Κόρνγκολντ - Σουίτα έργ. 23

 Ο Έριχ Κόρνγκολντ (1897-1957) υπήρξε παιδί-θαύμα που είχε εντυπωσιάσει ώριμους συνθέτες όπως ο Μάλερ, ο Στράους κι ο Πουτσίνι που τον θεώρησαν ιδιοφυία.  Σπουδαίος συνθέτης και μαέστρος έγινε γνωστός στην Αμερική για την μουσική επένδυση πολλών ταινιών του Χόλυγουντ. Όμως έχει συνθέσει και πολλά έργα κλασικής μουσικής, που είναι ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτα. Η καλλιτεχνική φύση του Κόρνγκολντ εντυπωσίασε τον πιανίστα Πωλ Βιτγκενστάιν που είχε χάσει το δεξί χέρι του στον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Erich Wolfgang Korngold

Ο Πωλ Βιτγκενστάιν ήταν γιος του μεγιστάνα ατσαλιού Καρλ Βιτγκενστάιν κι αδελφός του φιλόσοφου Λούντβιχ Βιτγκενστάιν. Ήταν δέκα χρόνια μεγαλύτερος του Κόρνγκολντ και μετά από αυτό το θλιβερό γεγονός της απώλειας του δεξιού του χεριού, ανέπτυξε μεγάλη τεχνική μόνο στο αριστερό χέρι ερμηνεύοντας έργα που παρήγγελνε σε συνθέτες της εποχής του - Ραβέλ, Μπρίτεν, Προκόφιεφ, Στράους. Στον Κόρνγκολντ επίσης παρήγγειλε ένα κοντσέρτο  για αριστερό χέρι με μια μόνο κίνηση καθώς και την εκπληκτική Σουίτα έργο 23. 

Paul Wittgenstein

Η Σουίτα έχει τον ασυνήθιστο συνδυασμό οργάνων  (δυο βιολιά, ένα τσέλο και πιάνο μόνο με αριστερό χέρι)  και αποτελεί ένα απίστευτο έργο μουσικής δωματίου που μαζί με τα κουαρτέτα και κουιντέτα για πιάνο ανήκει στις πλέον αξιόλογες συνθέσεις έργων μουσικής δωματίου.

Η μουσική της Σουίτας προδίδει μια νοσταλγική αναπόληση της μουσικής του παρελθόντος στην Βιέννη. Αναγνωρίζει ο συνθέτης το αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ εκτελεστών & ακροατηρίoυ με το μουσικό παρελθόν.

Η Σουίτα έχει πέντε μέρη:

1. Prelude and Fugue, αναπολώντας τον Γ. Σ. Μπαχ και που αρχίζει με μια δραματική βιρτουόζικη καντέντσα από το πιάνο που κρατάει περίπου δυο λεπτά και μετά μπαίνουν τα έγχορδα. Η φούγκα δεν είναι αυστηρής αντιστικτικής γραφής.

2. Βαλς, που αρχίζει νωχελικά με διφορούμενες παράλληλες συγχορδίες των εγχόρδων που χρωματίζονται απ' τα κρυστάλλινα διαστήματα του πιάνου και μετά από δύο λεπτά περίπου είναι εμφανής ο τριμερής ρυθμός του βαλς που τελειώνει ήρεμα.

3. Groteske, μια πυκνή κι έντονη σύνθεση. Ίσως θέλει να αναφερθεί σε μια ιδιαίτερη κατηγορία χορών των Γαλλικών σαλονιών που μεταπήδησαν στο θέατρο. Μετά τον πόλεμο οι "Γκροτέσκοι Χοροί" είχαν  επίκαιρη σημασία μια και αναδείκνυαν φυσικά παραμορφωμένους χορευτές. Στην σύγχρονη εποχή, αυτή η ιδέα ενσωμάτωνε μια νέου είδους ομορφιά. Η ομορφιά αυτή, συνώνυμη με την αλήθεια, ήταν εμφανής κάτω απ' την επιφάνεια της παραμόρφωσης.

4. Lied, ένα τρυφερό και λυρικό τραγούδι που είναι διασκευή ενός τραγουδιού  του συνθέτη "Was du mir bist?"  (Τι είσαι για μένα;) και εμπεριέχει την χάρη του τρίο με την μαγευτική, ατμοσφαιρική μελαγχολία ενός αντάτζιο του Μάλερ. Επιλέγω να το ακούσουμε μόνο του για την ιδιαίτερη λυρικότητά του.

Korngold 'Lied' from the Suite Op.23 - The Schubert Ensemble

Εδώ μπορούμε να ακούσουμε το τραγούδι  "Was du mir bist?"  (Τι είσαι για μένα;) πάνω στο οποίο διασκευάστηκε το τέταρτο μέρος της Σουίτας.

 Was Du mir bist … (What You are for Me …)

5. Ρόντο - Φινάλε (Παραλλαγές) είναι ένα αμάλγαμα φόρμας ρόντο, σονάτας κι ελεύθερων παραλλαγών. Εδώ ο Κόρνγκολντ εμφανίζεται να έχει μια αξιοθαύμαστη, εκφραστική αλλά και ευρηματική παραγωγικότητα. Το πρώτο τμήμα των παραλλαγών εισάγει σε μια ήρεμη ατμόσφαιρα. Στην συνέχεια εμφανίζεται το Lied κάποιες φορές καθώς και η αγριότητα του Groteske σε άλλες παραλλαγές πιο κάτω. Μια τελική ανάμνηση της εισαγωγής οδηγεί σ' ένα θριαμβευτικό φινάλε.

Ολόκληρη η Σουίτα για δυο βιολιά, τσέλο και πιάνο αριστερό χέρι.

KORNGOLD: Suite for Two Violins, Cello and Piano Left Hand 

Από κάποιους κριτικούς παραλληλίζεται η Σουίτα του Κόρνγκολντ με την "Χρυσή Εποχή" του Γκούσταβ Κλιμτ.

Λεπτομέρεια απ' τον πίνακα Adele Bloch-Bauer (Gustav Klimt)

ΠΗΓΕΣ:
Wikipedia
Interlude
Earsense
Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης