Μαξ Μπρουχ: Οκτώ Κομμάτια έργο 83

Από τους πιο γοητευτικούς και παραγνωρισμένους συνθέτες του ρομαντισμού, ο Μαξ Μπρουχ (1838–1920) είναι σήμερα κυρίως γνωστός για το Κοντσέρτο για Βιολί αρ. 1 και το Kol Nidrei για βιολοντσέλο και ορχήστρα. Ωστόσο, το έργο του εκτείνεται σε όλα τα μουσικά είδη, με αξιοσημείωτη ποιότητα και βάθος. Το 1910, σε ηλικία 72 ετών, συνέθεσε τα Οκτώ Κομμάτια για Κλαρινέτο, Βιόλα και Πιάνο, έργο 83, για τον γιο του Μαξ Φέλιξ, έναν ανερχόμενο κλαρινετίστα.

Max Bruch 

Το έργο αυτό δεν είναι απλώς μια σειρά σύντομων μινιατούρων για σαλόνι. Είναι ένα σύνολο από βαθιά εκφραστικά τρίο, γεμάτα λυρικότητα, ρομαντική αρμονία και εσωτερική ένταση. Ο Μπρουχ, αν και συντηρητικός για την εποχή του, δημιουργεί εδώ μουσική που απαιτεί αμοιβαία κατανόηση και ευαισθησία από τους ερμηνευτές, μουσική δωματίου στην πιο αυθεντική της μορφή. Το έργο αυτό δεν είναι απλώς μουσική δωματίου. Είναι μια προσωπική επιστολή από έναν πατέρα προς τον γιο του, γεμάτη τρυφερότητα, καλλιτεχνική σοφία και εσωτερική δύναμη. Ο Μαξ Μπρουχ, στο λυκόφως της ζωής του, επιλέγει να εκφραστεί μέσα από έναν συνδυασμό οργάνων που δεν ήταν συνηθισμένος - κλαρινέτο, βιόλα και πιάνο - και να χαρίσει στον γιο του ένα έργο γεμάτο αγάπη και μουσική ευγένεια.

Η πρώτη σελίδα της σύνθεσης

Μόνο δύο από τα κομμάτια φέρουν τίτλους, ενώ το τρίτο ήταν το αγαπημένο του συνθέτη. Αρχικά, κάποια από αυτά προορίζονταν να περιλαμβάνουν άρπα ως τέταρτο όργανο, αλλά η ιδέα εγκαταλείφθηκε μετά από συζητήσεις με τον εκδότη του. Για να διευκολύνει την εκτέλεση από περισσότερους μουσικούς, ο Μπρουχ διασκεύασε το μέρος του κλαρινέτου για βιολί και της βιόλας για βιολοντσέλο.

Η μουσική αυτή, γραμμένη σε μια εποχή που ο ρομαντισμός έδινε τη θέση του στον μοντερνισμό, αποτελεί έναν ύστατο ύμνο σε μια αισθητική που χανόταν.  Σε μια εποχή που η μουσική άλλαζε ριζικά, με τον μοντερνισμό να ανατρέπει τις ρομαντικές φόρμες, ο Μπρουχ παρέμεινε πιστός σε μια αισθητική που υπηρέτησε με αφοσίωση. Τα Οκτώ Κομμάτια είναι γεμάτα λυρικότητα, εσωτερική ένταση και εκφραστική καθαρότητα. Δεν είναι απλώς «παλιά» μουσική, είναι μουσική που μιλά για την ανθρώπινη εμπειρία, για τη νοσταλγία, για την ομορφιά που δεν χρειάζεται να φωνάζει για να ακουστεί.

Κάθε κομμάτι έχει τον δικό του χαρακτήρα, τη δική του μικρή ιστορία. Οι εναλλαγές διάθεσης, οι αρμονικές μεταμορφώσεις, η ισορροπία ανάμεσα στα όργανα,  όλα απαιτούν λεπτότητα, ευαισθησία και βαθιά επικοινωνία μεταξύ των μουσικών. Δεν είναι έργο για επίδειξη δεξιοτεχνίας, αλλά για εσωτερική ερμηνεία και συναισθηματική σύνδεση.

Το έργο αυτό, όπως και πολλά άλλα του Μπρουχ, κινδύνευσε να χαθεί. Το αυτόγραφο χειρόγραφο δεν σώζεται, και η μουσική του είχε απαγορευτεί από το ναζιστικό καθεστώς λόγω της σχέσης του με εβραϊκά θέματα. Σήμερα, η εκτέλεση αυτών των κομματιών είναι και μια πράξη μνήμης, μια υπενθύμιση ότι η τέχνη μπορεί να επιβιώσει, να συγκινήσει και να ξαναβρεί τη θέση της.

Ας ακούσουμε λοιπόν αυτά τα Οκτώ Κομμάτια όχι ως απλό μουσικό υλικό, αλλά ως προσωπική κατάθεση ενός πατέρα προς τον γιο του, ενός συνθέτη προς την τέχνη του, και ενός ανθρώπου προς την εποχή του.

1. Andante (a minor)

2. Allegro con moto (b minor)

3. Andante con moto (c minor)

4. Allegro agitato (d minor)

5. Romanian melody (f minor)

6. Night Song, Andante con moto (g minor)

7. Allegro vivace (B Major)

8. Moderato (e-flat minor)

Max Bruch's 8 Pieces for Clarinet, Viola, and Piano, Op.83 

Στο παρακάτω βίντεο μπορούμε να ακούσουμε την διασκευή που έκανε ο συνθέτης  για βιολί, τσέλο και πιάνο του 5ου τραγουδιού, την Ρουμάνικη μελωδία.                                      

 M.Bruch: "Rumanian Melody" from the 8 Pieces Op.83

ΠΗΓΕΣ

Wikipedia
earsense
henle
editionsilvertrust
prestomusic
outheremusic