Frédéric Chopin 1810-1849

Το ζήτημα της ημερομηνίας γέννησής του δεν έχει λυθεί μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με δική του γραπτή κατάθεση ήρθε στον κόσμο την 1η Μαρτίου του 1810. Σύμφωνα με το μητρώο βαπτίσματος στην ενοριακή εκκλησία του Brochów η ημερομηνία γέννησής του είναι 22 Φεβρουαρίου 1810, ενώ υπάρχει και η πληροφορία ότι είχε γεννηθεί ένα χρόνο νωρίτερα. Πάντως, ο τόπος γέννησης είναι αναμφισβήτητος: Żelazowa Wola, ένα χωριό στις όχθες του ποταμού Utrata της Πολωνίας, 54 χιλιόμετρα δυτικά της Βαρσοβίας.

Ο πατέρας του ήταν καθηγητής γλώσσας και γαλλικής λογοτεχνίας στο Λύκειο της Βαρσοβίας. Η μητέρα του παρέδιδε μαθήματα πιάνου σε αρχάριους.Οι γονείς του συχνά έπαιζαν μουσική στο σπίτι. Η μητέρα πιάνο και ο πατέρας συνόδευε με φλάουτο ή βιολί. Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον ο νέος Σοπέν έλαβε μια άριστη διαπαιδαγώγηση και λογοτεχνική και μουσική. Στην ηλικά μόλις των τεσσάρων χρόνων πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου από τη μεγαλύτερα αδελφή τη Λούντβικα. Το 1816 είχε σαν δάσκαλο τον Β.Ζιβνί, έναν αξιόλογο δάσκαλο βοημικής καταγωγής.Ως παιδί θαύμα αρχίζει να δίνει παραστάσεις σε σπίτια ευγενών και αριστοκρατών.

Frederic Chopin

Ο Frédéric ήταν 7 ετών όταν έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις. Μάλιστα, την χρονιά αυτή τυπώθηκε και η πρώτη του σύνθεση, μια Πολωνέζα σε σολ ελάσσονα, ενώ σε ηλικία 8 ετών εμφανίστηκε πρώτη φορά δημοσίως ως πιανίστας.

Chopin Polonaise in G minor

Σύντομα γίνεται πολύ γνωστός και στη Βαρσοβία τον θεωρούσαν δεύτερο Μότσαρτ

Το 1822 σταματάει τα μαθήματα πιάνου με τον Żιβνί αλλά συνεχίζει τα μαθήματα σύνθεσης στο Ωδείο της Βαρσοβίας με τον Γιόζεφ Έλσνερ. Ο Έλσνερ μιλούσε για εξαιρετικές ικανότητες και μουσική ιδιοφυία. Λίγα χρόνια αργότερα (1829) ο Frédéric θα πει ότι: «με τους κυρίους Żιβνί και Eλσνερ ακόμη και οι μεγαλύτεροι βλάκες μπορούν να μάθουν».

Το 1829 έδωσε τις πρώτες μεγάλες του συναυλίες στη Βιέννη ενώ στο μεταξύ είχε συνθέσει ήδη μερικά σημαντικά έργα, όπως το κοντσέρτο σε φα ελάσσονα (γνωστό ως 2ο κοντσέρτο), την πρώτη σονάτα για πιάνο (σε ντο ελάσσονα), και κάποιες από τις σπουδές για πιάνο.

Το 1830 έφυγε από την Πολωνία για να συνεχίσει τις εμφανίσεις του στη Βιέννη. Μετά την αναχώρησή του ξέσπασε στη χώρα επανάσταση κατά της τσαρικής εξουσίας και ο συνθέτης δεν μπόρεσε ποτέ να επιστρέψει στην πατρίδα του. Στις 2 Ιουλίου του 1831 θα γράψει ο ίδιος: «Οι εφημερίδες έχουν ήδη ανακοινώσει τη συναυλία μου, η οποία θα διεξαχθεί σε δύο ημέρες, και είναι σαν να μην ήταν να συμβεί, πόσο λίγο με νοιάζει [...] Εύχομαι να ήμουν νεκρός, και πάλι θα ήθελα να δω τους γονείς μου[...] Οι άνθρωποι εδώ δεν είναι δικοί μου, καλοί άνθρωποι, αλλά καλοί από συνήθεια, κάνουν τα πάντα πολύ πειθαρχημένα, ανούσια, με μετριότητα, που με σκοτώνει. –Μετριότητα που δεν θα ήθελα να νιώσω»Στις 20 Ιουλίου του ίδιου έτους φεύγει από τη Βιέννη και τον Σεπτέμβρη φθάνει στο Παρίσι, όπου και θα παραμείνει μέχρι το θάνατό του.

Λίγους μήνες μετά την άφιξή του έδωσε το πρώτο του ρεσιτάλ και σταδιακά η φήμη του εξαπλωνόταν. Σύντομα απέκτησε πολλούς μαθητές και τα μαθήματα του προσέφεραν οικονομική άνεση και ασφάλεια. Παρά τη μεγάλη φήμη του όμως απέφευγε τις εμφανίσεις σε μεγάλα ακροατήρια-στα 18 χρόνια παραμονής στο Παρίσι, έδωσε μόνο 19 ρεσιτάλ. Το 1837 είχε ερωτευτεί μία μαθήτρια πιάνου, την Maria Wodzińska, και είχαν αρραβωνιαστεί, όμως η οικογένεια της κοπέλας διέλυσε τον αρραβώνα εξ αιτίας των προβλημάτων υγείας του συνθέτη.

Όταν έληξαν τα σχέδια για γάμο, στη ζωή του εμφανίστηκε η κοντέσα Delfina Potocka, η οποία υπήρξε και μούσα του. Για εκείνη έγραψε το Βαλς σε Ρε ύφεση μείζονα, Opus 64 No. 1, γνωστό και ως Minute Waltz.

Evgeny Kissin plays Chopin-Minute Waltz in Db

Τέλος Οκτωβρίου του 1936 ο Chopin γνωρίζει στο Παρίσι τη συγγραφέα George Sand (Amandine-Aurore-Lucile Dupin, αργότερα Βαρώνη Aurore Dudevant). Η εκκεντρική συγγραφέας που ντύνεται ανδρικά, καπνίζει πούρα και προκαλεί δεν του έκανε καλή πρώτη εντύπωση. «Γνώρισα μια μεγάλη προσωπικότητα, την κ. Sand, αλλά το πρόσωπό της δεν είναι ελκυστικό, δεν μου αρέσει, υπάρχει κάτι αποκρουστικό σε αυτή» θα πει ο ίδιος. Ωστόσο, το 1838 ξεκινάει η σχέση τους, που κράτησε 9 χρόνια.

Chopin & Sand (Ζωγραφική Delacroix)

Το ζευγάρι έζησε για λίγους μήνες στη Μαγιόρκα, στο ερημωμένο Μοναστήρι Valldemossa. Η George Sand πήγε εκεί γιατί το κλίμα θα βοηθούσε τον γιό της Maurice να ξεπεράσει κάποια προβλήματα υγείας και ο συνθέτης, που έπασχε από φυματίωση, την ακολούθησε θεωρώντας ότι εκεί θα βελτιωνόταν και η δική του υγεία. Ωστόσο, οι άσχημες συνθήκες στο μοναστήρι του προκαλούν παρόξυνση της νόσου. Φεύγει από το νησί και επιστρέφει στη Γαλλία στα πρόθυρα του θανάτου.

Η σχέση με τη George Sand έληξε το 1847. Ο λόγος του χωρισμού, όπως προκύπτει από επιστολή της Sand προς τον Chopin η οποία ανακαλύφθηκε το 1950, είναι ότι ο συνθέτης υποστήριξε την κόρη της σε έντονη διαμάχη που είχε με τη μητέρα της επειδή είχε αρραβωνιαστεί κρυφά.

Από το 1847 η υγεία του επιδεινώνεται. Το 1848 έζησε για μεγάλο διάστημα στην Αγγλία και τη Σκωτία για ρεσιτάλ. Όταν επέστρεψε στο Παρίσι η υγεία του ήταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση. Πέθανε στο Παρίσι το 1849, μετά από χρόνια φυματίωση. Tάφηκε στο Κοιμητήριο Περ Λασέζ του Παρισιού, όμως λόγω δικής του επιθυμίας η καρδιά του μεταφέρθηκε στην Πολωνία, όπου φυλάσσεται μέχρι και σήμερα.

Η καρδιά του Σοπέν

Αυτά τα πολύ λίγα σαν ένα μικρό αφιέρωμα Τιμής και Μνήμης σ' εναν μεγάλο ρομαντικό συνθέτη της πιανιστικής φιλολογίας που ενέπνευσε κι εμπνέει όλους τους πιανίστες, όλων των επιπέδων και όχι μόνο. Ζει στις καρδιές όλων των πιανιστών του κόσμου...

Αν θέλετε μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τον Σοπέν σε άλλα άρθρα μου
Chopin Ballades
Ο Σοπέν και οι θαυμαστές του
Σοπέν - 24 Πρελούδια

Πηγές πληροφοριών:

A History of Western Music

Εγκυκοπαίδεια Παγκόσμιας Μουσικής

Wikipedia

tvxs.gr