O Κ.Φ.Ε. Μπαχ ήταν ένας συνθέτης που επιρρέασε περισσότερο απ’ όλους την μουσική της γενιάς του. Εκπαιδεύτηκε στην μουσική απ’ τον πατέρα του Ιωάννη Σεβαστιανό Μπαχ και υπηρέτησε στην αυλή του Φρειδερίκου του Μεγάλου στο Βερολίνο από το 1740 μέχρι το 1768. Μετά έγινε ο μουσικός διευθυντής πέντε κύριων εκκλησιών στο Αμβούργο, αντικαθιστώντας τον Τέλεμαν.
Οι συνθέσεις του περιλαμβάνουν ορατόρια, τραγούδια, συμφωνίες και μουσική δωματίου. Όμως τα περισσότερα έργα του αλλά και τα πιο σπουδαία του είναι για πληκτροφόρο όργανο. Το 1742 δημοσίευσε ένα σύνολο έξι σονατών ( οι Πρωσσικές Σονάτες)
Το 1744 άλλο ένα σύνολο έξι σονατών ( οι Σονάτες Wurttemberg)
και πάλι εδώ η πρώτη http://www.youtube.com/watch?v=DZ2YHDh1Bpo
Οι πρώτες ( οι Πρωσσικές) είχαν ένα εντελώς νεωτεριστικό ύφος και άσκησαν μεγάλη επιρροή στους μεταγενέστερους συνθέτες. Το αγαπημένο του πληκτροφόρο όργανο δεν ήταν το harpsichord αλλά το πιο σιγανό, πιο ευαίσθητο clavichord με τις λεπτές του αποχρώσεις στην ένταση. ( Τοharpsichord και το clavichord ήταν οι πρόγονοι του πιάνου. Είναι και τα δυο πληκτροφόρα, όμως ο ήχος στο harpsichord σχηματίζεται με «τσίμπημα» της χορδής καθώς πατιέται το πλήκτρο, ενώ το clavichord έχει μεταλλικές πλάκες που χτυπούν την χορδή όπως το πιάνο, καθώς πατιέται το πλήκτρο).
Για καλύτερη κατανόηση
harpsichord: http://www.youtube.com/watch?v=pa7LPGqm2uk
clavichord: http://www.youtube.com/watch?v=If4DiMD-vk8
Γύρω στα μέσα του 18ου αιώνα το clavichord είχε μεγάλη δημοτικότητα στην Γερμανία πριν αντικατασταθεί, όπως και το harpsichord, από το πιάνο. Οι τελευταίες πέντε σονάτες του Κ.Φ.Ε. Μπαχ που γράφτηκαν μεταξύ των ετών 1780 -87 ήταν για πιάνο.
Εδώ παραθέτω μια σύνθεση του Κ.Φ.Ε. Μπαχ για πιάνο που ονομάζεται
Φαντασία "Τα αισθήματα του Κ.Φ. Ε. Μπαχ" : http://www.youtube.com/watch?v=W2gMgux0Mk8
Σημαντικότατα παραμένουν τα θεωρητικά του γραπτά για τη χρήση των πληκτροφόρων οργάνων, για τα οποία πολλοί τον θεωρούν δημιουργό της μοντέρνας τεχνικής πιάνου. Η φήμη του έφτασε πολύ ψηλά και ο Μότσαρτ είχε πει γι’ αυτόν: «Είναι ο πατέρας μας κι είμαστε παιδιά του». Η εκπαίδευση του Χάυδν ώφειλε πολλά στην ενασχόλησή του με το έργο του Κ.Φ.Ε. Μπαχ και ο Μπετόβεν είχε εκφρασθεί για το πνεύμα του με εγκάρδιο θαυμασμό και σεβασμό.
Αυτή την φήμη του την οφείλει κυρίως στις σονάτες για πληκτροφόρο όργανο, που σηματοδοτούν μια πολύ σπουδαία εποχή στην ιστορία της μουσικής μορφής. Διαυγείς στο ύφος, ευαίσθητες και τρυφερές στην έκφραση, γίνονται ακόμη πιο αξιοπρόσεκτες για την ελευθερία και την ποικιλία του σχεδιασμού της δομής τους. Ξεφεύγουν εντελώς απ’ την Ιταλική και Βιεννέζικη σχολή, καθως κινούνται προς κυκλικές και πειραματικές φόρμες που θα γίνονταν συνηθισμένες μερικές γενεές αργότερα.
Το περιεχόμενο του έργου του είναι γεμάτο από νέες ιδέες και – σπουδαιότατα – εξαιρετική μη προβλεψιμότητα και μεγάλο εύρος συγκινήσεων ακόμη και μέσα σ’ ένα και μοναδικό έργο, ένα ύφος που μπορεί να θεωρηθεί σαν «Ευαίσθητο Ύφος». Είναι ατόφιο στην σύλληψη αλλά και δουλεμένο κι εύστοχο στην μουσική φράση.
Ίσως ήταν ο πρώτος συνθέτης που χρησιμοποίησε ελεύθερα το αρμονικό χρώμα γι’ αυτό το ίδιο από την εποχή του Ορλάντο ντι Λάσσο, του Μοντεβέρντι και του Γκεζουάλντο. Μ’ αυτό τον τρόπο μπορεί να συγκριθεί με τους σπουδαιότερους εκφραστές της Πρώτης Βιεννέζικης Σχολή. Στην πραγματικότητα άσκησε μεγάλη επιρροή στους συνθέτες της Βόρειας Γερμανικής Σχολής όπως τον Γκέοργκ Μπέντα, τον Μπέρναρντ Γιόακιμ Χάγκεν, τον Ερνστ Βολφ και πολλούς άλλους. Η επίδρασή του δεν περιορίστηκε στους συγχρόνους του, αλλά απλώθηκε μέχρι τον Φέλιξ Μέντελσον και τον Καρλ Μαρία φον Βέμπερ.
Το όνομά του παραμελήθηκε κατά τον 19ο αιώνα, με τον Ρ. Σούμαν να επιμένει πεισματικά ότι «σαν δημιουργικός συνθέτης παρέμεινε πολύ πίσω απ’ τον πατέρα του». Αντίθετα ο Μπράμς τον είχε σε υψηλή εκτίμηση και δημοσίευσε κάποια απ’ τα έργα του. Η αναβίωση των έργων του Κ.Φ. Ε. Μπαχ δρομολογήθηκε ουσιαστικά απ’ την επανακάλυψη και ηχογράφηση των συμφωνιών του στην δεκαετία του 1960 από τον Χέλμουτ Κοχ και από τις ηχογραφήσεις των σονατών για πληκτροφόρο όργανο από τον Χιούγκο Ρουφ.
Ένα μικρό δείγμα της εργογραφίας του.
Κοντσέρτο για τσέλλο: http://www.youtube.com/watch?v=4DaQjOAyovg&feature=related
Σονάτα για όμποε: http://www.youtube.com/watch?v=uw7oFhg5q0o&feature=related
Magnificat (Ύμνος προς την Παναγία): http://www.youtube.com/watch?v=QEsuJRP3wBM&feature=related
Σονάτα για βιολί και harpsichord : http://www.youtube.com/watch?v=5WTrQ59zqO0
Κουαρτέτο φλάουτων: http://www.youtube.com/watch?v=8qLGmYKXBpk
Και το πασίγνωστο Solfeggietto: http://www.youtube.com/watch?v=74eBHfNbCNc
Πηγές που χρησιμοποίησα:
Music in the Baroque Era: M. F. Bukofzer
A History of Western Music: D. J Grout & C. Palisca
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου