Τα δώδεκα κομμάτια Cypresses (Κυπαρίσσια) για κουαρτέτο εγχόρδων Β.152 προέρχονται από τα 18 ερωτικά τραγούδια για φωνή και πιάνο που γράφηκαν απ’ τον Ντβόρζακ σε μια περίοδο 17 ημερών. Η πηγή των Cypresses ήταν ο ανεκπλήρωτος έρωτας. Το 1865 η Josefina Ermakova, μια 16χρονη ηθοποιός ήταν μαθήτρια του Ντβόρζακ (1841 – 1907). Την ερωτεύθηκε παράφορα αλλά δεν κέρδισε την ανταπόκρισή της. Ο Ντβόρζακ ξεπέρασε το επεισόδιο, βέβαια, αλλά εκείνο τον καιρό έθαψε την λύπη του στην ερωτική ποίηση του Gustav Pfleger-Moravsky, Cypresses: A Collection of Lyric and Epic Poems. (Kυπαρίσσια: Συλλογή από Λυρικά κι Επικά Ποιήματα). Τα τραγούδια γράφηκαν όταν ο Ντβόρζακ ήταν 24 ετών.
 |
| Κυπαρίσσια: Βαν Γκογκ |
Βάζοντας μουσική σ’ αυτά τα 18 ποιήματα της συλλογής του ποιητή, τα Κυπαρίσσια (Cypresses), ο Ντβόρζακ επεχείρησε για πρώτη φορά να συνθέσει μουσική σε ποίηση. Ο Ντβόρζακ ποτέ δεν εξέδωσε αυτά τα τραγούδια στην αρχική τους μορφή αλλά το υλικό αρκετών απ’ αυτά ενυπάρχει στις πρώτες δυο συμφωνίες του, στις όπερές του αλλά και σ’ άλλα φωνητικά έργα. Η πιο εκτεταμένη προσαρμογή ήταν η διασκευή 12 από αυτά τα τραγούδια για κουαρτέτο εγχόρδων το 1887, μετονομάζοντας τον κύκλο "Βραδυνά Τραγούδια" και αργότερα "Ηχώ των Τραγουδιών". Τα μέρη ήταν υπέροχα όμως ο συνθέτης δεν κατάφερε να προκαλέσει το ενδιαφέρον του εκδότη του σαν μια ακολουθία μικρών κομματιών για κουαρτέτο εγχόρδων.
Το έργο "χάθηκε" γι’ αρκετά χρόνια μετά τον θάνατο του Ντβόρζακ, ώσπου ο μαθητής και σύζυγος της κόρης του, ο Joseph Suk, το έφερε στην επιφάνεια και ξαναδούλεψε εκτεταμένα δέκα απ’ τα τραγούδια. Τελικά, το 1957 οι αρχικές μεταγραφές των Cypresses για κουαρτέτο εγχόρδων δημοσιεύθηκαν πλήρεις. Στα περισσότερα μέρη, το πρώτο βιολί επέχει την θέση που ήταν αρχικά γραμμένη για την φωνή.
Στα άλλα μέρη ο Ντβόρζακ (μέχρι το 1887 υπήρξε κορυφαίος της μουσικής δωματίου) υφαίνει απρόσκοπτα την μουσική των εγχόρδων. Όπως ο σχολιάζει ο Otakar Sourek (αυθεντία στην μουσική δωματίου του Ντβόρζακ):
"Δεν είναι απαραίτητο να αναλύσουμε την θεματική δομή αυτών κομματιών-μινιατούρων...Είναι απλές μορφές τραγουδιών, με ήρεμο φωνητικό χαρακτήρα, βασισμένες σε μια κύρια θεματική ιδέα, που η μορφή τους εξελίσσεται φυσικά απ’ την γραμμή και το ύφος των λέξεων στα οποία είναι δομημένη και όχι σε συμφωνία μ’ οποιεσδήποτε αμιγώς μουσικές αρχές σύνθεσης. Είναι, όμως, αναμφισβήτητα κομμάτια της αληθινής χάρης και μοναδικότητας του Ντβόρζακ."
Τα κομμάτια αυτά είναι εξαιρετικές εκφράσεις της αγάπης και της προσμονής, της αισιοδοξίας και της παραίτησης, που μας θυμίζουν πόσο μελωδικά προικισμένος ήταν, ένα θεϊκό δώρο που είχε ο Ντβόρζακ και που τόσο θαύμαζε ο Μπραμς.
Θα παραθέσω τα υπέροχα αυτά κουαρτέτα με το αντίστοιχο ποίημα, (σε όσα βρήκα) απ’ το οποίο εμπνεύσθηκε το τραγούδι. Η ελεύθερη απόδοση από την Αγγλική μετάφραση είναι δική μου.
1. Το ξέρω στις γλυκιές ματιές σου
A. Dvořák Cypresses No.1
***
2. Σε πολλούς κατοικεί ο θάνατος της καρδιάς
A. Dvořák Cypresses No.2
Σε πολλούς κατοικεί ο θάνατος της καρδιάς
Σαν σε μια σκοτεινή έρημο
Σε μια τέτοια καρδιά, υπάρχει μόνο χώρος
Για θλίψη και αρρώστια
***
3. Στην γλυκιά δύναμη των ματιών σου
A. Dvořák Cypresses No.3
***
4. Αχ, η αγάπη μας δεν ανθίζει
A. Dvořák Cypresses No.4
***
5. Εδώ αναζητώ το αγαπημένο γράμμα σου
A. Dvořák Cypresses No.5
***
6. Ω, χρυσό αγαπημένο ρόδο
A. Dvořák Cypresses No.6
***
7. Χασομερώ στο σπίτι της αγαπημένης μου
A. Dvořák Cypresses No.7
***
8. Στο δάσος δίπλα στο ποταμάκι
A. Dvořák Cypresses No.8
***
9. Ω εσύ αγαπητή της ψυχής μου
A. Dvořák Cypresses No.9
10. Εκεί στέκεται ένα αρχαίος βράχος
A. Dvořák Cypresses No.10
***
11. Πάνω απ' το τοπίο που κυριαρχείται από ανέμελα όνειρα
A. Dvořák Cypresses No.11
12. Ρωτάς γιατί το τραγούδι μου είναι καταιγίδα
A. Dvořák Cypresses No.12
***
Αν θέλετε να ακούσετε ολόκληρο τον κύκλο για φωνή και πιάνο χωρίς διακοπή αλλά και με ενδείξεις για την χρονική στιγμή που αρχίζει το καθένα αυτά τα αριστουργήματα, δείτε το παρακάτω βίντεο:
Antonín Dvořák - B 11 Cypresses
Cyprise (Cypresses) , B. 11: No. 18. Ty se ptas proc moje zpevy bouri (You are asking why)
ΠΗΓΕΣ
Wikipedia
earsense
H αγαπη, και δη η ανεκπληρωτη, παντα εδινε υπέροχες εμπνευσεις στους καλλιτεχνες και η πιο δημιουργικη τους περίοδος ηταν εκεινη μετα από μια ερωτική απογοητευση που τους βύθισε στα Τάρταρα. Εκει παρηγορουνται μεσω της τεχνης τους που και πάλι τούς ωθεί και τους εκτινάσσει με τη δημιουργία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕτσι και με τον τσεχο Ντβορζακ που επιχειρει την πρωτη του μελοποιηση ποιηματων με πυρηνα το κυπαρισσι , ενα δεντρο διεθνως ταυτισμενο με το πένθος και τη θλίψη, που αργοτερα μετετρεψε σε κουαρτετο εγχορδων.
Θαυμασιες, οπως παντα οι μεταφρασεις σου, αγαπημενη μου Αζη, στολίζουν την εξοχη αναφορά σου σε αυτη τη συνθεση του Ντβόρζακ, την ανασυρση της οποιας από το συρταρι που ηταν καταχωνιασμενη, σχεδον χαμένη, οφείλουμε στον επισης σπουδαιο συνθετη και διερμηνεα των εργων του πεθερου του, Γιοζεφ Σουκ...
Εξαιρετο και το εικαστικο του Βαν Γκογκ που πλαισιωνει το κειμενο, μοτίβο που ο γάλλος ζωγράφος συχνά απεικονιζε για τον συμβολικό του χαρακτήρα(θανατο).Μην ξεχναμε πως ο ζωγραφος αποπειράθηκε να αυτοκτονησει, απόδειξη πως έλκονταν από το κυπαρίσσι ως σύμβολο.
Συγχαρητηρια για την πληρεστατη παρουσιαση του θεματος και σ ευχαριστουμε πολύ, γλυκιά μου φίλη!Καλημερα με αγαπη!
💗 🎵🌿🎵💗
Καλησπέρα Ελπίδα μου αγαπημένη. Σε ευχαριστώ πολύ για το εξαιρετικό σου σχόλιο στις υπέροχες αυτές συνθέσεις αγάπης του Ντβόρζακ που πραγματικά ακούω τακτικά και τις αγαπώ πολύ. Φυσικά, η αγάπη κίνησε τα νήματα για αυτά τα κουαρτέτα κι ευτυχώς που βρέθηκαν από τον γαμπρό του κι έτσι τα απολαμβάνουμε. Σε ευχαριστώ ιδιαίτερα και για τον έπαινο των μεταφράσεων που σίγουρα είναι ελλειπείς αλλά και για το κείμενο. Φυσικά τα κυπαρίσσια του Βαν Γκογκ είναι εντυπωσιακά. Καλό ξημέρωμα, καλή μου φίλη! 💗💐💗
ΑπάντησηΔιαγραφή