Το Χιόνι στην Τέχνη

 

Valerius de Saedeleer  (Belgian, 1867-1941)

Χιονίζει! Παγοκρύσταλλοι σε μορφή νιφάδων πέφτουν και καλύπτουν απαλά τα πάντα. Η λευκή μαγεία του εμπνέει τους καλλιτέχνες και δημιουργούν αριστουργήματα 

ΧΙΟΝΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ

Χιόνι:

χρόνια οργής ακολουθούν

άεργες ώρες που ο αέρας θα τις πάρει.

Ο χιονοστρόβιλος

το βάρος του σωριάζει

όλο και πιο βαθιά, για τρεις μέρες άραγε,

για εξήντα χρόνια; Ιδού τότε

ο ήλιος! Ενας σωρός από

ξανθές νιφάδες γαλανές.

Δέντρα αναμαλλιασμένα διακρίνονται

σε μακριές αλέες

πάνω απ' την άγρια ερημιά.

Γυρίζει ο άνθρωπος κι αίφνης προβάλλει

το μοναχό του μονοπάτι εκτεινόμενο

πάνω σ' ολόκληρη τη γη

William Carlos Williams  (μετάφρ. Χάρης Ψαρράς)

Edward Munch 

Στην συνέχεια θα ακούσουμε μια καταπληκτική σύνθεση του Λιστ για πιάνο. Την 12η από τις 12 Υπερβατικές Σπουδές του για πιάνο που θεωρείται η δυσκολότερη. Έχει τίτλο "Chasse-neige" (Κυνηγητό Χιονιού). Ο Φερούτσιο Μπουζόνι την χαρακτήρισε σαν "το πιο ευγενές παράδειγμα, ίσως, ανάμεσα σε όλες τις μουσικές που περιέχουν κάποια ποιητικότητα". Περιέγραψε την σύνθεση σαν μια "εντυπωσιακή και σταθερή πτώση του χιονιού που σταδιακά θάβει τοπία και ανθρώπους"  

CZIFFRA plays LISZT's Transcendental Study CHASSE-NEIGE.

Χιόνι

Χιόνι που πέφτει έξω!

σαν παγοπώλης του θανάτου

ο Θεός

με κόκκινα απ’ τον πυρετό

τα μάτια

Καπνός Θεού στη στέγη

ουρλιάζει η γυναίκα

στο κρεβάτι

σαν παγωμένο περιστέρι

χιόνι που πέφτει έξω!

ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ

Claude Monet

Ο Ρώσος συνθέτης Gyorgy Sviridov (1915-1998) έγραψε μια μικρή καντάτα με τον τίτλο "Πέφτει Χιόνι" που περιλαμβάνει θέματα υπνωτικής ακινησίας, όπως του χιονιού.  

Gyorgy Sviridov : The Snow is Falling, Cantata for female chorus, boys chorus and orchestra

Το Χιόνι

Το χιόνι είναι άσπρο, μαλακό σαν τελειωμένος έρωτας, -είπε.

Έπεσε απρόσμενα, τη νύχτα, μ’ όλη τη σοφή σιωπή του.

Το πρωί, λαμποκοπούσε ολόλευκη η εξαγνισμένη πολιτεία.

Μια παλιά στάμνα, πεταμένη στην αυλή, ήταν ένα άγαλμα.

Εκείνος ένοιωσε την κοφτερή ψυχρότητα του πάγου,

την απεραντοσύνη της λευκότητας, σαν άθλο του προσωπικό

μονάχα μια στιγμή ανησύχησε: μήπως και δεν του απόμενε

τίποτα πια θερμό να το παγώσει, μήπως και δεν ήταν

μια νίκη του χιονιού, μα απλώς μια ουδέτερη γαλήνη,

μια ελευθερία χωρίς αντίπαλο και δόξα.

Βγήκε λοιπόν αμήχανος στο δρόμο, κι όπως είδε το χιονάνθρωπο

που φτιάχναν τα παιδιά, πλησίασε και του ‘βαλε

δυο σβηστά κάρβουνα για μάτια, χαμογέλασε αόριστα

κ’ έπαιξε χιονοπόλεμο μαζί τους ως τα’ απόγευμα.

(Γ. Ρίτσος, Ποιήματα, τομ. 3ος, Κέδρος)

Paul Gauguin 

Το χιόνι πέφτει αθόρυβα και η εισαγωγή του κομματιού Des pas Sur la Neige (Πατήματα στο Χιόνι) του Ντεμπυσσί αντανακλά την γαλήνη όποιου πλάσματος περπατά απαλά. Ίσως μια λεοπάρδαλη του χιονιού, μεταμφιεσμένη, διστακτική αλλά σε εγρήγορση και πολύ προσεκτική στην επιλογή της διαδρομής της να παρακολουθεί. Η εμφανής αβίαστη απλότητα έρχεται σε αντίθεση με τους ελαφρά ασταθείς τόνους. Είναι ένα ζώο στην κόψη της ύπαρξης, μοναχικό και πεινασμένο. Το άσπρο σεντόνι που έχει απλωθεί περιμένει να δεχτεί τον επόμενο εξαντλημένο κάτοικό του να ξαπλώσει και να κοιμηθεί τον τελευταίο ύπνο.

Debussy:  Des pas sur la neige