Σάββατο 26 Μαρτίου 2011

ΑΝΟΙΞΗ


Επίσημα η Άνοιξη ξεκινάει με την Εαρινή Ισημερία.

Η Εαρινή Ισημερία γίνεται στις 20 ή 21 Μαρτίου.Οι ονομασίες εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία αφορούν την εύκρατη ζώνη του βόρειου ημισφαιρίου καθώς στις αντίστοιχες ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο υπάρχουν οι αντίθετες εποχές και στις δύο πολικές και την τροπική ζώνη δεν υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση εποχών.

Renoir: Λουλούδια στο βάζο



Ισημερία, όπως γνωρίζουμε, σημαίνει ίσης διάρκειας μέρα και νύχτα.Η στιγμή αυτή δηλώνει την επίσημη άφιξη της Άνοιξης, σαν εποχής του γήινου χρόνου. Για χιλιάδες χρόνια και από χιλιάδες λαούς γιορταζόταν ο ερχομός αυτός της άνοιξης με διάφορες τελετές. Δεν είναι απλή σύμπτωση που οι Αιγύπτιοι κατασκεύασαν την Σφίγγα έτσι ώστε να δείχνει την Ανατολή του Ήλιου ακριβώς την Εαρινή Ισημερία.

Η ανατολή του ήλιου και η δύση υπολογίζονται στα διάφορα ημερολόγια σύμφωνα με τη χρονική στιγμή που θα εμφανιστεί η πρώτη ακτίνα του ήλιου και τη χρονική στιγμή που θα εξαφανιστεί και η τελευταία ακτίνα. Αυτό σημαίνει πρακτικά, σε συνδυασμό με το μέγεθος του ηλιακού δίσκου και το γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται κάποιος, ότι η πραγματική ίση μέρα και ίση νύχτα δεν εμφανίζεται τις ημερομηνίες που ορίζουμε ως ισημερίες

Σε πολλές γλώσσες ο αντίστοιχος όρος λεκτικά δεν αναφέρεται στην έννοια της ίσης ημέρας αλλά της ίσης νύχτας κυρίως λόγω της λατινικής προέλευσης του (λατινικά aequinoctium). Οι ισημερίες συμβαίνουν μεταξύ του χειμερινού ηλιοστασίου και θερινού ηλιοστασίου. Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.

Διάφορα καλλιτεχνικά έργα στην Ποίση, στην Μουσική και στην Ζωγραφική έχουν σαν έμπνευσή τους τον ερχομό της Άνοιξης. 

Αρχικά θα αναφέρω τον Antonio Vivaldi που έχει συνθέσει το γνωστό σε όλους έργο "ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ" με πρώτη την Ανοιξη.Το έργο αποτελείται από τρία μέρη κι ο συνθέτης έχει χρησιμοποιήσει ένα ποίημα για να περιγράψει σκηνές της Άνοιξης παράλληλα με το Μουσικό κείμενο.

Για το πρώτο μέρος έχει σημειώσει το παρακάτω ποίημα:
" Η γιορτή της Άνοιξης έφτασε 
και τα πουλιά την χαιρετούν  μ' ένα χαρωπό τραγούδι
και  τα ρυάκια, όπως τα χαϊδεύει ο Ζέφυρος 
κυλούν  μ' ευγενικό κελάρυσμα.
O ουρανός είναι σκεπασμένος μ' έναν μαύρο μανδύα
Και ο κεραυνός και η αστραπή προμηνύουν καταιγίδα 
Όταν αυτά ησυχάσουν τα μικρά πουλιά, 
επιστρέφουν στο αγαπημένο τους τραγούδι"
Allegro: 

Spring (1st movement, Allegro) - Antonio Vivaldi


Για το δεύτερο μέρος λέει:
"Και τώρα , στον πλούσιο και λουλουδιασμένο αγρό, 
δίπλα απ' τον ψίθυρο των φύλλων και των φυτών 
κοιμάται ο γιδοβοσκός με τον πιστό σκύλο του παρέα".

Largo: 

Spring (2nd movement, Largo) - Antonio Vivaldi


Στο τρίτο μέρος γράφει:
"Υπό τον γιορταστικό ήχο της βουκολικής πίπιζας
Νύμφες και βοσκοί χορεύουν 
χαιρετίζοντας την λαμπερή άφιξη της άνοιξης"

Allegro: 
Spring (3rd movement, Allegro) - Antonio Vivaldi



Εκτός από τον Vivaldi κι άλλοι συνθέτες έχουν υμνήσει την Άνοιξη με το μουσικό τους ταλέντο. Ας περιηγηθούμε σε μερικά σπουδαία έργα.

L.v. Beetoven: Σονάτα για βιολί και πιάνο op. 24



Alexander Glazunov. Seasons (Spring)



Felix Mendelssohn-Bartholdy: Spring Song (Songs without words)



Astor Piazzolla: Primavera Portena ( Spring) Piano Trio



F. Schubert: Faith in Spring



Johann Strauss:Voices of Spring





Ένα ποίημα του Κώστα Ουράνη για την Άνοιξη

ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ
ΙΙΙ

Ω Άνοιξη! Ήρθες κι έφυγαν οι έννοιες οι πικρές,
που ένα χειμώνα κούρνιαζαν μέσα στην κάμαρά μου!
Μπήκες σα φως σ' ένα κλειστό κι ερημωμένο σπίτι
και τώρα σα χελιδονιών φωλιά είναι η καρδιά μου.

Σαν το καράβι, που άξαφνα το βρήκε μια μπουνάτσα
και σταματάει στο δρόμο του - έτσι είταν η ζωή μου.
-Τριγύρω πάντα ορίζοντας ίδιος, τα ίδια βράχια,
και στο τιμόνι, ανώφελος πιλότος, η ψυχή μου!

Κι ήρθες!...Και σαν τον άνεμο φούσκωσες τα πανιά μου,
όπου, πεσμένα, σφάδαζαν, καθώς τα λαβωμένα
φτερά πουλιού, που μια στιγμήν ανοίγουν να πετάξουν,
μα ξαναπέφτουν άτονα, βαρειά σα μολυβένια.

Και να που τώρα στο γλαυκό το κύμα σα δελφίνι
και πάλι το καράβι μου καμαρωτό γλιστράει...
-Ω! Να μπορεί πάντα κανείς, Ψυχή, να ταξιδεύει:
κι αδιάφορο πούθ' έρχεται - κι αδιάφορο που πάει!...



2 σχόλια:

  1. Μπορεί να γίνεται 10 χρονων αυτο το άρθρο σου για την Άνοιξη, διατηρει όμως τη φρεσκαδα μιας νεογέννητης δημιουργίας, αγαπημενη μου Αζη!!
    Εξαιρετικά ταξινομείς κάθε πληροφορία για την Εαρινη ισημερία, πλασιωμένα όλα με το όμορφο εικαστικό του Ρενουάρ, ποιήματα και κυρίως αγαπημενες μουσικές που η ανθοφορεμένη εποχή ενέπνευσε στους δημιουργούς!!
    Επιτομή όλων , οι "Τεσσερις Εποχες" του Βιβάλντι , μια προγραμματική σύνθεση, δοσμένη πολύ πριν ο όρος καθιερωθει στη Μουσική, και που ο συνθετης πρωτοτυπησε με τα ποιηματα που συνεδεσε τις περιγραφες του!
    Όλες όμως οι επιλογες σου είναι αξιοσημειωτες καιπάντα απολαμβανουμε την ακρόαση τους!Εξαιρετικό και το ποίημα του Ουρανη, με τις αρχικές αραδες του να ταυτίζονται με την καθημερινοτητα μας και τα όσα αισθανομαστε..Μακαρι να μπορεσουμε αυτη την ανοιξη να φωναξουμε με ενθουσιασμο:

    "Ω Άνοιξη! Ήρθες κι έφυγαν οι έννοιες οι πικρές,
    που ένα χειμώνα κούρνιαζαν μέσα στην κάμαρά μου!"

    Τέλος, αφου σε συγχαρώ για τα καλλιτεχνικά άνθη που μάς προσφερες αυτο το πρωτο επίσημο πρωινο του έαρος, να επισημανω και το εντυπωσιακό: την διαφορά στην ονομασία της ισημεριας σε Ελληνες και Δυτικούς(ιση-μερα αντί ίσης-νυχτας). Ισως αυτο εχει να κάνει με το ότι εμείς οι Ελληνες απο αρχαιοτάτων χρόνων λατρεψαμε το φως και όχι το σκοτάδι ...
    Εξαιρετικό το άρθρο σου, γλυκιά μου φίλη, τιμητικό αφιέρωμα στην Άνοιξη, μάς "άνοιξε" διάπλατα την ψυχή!! Σε φιλώ, κι εύχομαι πολύχρωμο Σαββατοκύριακο!!
    ❤🌹❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ελπίδα μου, χίλια ευχαριστώ για το τόσο ευγενικό σου σχόλιο! Ήταν τότε που με πολύ ενθουσιασμό είχα ξεκινήσει αυτό το ιστολόγιο. Είναι αρκετά τα μουσικά έργα που περιέχονται, σπουδαία και ενδιαφέροντα. Όμως, όπως λες οι "Τέσσερις Εποχές" του Βιβάλντι, υπήρξαν και η εναρκτήρια μουσική ιδέα για την προγραμματική μουσική, γενικά αλλά και ειδικά για αφιερώματα στις εποχές του χρόνου, στους μήνες κλπ.
    Πολύ ενδιαφέρουσα η επισήμανσή σου για την ελληνική Ισημερία (ίση μέρα) αντί του Equinox (ίση νύχτα) που ομολογώ δεν είχα σκεφτεί. Λατρέψαμε και λατρεύουμε οι Έλληνες το ΦΩΣ και θέλουν να μας το πάρουν. Αλλά δεν θα τους περάσει. Έχουμε δύναμη και θα συνεχίσουμε την πορεία μας στο φως.
    Σ' ευχαριστώ πολύ για τον έπαινο στο άρθρο μου και την αγάπη σου, αγαπημένη μου φίλη. Να είσαι καλά και συ και να μας γεμίζεις την Αρχική σελίδα με τις όμορφες αναρτήσεις σου! Καλό Ανοιξιάτικο Σαββατοκύριακο! ❤ ❤ ❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή