρτίου 2021

Γυναίκες συνθέτριες και πιάνο

 Οι γυναίκες ασχολήθηκαν με την μουσική του πιάνου τόσο σαν συνθέτριες όσο και σαν εκτελέστριες  καθ' όλη την διάρκεια της εξέλιξης των πληκτροφόρων οργάνων. Να θυμίσουμε ότι το αρχαιότερο όργανο, πρόγονος των σημερινών πληκτροφόρων οργάνων, ήταν η ύδραυλις που επινοήθηκε απ' τον Κτησίβιο περίπου τον τρίτο αιώνα π. Χ. Την ύδραυλι έπαιζε η σύζυγος του Κτησίβιου η Θαΐς.


Maria Blanchard 

H Maria Blanchard (1881-1932), που ζωγράφισε τον διπλανό  πίνακα ήταν Ισπανίδα ζωγράφος που διακρίθηκε για τα έργα της στο ύφος του κυβισμού. 










Οι κοινωνικές συνθήκες του παρελθόντος απαγόρευσαν σε  πολλές γυναίκες να δείξουν το ταλέντο τους σαν συνθέτριες. Είναι χαρακτηριστική η φράση που είπε ο Αβραάμ Μέντελσον στην ταλαντούχο κόρη του Φάνυ: "Πρέπει να ετοιμαστείς πιο αποφασιστικά και πιο σθεναρά για τον πραγματικό σου ρόλο, τον μόνο ρόλο μιας νέας γυναίκας - εννοώ την θέση του σαν νοικοκυράς".  Η νοοτροπία αυτή εμπόδισε  πολλές γυναίκες ν' ακολουθήσουν την καριέρα της συνθέτριας. Παρ' όλους αυτούς τους περιορισμούς, υπήρξαν και αρκετές που συνέθεσαν έργα και αρκετές από αυτές τις συνθέσεις γίνονται σταδιακά γνωστές. 

Σήμερα, που γιορτάζεται η παγκόσμια μέρα της γυναίκας, θα παρουσιάσω μερικές απ' αυτές τις προικισμένες με το μουσικό ταλέντο γυναίκες, ίσως λίγο πιο άγνωστες,  μαζί με ένα έργο τους. 

1. Marianna von Auenbrugger (1759-1782) Αυστρία

Ο Φ.Γ. Χάυδν αφιέρωσε ένα σετ από 6 σονάτες στις αδελφές Μαριάννα και Κατερίνα φον Αουενμπρούγκερ, οι οποίες αντιπροσώπευαν πολύ καλές ερασιτέχνιδες μουσικούς και οι οποίες στήριζαν τον συνθέτη οικονομικά. Ο Λ. Μότσαρτ είπε γι' αυτές: " Και οι δύο, αλλά ειδικά η μεγαλύτερη (Μαριάννα) παίζουν εξαιρετικά καλά και έχουν απόλυτη μουσικότητα". Ο πατέρας τους ήταν διάσημος γιατρός από το Γκρατς της Αυστρίας (Leopold von Auenbrugger) και το σπίτι τους ήταν κέντρο μουσικής δραστηριότητας. Ο Βιεννέζος εκδότης Artaria εξέδωσε την σονάτα της το 1781 μαζί με μια Ωδή του Σαλιέρι, που ήταν δάσκαλός της στην αντίστιξη. Είναι η μοναδική της γνωστή μουσική σύνθεση. 

 Θα ακούσουμε την τρίτη κίνηση της σονάτας Rondo Allegro 

Marianne D'Auenbrugg - Piano Sonata in E Flat Major - 3. Rondo Allegro



2.Agathe Backer Grøndahl (1847-1907) Νορβηγία

Agathe Backer Grøndahl

H Γκροντάλ μελέτησε πιάνο με τον Κούλακ, τον φον Μπύλοου και τον Λιστ. Σαν πιανίστα ειδικεύθηκε σε έργα Σοπέν, Μπετόβεν και Σούμαν και σαν συνθέτρια έμεινε πολύ γνωστή για τα τραγούδια της και την προγραμματική μουσική για πιάνο. Οι συνθέσεις της για πιάνο φανερώνουν τη γόνιμη μουσική της φαντασία που, σε συνδυασμό με ιδιαίτερα απαιτητική τεχνική, εκφράζουν ρομαντικά συναισθήματα. Ενδιαφερόταν πολύ για τις Νορβηγικές λαϊκές μελωδίες. Τα έργα της αξίζουν να γίνουν γνωστά και πέρα από τα σύνορα της πατρίδας της. 




Θα ακούσουμε την σύνθεσή της Τραγούδι του Καλοκαιριού

Summer Song - A. Backer-Grondahl


3. Louise Farrenc (1804-1875) Γαλλία

Louise Farrenc
  H Louise Farrenc ήταν μαθήτρια του Μόσλες, του Χούμελ και του Ράιτσα, αλλά και εξαιρετικά αξιόλογη πιανίστα και συνθέτρια της εποχής της. Μια απ' τις πολύ λίγες γυναίκες της Γαλλικής μουσικής ζωής. Ήταν καθηγήτρια πιάνο απ' το 1842 έως το 1872 στο Ωδείο του Παρισιού, η μοναδική γυναίκα για μια τέτοια θέση εκείνη την περίοδο. Μαζί με τον σύζυγό της, Ζακ Φαρένκ, εξέδωσε την σειρά  Le Tresor des Pianistes, (Θησαυρός των Πιανιστών), μια μεγάλη συλλογή έργων μουσικής για πληκτροφόρα όργανα συνθετών των 17ου και 18ου αιώνων. Συνέχισε την έκδοση της σειρά και μετά τον θάνατο του συζύγου της. Η Φαρένκ έγραψε τρεις συμφωνίες, μουσική δωματίου και πολυάριθμα έργα για πιάνο. Η πραγματεία της για συνθέσεις του 17ου αιώνα για το τσέμπαλο δημοσιεύθηκε μετά τον θάνατό της. Χειρόγραφά της αλλά και τυπωμένη μουσική της βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού, στο Ωδείο Βρυξελλών και στις Βερσαλίες, στην Γαλλική Βιβλιοθήκη.



Θα ακούσουμε μια Impromptu


Louise Farrenc: Impromptu


4. Wanda Landowska (1879-1959) Πολωνία

Wanda Landowska
Η Λαντόβσκα σπούδασε πιάνο στο Ωδείο της Βαρχοβίας με δάσκαλο τον Μιχελόβσκι και στην Γερμανία με τον Μοσκόβσκι. Αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην αναβίωση της τέχνης του τσέμπαλου. Το 1925 ίδρυσε σχολή κοντά στο Παρίσι για την μελέτη της μουσικής του Μεσαίωνα, Αναγέννησης και Μπαρόκ. Το 1941 μετεκόμισε στο Κονέκτικατ. Οι συνθέτες Ντε Φάγια και Πουλένκ συνέθεσαν έργα για τσέμπαλο εξ αιτίας της. Είχε υψηλό κύρος σε όλο την μουσικό κόσμο της εποχής της και  άσκησε μεγάλη επιρροή μέσω των πολυάριθμων γραπτών και ηχογραφήσεων της. Οι συνθέσεις της, μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν καντέντσες για αρκετά κοντσέρτα του Μότσαρτ και μεταγραφές τραγουδιών των Λάννερ, Μότσαρτ και Σούμπερτ καθώς και αρκετές συνθέσεις για σόλο πιάνο. 




Ας ακούσουμε την Βάντα Λαντόβσκα να ερμηνεύει στο τσέμπαλο τρεις δημοτικούς χορούς της Πολωνίας του 17ου αιώνα.




Wanda Landowska plays three Polish Dances


ΠΗΓΕΣ
Wikipedia
Don L. Hixon & Don Hennessee: Women in Music
Susan Stern: Women Composers
Harodl C. Schonberg: The Great Pianists






2 σχόλια:

  1. Υπεροχη η σημερινη σου αναρτηση, καλη μου Azy με αφορμη την Ημερα της Γυναικας!Η μουσικη ηταν μονο προς ψυχαγωγια και καλλιεργεια της γυναικας κι οχι ως μεσο που θα μπορουσε να ασκησει επαγγελματικά. Ευστοχες, αναμεσα στις τόσες, οι επιλογες σου με πιανιστριες που διεπρεψαν, παρολες τις κοινωνικές προκαταληψεις που προσπαθησαν να τις αλυσοδεσουν με τα δεσμα τους και να τις κρατησουν μακριά από το ονειρό τους.
    Oλες χαρισματικές, με ταλέντο υψηλής τάξης, κατεκτησαν θεσεις κυρους σε μια εποχή, που οι γυναίκες "απαγορευόταν" να κατεχουν.Κι ομως θαυμαστηκαν για την υψηλή ποιότητα των εργασιών και ερμηνειων τους, παροτι λίγοι κατανοούσαν αν δεν τις εβλεπαν, πως πίσω τους κρυβόταν μια γυναίκα!Ολες αγαπημενες για το εργο και τη σταση τους καλλιτεχνιδες, μα πανω απ'ολα γυναικες που αψηφισαν τις κοινωνικες δομες, τα στερεότυπα και επέβαλλαν την τεχνη τους σε μια εποχή που κάτι τετοιο ήταν ανηκουστο.
    Πολύ σ'ευχαριστουμε, γλυκιά μου Αζη για τον τροπο που τιμάς την Ημερα της Γιορτης του γυναικειου φυλου!Χρονια Πολλα με υγεια και πάντα διαθεση διεκδικησεων, όπου τα δικαιωματα μα καταπατουνται!Καλη εβδομαδα!❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ' ευχαριστώ πολύ, καλή μου Ελπίδα για το σχόλιό σου στην αφιέρωσή μου στην σημερινή μέρα της γυναίκας - καλλιτέχνιδος που με πολύ κόπο, μόχθο και δυσκολίες κατάφερε να δώσει το δικό της παρόν στο μουσικό στερέωμα και να αφήσει στην ιστορία τα πολύτιμα ίχνη της.
      Αν τώρα δυσκολεύονται οι γυναίκες να αναγνωρισθεί η προσφορά τους στο κοινωνικό σύνολο, σκέψου τις απόρθητες θύρες που έπρεπε να διασχύσουν τότε για να εκφράσουν τις απόψεις τους καλλιτεχνικές, κοινωνικές, οικονομικές κλπ.
      Ας είμαστε αισιόδοξοι ότι σιγά σιγά θα έχουμε όλες τις ίσες ευκαιρίες ανάλογα με τις δεξιότητές μας στο γίγνεσθαι της ζωής.
      Και του χρόνου με υγεία, αγαπημένη μου φίλη! ❤ ❤🌺❤❤

      Διαγραφή