Το Τέταρτο Βιβλίο Μαδριγαλιών του Μοντεβέρντι δημοσιεύθηκε στην Βενετία απ' τον Ricciardo Amadino το 1603, έντεκα χρόνια μετά την τελευταία έκδοση κάποιας δουλειάς του. Αυτή η περίοδος έχει συχνά μελετηθεί απ' τους σχολιαστές του Μοντεβέρντι και φαίνεται ιδιαίτερα μακρόχρονη για έναν συνθέτη που οι προηγούμενες δουλειές του εμφανίζονταν με διαστήματα όχι μεγαλύτερα των δυο ή τριών ετών. Η πρωτοτυπία του Τρίτου Βιβλίου το 1592 είχε κάνει τεράστια επιτυχία και μέχρι το 1644 αυτό το Τέταρτο Βιβλίο είχε επανεκδοθεί επτά φορές στην Ιταλία και στο εξωτερικό. Ποιές ήταν λοιπόν οι αιτίες αυτού του μεγάλου κενού; Διάφορα γεγονότα στην ζωή του Μοντεβέρντι ίσως φταίνε γι' αυτή την καθυστέρηση. Το 1594 τέσσερις απ' τις καντσονέτες του εμφανίστηκαν σε μια ανθολογία. Το επόμενο έτος έφυγε για την Ουγγαρία με τον Δούκα Vincenzo Gonzaga.Κατά την επιστροφή του στην Μάντοβα ανακάλυψε ότι η πόλη τον είχε προδώσει, δίνοντας τον περίοπτο ρόλο του μαέστρου di cappella, έχοντας χηρέψει απ'τον θάνατο του Wert, στον συνθέτη Benedetto Pallavicino. Έτσι στράφηκε στον Δούκα της Φερράρα, μιας πόλης με πολιτιστική και καλλιτεχνική δράση. Δυστυχώς ήταν άτυχος κι εκεί καθώς και στην Βερόνα και στο Μιλάνο.Επί πλέον, οι εκτελέσεις των νέων μαδριγαλιών του Μοντεβέρντι τον οδήγησαν σε μεγάλη αντίθεση με τον θεωρητικό Giovanni Maria Artusi, έναν επιθετικό και δύσκαμπτο υπερασπιστή των παραδοσιακών κανόνων της μουσικής και της σύνθεσης, που ήταν βίαια αντίθετος σε όποια προσπάθεια εναντίωσης τους.Ενώ καλά κρατούσε ο πόλεμος μεταξύ του παλιού και του νέου ο Δούκας της Μάντοβας αφιέρωσε τις προσπάθειές του σε μια παρουσίαση του Il Pastor fido του Guarini, κάτι που ξέρουμε ότι υπήρξε υπέροχη οπτικά χωρίς να έχουμε όμως κάποια αναφορά για την μουσική . Το 1599 πρόσφερε μια νύφη στον Μοντεβέρντι, την αγαπημένη του τραγουδίστρια Claudia Cattaneo, που ίσως υπήρξε κι ερωμένη του. Ο συνθέτης τότε τον συνόδευσε σ' ενα ταξίδι στην Φλάνδρα, όπου λέγεται ότι συνάντησε τον Ρούμπενς. Ο ζωγράφος συνέχισε να δουλεύει τια την οικογένεια Gonzaga κατά τα επόμενα χρόνια. Τα έτη 1601 και 1602 ήταν τα πιο ευτυχισμένη στην ζωή του Μοντεβέρντι: έγινε πατέρας και λίγα χρόνια μετά αφού πέθανε ο Pallavicino έγινε “Maestro della musica del serenissimo signor duca di Mantova" όπως έγραψε στη εξώφυλλο του Τέταρτου Βιβλίου. Αυτό είχε σαν συνέπεια να γίνει πολίτης της πόλης της Μάντοβας και να του δοθεί οίκημα στο Παλάτι του Δούκα. Από τότε κι έπειτα ήταν υπεύθυνος για όλες τις μουσικές δραστηριότητες της Αυλής εκτός από εκείνες του παρεκκλησίου του Δούκα που παρέμειναν στην ευθύνη του Giacomo Gastoldi. Η αφιέρωση του Τέταρτου Βιβλίου είναι μια διπλωματική κίνηση. Αφιερώθηκε στην Ακαδημία της Φερράρα που ιδρύθηκε το 1601 σαν φόρος τιμής στο καλλιτεχνικό περιβάλλον εντός του οποίου τα μαδριγάλια παρουσιάζονταν και, έμμεσα, στην Μάντοβα και στον Vincenzo, ένα απ' τα πλέον διαπρεπή μέλη της Ακαδημίας.
Mερικά απ' τα μαδριγάλια του Τέταρτου Βιβλίου
Το Πέμπτο Βιβλίο Μαδριγαλιών του Μοντεβέρντι αντιπροσωπεύει την μουσική καινοτομία για την οποία είναι γνωστός ο συνθέτης. Το Πέμπτο Βιβλίο Μαδριγαλιών είναι ένα δραματικό μαδριγάλι, μισό δράμα και μισό μουσική παράσταση. Οι συνθέσεις του Μοντεβέρντι παρήγαγαν αξιοσημείωτα καλλιτεχνικά και φιλολογικά σχόλια και το Πέμπτο Βιβλίο δεν θα ήταν εξαίρεση. Aν και χλευάστηκε απ' τους παραδοσιακούς, το Πέμπτο Βιβλίο έγινε αποδεκτό με ενθουσιασμό απ'το κοινό και τους συναδέλφους του που εκτίμησαν την αρμονία του και την δραματική του έκφραση.Εκδόθηκε λίγο πριν γράψει ο Μοντεβέρντι τον Orfeo, και είναι μια πιλοτική συλλογή που περικλείει συγκερασμό των Μαδριγαλιών της Αναγέννησης με αυτά που ξεπροβάλλουν στο Μπαρόκ.
Μερικά Μαδριγάλια του Πέμπτου Βιβλίου
To Έκτο Βιβλίο Μαδριγαλιών ήταν το πρώτο βιβλίο που εκδόθηκε μετά απ' τις όπερες εποχής La Favola d' Orfeo και L' Arianna, και Vespro della Beata Vergine το 1614. Τα μαδριγάλια για πέντε φωνές, κοιτούν προς τα πίσω στο παλιό ύφος της δουλειάς του πριν απ' τις όπερες, και μ' αυτή την έννοια είναι το κύκνειο άσμα του σ' αυτή την φάση της συνθετικής ζωής του. Το Έκτο Βιβλίο θεματικά παρουσιάζει την απώλεια και την θλίψη αλλά και την ανάγκη να φύγουμε απ' το παρελθόν. Τα πρώτα τέσσερα μαδριγάλια είναι μια πολυφωνική επεξεργασία του Lamento d' Arianna, απ' την όπερα, ενώ η υπόλοιπη παρτιτούρα έχει χαθεί. Ο θρήνος αναφέρεται σαν το πιο δημοφιλές κομμάτι μουσικής της εποχής. Ένας σύγχρονος του Μοντεβέρντι ανέφερε "δεν υπάρχει σπίτι που να έχει είτε τσέμπαλο είτε λαούτα και να μην διαθέτει επίσης κι ένα αντίγραφο αυτού του θρήνου".'Αλλα έξι μαδριγάλια αποτελούν ένα σύνολο με τον τίτλο "Sestina: Lacrime d'amante al sepolcro dell'amata," σαν μνημόσυνο της γυναίκας του συνθέτη που είχε πεθάνει το 1607.
Mερικά μαδριγάλια του Έκτου Βιβλίου
ΠΗΓΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑ:
Denis Arnold: Monteverdi
Manfred F. Bukifzer: Music in the Baroque Era
Donald Jay Grout & Claude V. Palisca: A History of Western Music
Eγκυκλοπαίδεια της Παγκόσμιας Μουσικής
Ένθετο από Βινύλιο με τον τίτλο:Monteverdi Madrigals (Hungaroton)
Διάφορα λήμματα από το διαδίκτυο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου