Πέμπτη 15 Απριλίου 2021

Παραμύθι του Χόνζα

 

O Tσέχος  Oskar Nedbal (1874-1930) ήταν συνθέτης, έπαιζε βιόλα και ήταν  μαέστρος της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Τσεχίας μεταξύ των ετών 1896-1906. Θαύμαζε τον δάσκαλό του Ντβόρζακ αλλά η μουσική του έχει επιρροές κι από άλλους συνθέτες. Αυτοκτόνησε σε ηλικία 56 ετών απ' το βάρος των αυξημένων χρεών του.  

Oskar Nedbal 


Ο Ηοnza (προφορά Χόνζα)  είναι ένα αρκετά συνηθισμένο όνομα στην Τσεχία. Όσοι ονομάζονται Jan, χαϊδευτικά αποκαλούνται Honza.  O Honza ( Γιάννης ) είναι επίσης τσέχικος χαρακτήρας παραμυθιού . Μερικές φορές ονομάζεται Hloupý Honza ( βαρετός Γιάννης ) ή Líný Honza ( τεμπέλης Γιάννης ) .




Στις αρχικές ιστορίες , ο  Líný  Honza είναι ο τεμπέλης κι ο ανίκανος γιος των αγροτών του χωριού . Οι γονείς του τον στέλνουν " στον κόσμο " για να φροντίσει τον εαυτό του και να αποκτήσει εμπειρίες . Στο δρόμο του , συναντά φαινομενικά αδύνατα εμπόδια ( που συχνά σχετίζονται με δράκο ), αλλά τα ξεπερνάει όλα και επιστρέφει στο σπίτι με φήμη ,πλούτο και μια πριγκίπισσα για σύζυγό του .

Αν και μερικές φορές ονομάζεται Hloupý Honza ( βαρετός Γιάννης ) , δεν είναι πραγματικά τόσο βαρετός και στα πιο σύγχρονα παραμύθια χάνει συχνά κι άλλα αρνητικά χαρακτηριστικά .


Αυτοί οι χαρακτήρες έγιναν εθνική προσωποποίηση - συχνά θεωρείται ότι καθρεπτίζουν τον εθνικό χαρακτήρα των Τσέχων. Το έθνος είχε απροσδόκητα ξεσηκωθεί , από τις χαμηλές τάξεις , αγωνίζεται να καθιερωθεί ως ανεξάρτητη οντότητα. 

O "βαρετός" Honza που κατέχει την "κοινή λογική", που είναι αντίθετη με την γνώση που λαμβάνεται από την μελέτη, συγκρίνεται με την αριστοκρατία που απεικονίζεται από πρίγκιπες, οι οποίοι αδυνατούν να ξεπεράσουν τα εμπόδια που καταφέρνει να αντιμετωπίσει ο απλός Honza. Αυτό ίσως αναφέρεται στο γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της Τσέχικης αριστοκρατίας που διαχωρίζεται απ' τον λαό, συχνά δεν είναι πραγματικά Τσέχικη, αλλά Γερμανική και Αυστριακή.

Έχοντας  ο Χόνζα μαζί του μερικά κουλουράκια ταξιδεύει σ' ολόκληρη την χώρα για πολλές γενιές και το παραμύθι του γίνεται ο οδηγός  των υπέροχων τοπίων και κάστρων της χώρας του. Κάποιες φορές έχει ηγετικό ρόλο, άλλες φορές  συναντάει ήρωες από άλλα παραμύθια στο διάβα του και προσφέρεται να τους βοηθήσει στις περιπέτειές τους.

Αν κι ο φίλος μας ο Honza αντιμετωπίζει φανομενικά ανυπέρβλητες δυσκολίες όπως απόδραση από ένα μπουντρούμι, ληστές που του επιτέθηκαν   ακόμη και να αποφύγει τις δαγκάνες του ίδιου του θανάτου. δείχνει απίστευτο κουράγιο και υπομονή μέχρι να επιστρέψει ακούραστος κάποιο δείλι  αφού όργωσε ολόκληρη την χώρα κι έτσι κέρδισε την αγαπημένη του.

Ο Oscar Nedbal έγραψε μουσική εξιστορώντας το παραμύθι του Χόνζα σε μορφή μπαλέτου. Το valse triste  είναι το 4ο μέρος της Μουσικής Μπαλέτου που έγραψε και που έχει έξι μέρη



Nedbal - Tale of Honza "Valse Triste"

Μπορείτε να ακούσετε στο παρακάτω βίντεο πέντε σκηνές απ' την μουσική μπαλέτου του Παραμυθιού.


Oskar Nedbal (1874-1930) : The Tale of Simple Johnny, selections from the Ballet-Pantomime (1901–02)


2 σχόλια:

  1. Εξοχη, ενδιαφερουσα και πρωτοτυπη θεματικά αναρτηση,αγαπημενη μου Αζη!Το όνομα "Γιάννης" φαινεται να "φορτωνεται" -όπως και στην Ελλαδα- πολλους θρυλους, παραδόσεις, παροιμίες σε κάθε λαό, που έχει τα ήθη και τα έθιμα του και φυσικά τα παραμυθια του. Μέσα από αυτά ξεπηδούν πλάσματα φανταστικά με υπερφυσικές ιδιότητες και μοναδική μορφή.Βαρετός ή τεμπελης, ο Γιάννης, στο πέρασμα του χρονου μεταμορφωνεται σε μια φιγούρα ταπεινης καταγωγης που αψηφα τον κίνδυνο, γινεται επαναστατης, ηγετης γενναίος, ατρόμητος, με απίστευτο κουράγιο και υπομονή και στο τέλος νικά...
    Εξαιρετικη η ηχητική εξιστόρηση του Χονζα σε αυτο το μελωδικότατο συμφωνικό βαλσακι του Nedbal που μας προτεινεις, αγαπημενη μου φιλη, φαινεται ο δημιουργός του να υπήρξε λάτρης της λαογραφίας της χώρας του, όπως και ο δάσκαλός του.
    Τοξοτα εγχορδα και ξυλινα πνευστα προσδιδουν ευγενεια και κομψότητα στη σύνθεση, αλλά και μελαγχολικούς τόνους, καλύπτοντας την αίσθηση μ'ενα θολό πέπλο αμυδρής απαισιοδοξίας. Σιγουρα ομως περιβαλλεται από τη μαγεία μιας άλλης εποχής,που συναρπάζει κι αφηνει εκθαμβο τον ακροατή!
    Συγχαρητήρια για το έξοχο άρθρο, αγαπημένη μου φίλη και σ'ευχαριστω θερμά για τις δημοσιεύσεις σου!Εύχομαι μια όμορφη, χαμογελαστή Παρασκευή! ❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλημέρα, Ελπίδα μου! Ο Χόνζα είναι ο απλοϊκός ήρωας του λαού της Τσεχίας που διαπερνάει ολόκληρη την χώρα αντιμετωπίζοντας δράκους, μάγισσες, ξωτικά κι άλλα τέρατα και δεν αφήνει κανένα σημείο της πατρίδας του να παραπονιέται ότι δεν έδωσε κάποια μάχη ή ξεπέρασε εμπόδια για να κερδίσει την αγαπημένη του. Είναι σαν "τουριστικός οδηγός" στα κάστρα και τις ομορφιές της Τσεχίας.

    Ευχαριστώ πάρα πολύ, γλυκιά μου φίλη για τον επαινετικό σου λόγο και το εύστοχο σχόλιό σου. Να είμαστε καλά να ανταλλάσσουμε τις σκέψεις μας για την μουσική που αγαπάμε με παράλληλες αναφορές και στις άλλες μορφές τέχνης που μας συναρπάζουν. Εύχομαι καλή δύναμη στην μέρα σου! ❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή